Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 118/2000 du 16 novembre 2000 Numéro du rôle : 1818 En cause : la question préjudicielle portant sur l'article 45 de la loi du 27 décembre 1961 portant statut des sous-officiers du cadre actif des forces terrestre, aérien La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges L. Françoi(...)"
Extrait de l'arrêt n° 118/2000 du 16 novembre 2000 Numéro du rôle : 1818 En cause : la question préjudicielle portant sur l'article 45 de la loi du 27 décembre 1961 portant statut des sous-officiers du cadre actif des forces terrestre, aérien La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges L. Françoi(...) Uittreksel uit arrest nr. 118/2000 van 16 november 2000 Rolnummer 1818 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 45 van de wet van 27 december 1961 houdende statuut van de onderofficieren van het actief kader der land-, lucht- en ze Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters L. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 118/2000 du 16 novembre 2000 Uittreksel uit arrest nr. 118/2000 van 16 november 2000
Numéro du rôle : 1818 Rolnummer 1818
En cause : la question préjudicielle portant sur l'article 45 de la In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 45 van de wet van
loi du 27 décembre 1961 portant statut des sous-officiers du cadre 27 december 1961 houdende statuut van de onderofficieren van het
actif des forces terrestre, aérienne et navale, posée par le Tribunal actief kader der land-, lucht- en zeemacht, gesteld door de Rechtbank
de première instance de Liège. van eerste Aanleg te Luik.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de
François, P. Martens, A. Arts, R. Henneuse et E. De Groot, assistée du rechters L. François, P. Martens, A. Arts, R. Henneuse en E. De Groot,
greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par jugement du 19 novembre 1999 en cause de R. Doumont contre l'Etat Bij vonnis van 19 november 1999 in zake R. Doumont tegen de Belgische
belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is
le 24 novembre 1999, le Tribunal de première instance de Liège a posé ingekomen op 24 november 1999, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te
la question préjudicielle suivante : Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 45 de la loi du 27 décembre 1961 portant statut des « Schendt artikel 45 van de wet van 27 december 1961 houdende statuut
sous-officiers du cadre actif des forces terrestre, aérienne et navale van de onderofficieren van het actief kader der land-, lucht- en
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il zeemacht de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het bepaalt dat
prévoit qu'un musicien militaire de carrière, bien qu'assimilé aux een militair beroepsmuzikant, niettegenstaande hij is gelijkgesteld
sous-officiers de carrière, ne peut être transféré dans un des groupes met de beroepsonderofficieren, niet kan worden overgeplaatst in één
d'emplois des sous-officiers du cadre actif qu'à condition de van de ambtengroepen van de onderofficieren van het actief kader
satisfaire à une épreuve d'aptitude déterminée par le Ministre de la tenzij op voorwaarde te voldoen aan een geschiktheidsproef vastgesteld
défense nationale et que le maintien d'un grade équivalent ne lui est door de Minister van Landsverdediging en doordat het behoud van een
pas assuré ni, partant, le maintien de son traitement (le Ministre gelijkwaardige graad hem niet wordt verzekerd noch, derhalve, het
déterminant le grade qui lui sera conféré), alors que les behoud van zijn wedde (de Minister bepaalt immers de graad die hem zal
sous-officiers de carrière peuvent à leur demande changer de groupe worden verleend), terwijl de beroepsonderofficieren op hun verzoek van
d'emplois sans examen à satisfaire et en gardant leur grade ? » ambtengroep kunnen veranderen zonder examen en met behoud van hun graad ? »
(...) (...)
IV. En droit IV. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 45 de la loi du 27 décembre 1961 portant statut des B.1. Artikel 45 van de wet van 27 december 1961 houdende statuut van
sous-officiers du cadre actif des forces terrestre, aérienne et de onderofficieren van het actief kader der land-, lucht- en zeemacht,
navale, sur lequel porte la question préjudicielle, dispose : waarop de prejudiciële vraag betrekking heeft, bepaalt :
« Le musicien de carrière ne peut être transféré dans un des groupes « De beroepsmuzikant kan niet overgeplaatst worden naar één der
d'emplois des sous-officiers du cadre actif qu'à sa demande et à ambtengroepen van de onderofficieren van het actief kader tenzij op
condition de satisfaire à une épreuve d'aptitude. zijn aanvraag en op voorwaarde aan een geschiktheidsproef te voldoen.
Le Ministre de la Défense nationale fixe dans chaque cas, en tenant De Minister van Landsverdediging bepaalt, in elk geval, rekening
compte de la formation de l'intéressé, le programme de l'épreuve houdende met de vorming van de belanghebbende, het programma van de
d'aptitude qu'il devra subir, et le grade qui lui sera conféré en cas geschiktheidsproef die hij zal moeten ondergaan, en de graad die hem
de réussite. in geval van welslagen zal verleend worden.
L'intéressé est classé, dans le groupe d'emplois auquel il est De belanghebbende wordt gerangschikt, in de ambtengroep in welke hij
affecté, à la suite des sous-officiers nommés en même temps que lui au ingedeeld werd, na de onderofficieren die op dezelfde datum benoemd
grade qui lui est conféré. » werden in de graad die hem wordt verleend. »
B.2. En subordonnant le transfert des musiciens de carrière (assimilés B.2. Doordat de in het geding zijnde bepaling de overplaatsing van de
aux sous-officiers de carrière) dans un des groupes d'emplois des beroepsmuzikanten (gelijkgesteld met de beroepsonderofficieren) naar
sous-officiers du cadre actif à une épreuve d'aptitude et en een van de ambtengroepen van de onderofficieren van het actief kader
habilitant le ministre de la Défense nationale à fixer le grade qui afhankelijk maakt van een geschiktheidsproef en de Minister van
leur sera attribué en cas de réussite, la disposition en cause établit Landsverdediging machtigt om de graad te bepalen die hun zal worden
toegekend in geval van welslagen, voert zij een verschil van
une différence de traitement entre les musiciens de carrière et les behandeling in tussen de beroepsmuzikanten en de onderofficieren van
sous-officiers du cadre actif, dont le transfert n'est pas subordonné het actief kader, wier overplaatsing niet bij wet afhankelijk wordt
par la loi à un tel examen et dont le grade n'est pas affecté par ce gemaakt van een dergelijk examen en aan wier graad niet wordt geraakt
transfert. La loi du 27 décembre 1961 précitée dispose en effet, en bij die overplaatsing. De voormelde wet van 27 december 1961 bepaalt
son article 6, que « le Ministre de la défense nationale peut changer immers in artikel 6 ervan dat « op aanvraag van de onderofficier [...]
de force ou de groupe d'emplois le sous-officier qui en fait la de Minister van Landsverdediging hem van krijgsmachtdeel of van
demande ». ambtengroep [kan] veranderen ».
B.3.1. Il y a lieu de tenir compte des particularités de la fonction B.3.1. Er dient rekening te worden gehouden met de bijzonderheden van
des musiciens militaires de carrière ainsi que de la spécificité des de functie van de militaire beroepsmuzikanten alsook met het
conditions de leur nomination et de leur carrière. specifieke karakter van hun benoemingsvoorwaarden en van hun loopbaan.
La Cour constate que la loi ne régit pas de manière identique les Het Hof stelt vast dat de wet niet op identieke wijze de
conditions de nomination des sous-officiers de carrière (article 8 de benoemingsvoorwaarden van de beroepsonderofficieren (artikel 8 van de
la loi du 27 décembre 1961) et les conditions de nomination des wet van 27 december 1961) en de benoemingsvoorwaarden van de militaire
musiciens militaires de carrière (article 44 de la même loi). La beroepsmuzikanten (artikel 44 van dezelfde wet) regelt. De
circonstance que la loi confère au Roi une habilitation portant - omstandigheid dat de wet aan de Koning een machtiging verleent die -
d'ailleurs en termes différents - sur l'organisation des épreuves bovendien in verschillende bewoordingen - betrekking heeft op de
professionnelles qu'elle prévoit n'implique pas, contrairement à ce organisatie van de professionele proeven waarin zij voorziet,
que soutient le demandeur devant la juridiction a quo, que les impliceert, in tegenstelling tot wat de eiser voor de verwijzende
conditions de nomination des uns et des autres soient similaires. rechter betoogt, niet dat de benoemingsvoorwaarden voor beiden
soortgelijk zouden zijn.
La carrière militaire en cause est également différente de celle des De in het geding zijnde militaire loopbaan is tevens verschillend van
sous-officiers de carrière puisque les musiciens sont hiérarchisés en die van de beroepsonderofficieren, vermits de muzikanten in
classes (article 42, § 1er, de la loi en cause), sans concordance avec hiërarchische orde in klassen worden ingedeeld (artikel 42, § 1, van
de in het geding zijnde wet), zonder overeenstemming met de militaire
les grades militaires (Doc. parl., Chambre, 1959-1960, n° 613/2, p. graden (Parl. St., Kamer, 1959-1960, nr. 613/2, p. 4).
4). B.3.2. La différence de traitement exposée au B.2 repose sur un B.3.2. Het in B.2 omschreven verschil in behandeling berust op een
critère objectif et est raisonnablement justifiée au regard des objectief criterium en is in redelijkheid verantwoord ten aanzien van
exigences du bon fonctionnement et de l'efficacité des forces armées. de vereisten inzake de goede werking en de doeltreffendheid van de
La mesure qui subordonne le transfert des musiciens militaires de krijgsmacht. De maatregel die ertoe strekt de overplaatsing van
carrière à la réussite d'une épreuve d'aptitude, dont la difficulté n'est pas critiquée en elle-même, n'est pas disproportionnée car ces exigences s'opposent à ce que les intéressés puissent être affectés aux groupes d'emplois définis pour les sous-officiers de carrière et créés compte tenu de la technicité et de la spécialité sans cesse accrues des emplois militaires (Doc. parl., Chambre, 1959-1960, n° 631/1, p. 2) sans que l'aptitude à exercer ces emplois - que les fonctions exercées jusqu'alors ne permettaient pas d'établir - soit vérifiée. militaire beroepsmuzikanten slechts toe te staan op voorwaarde dat zij aan een geschiktheidsproef voldoen, waarvan de moeilijkheidsgraad op zichzelf niet ter discussie is gesteld, is niet onevenredig vermits die vereisten zich ertegen verzetten dat de betrokkenen zouden kunnen worden aangesteld in ambtengroepen die zijn vastgesteld voor de beroepsonderofficieren en zijn opgericht rekening houdend met de steeds toenemende techniciteit en specialiteit van de militaire functies (Parl. St., Kamer, 1959-1960, nr. 613/1, p. 2) zonder dat de geschiktheid van de betrokkenen om die functies uit te oefenen - die niet kon worden vastgesteld aan de hand van de functies die ze tot dan uitoefenden - wordt onderzocht.
B.3.3. Quant à l'habilitation conférée au ministre de la Défense B.3.3. De machtiging die bij de in het geding zijnde bepaling aan de
nationale par la disposition en cause et portant sur la fixation du Minister van Landsverdediging wordt verleend en die betrekking heeft
grade qui sera conféré, une fois réussie l'épreuve d'aptitude op de vaststelling van de graad die, na welslagen voor de
professionnelle, elle ne peut être entendue - pas plus que celle geschiktheidsproef zou worden verleend, - evenmin als die welke
portant sur la fixation du programme de cette épreuve - comme betrekking heeft op de vaststelling van het programma van die proef -
kan niet in die zin worden uitgebreid dat zij de minister ertoe
autorisant le ministre à violer les articles 10 et 11 de la machtigt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet te schenden. De op
Constitution. Les décisions prises sur sa base sont d'ailleurs basis daarvan genomen beslissingen zijn bovendien onderworpen aan de
soumises au contrôle juridictionnel. jurisdictionele toetsing.
B.4. Sans doute la loi du 27 décembre 1961 dispose-t-elle, comme le B.4. De wet van 27 december 1961 bepaalt weliswaar, zoals de
fait observer le juge a quo, que « les musiciens militaires de verwijzende rechter doet opmerken, dat « de militaire
carrière sont assimilés aux sous-officiers de carrière » (article 42, beroepsmuzikanten zijn gelijkgesteld met de beroepsonderofficieren »
§ 2) et range-t-elle le chapitre (VII) contenant les règles (artikel 42, § 2), en ze plaatst het hoofdstuk (VII) dat de regels
applicables aux premiers sous le titre (II) contenant les règles bevat die van toepassing zijn op eerstgenoemden onder de titel (II)
applicables aux seconds. welke de regels bevat die van toepassing zijn op laatstgenoemden.
Toutefois, outre le fait que la structure et les intitulés des Behoudens het feit dat de structuur en de opschriften van de
divisions des lois n'ont pas force de loi, l'assimilation en cause ne onderverdelingen van de wetten geen kracht van wet hebben, kan de in
peut être entendue d'une manière si large qu'elle nierait la het geding zijnde gelijkstelling echter niet zo ruim worden opgevat
spécificité de ceux que l'on entend assimiler et de ceux auxquels on dat zij het specifieke karakter zou ontkennen van diegenen die men
entend les assimiler. En l'espèce, le législateur a pris soin, comme gelijk wil stellen en diegenen met wie men ze gelijk wil stellen. Te
l'y invitait le Conseil d'Etat (Doc. parl., Chambre, 1959-1960, n° dezen heeft de wetgever, zoals de Raad van State hem heeft verzocht
613/1, p. 16), de faire précéder les règles relatives aux musiciens (Parl. St., Kamer, 1959-1960, nr. 613/1, p. 16), ervoor gezorgd de
militaires de carrière d'une disposition qui énonce que « les regels betreffende de militaire beroepsmuzikanten te laten voorafgaan
musiciens militaires de carrière sont régis par les règles spéciales door een bepaling die stelt dat « op de militaire beroepsmuzikanten
fixées au présent chapitre » (article 41) et de spécifier à l'article [...] de bijzondere in dit hoofdstuk bepaalde regelen van toepassing
43 de la loi en cause celles des règles applicables aux sous-officiers [zijn] » (artikel 41) en in artikel 43 van de in het geding zijnde wet
de carrière qui le sont aux musiciens militaires de carrière. te specifiëren welke van de op de beroepsonderofficieren toepasbare
L'assimilation dont il est question ici est donc limitée, ce que regels van toepassing zijn op de militaire beroepsmuzikanten. De
gelijkstelling waarvan hier sprake is, is dus beperkt, wat overigens
confirment d'ailleurs les travaux préparatoires de la loi du 27 wordt bevestigd in de parlementaire voorbereiding van de wet van 27
décembre 1961. L'exposé des motifs indique en effet : december 1961. De memorie van toelichting geeft immers aan :
« Encore que les musiciens de carrière ne soient pas des « Alhoewel de beroepsmuzikanten geen beroepsonderofficieren zijn,
sous-officiers de carrière, bon nombre des règles qui forment le vinden toch heel wat regelen van het statuut der
statut de ces derniers leur sont applicables. C'est pourquoi le beroepsonderofficieren toepassing op deze categorie. Daarom wordt er
présent projet contient un chapitre qui leur est consacré, et dans in dit ontwerp een hoofdstuk aan gewijd, en in hetwelk inzonderheid de
lequel sont fixées, notamment, les conditions auxquelles le musicien voorwaarden worden bepaald waarin de beroepsmuzikant zijn
de carrière peut obtenir d'être transféré dans les sous-officiers de overplaatsing naar de categorie der beroepsonderofficieren kan
carrière. » (Doc. parl., Chambre, 1959-1960, n° 613/1, p. 6) bekomen. » (Parl. St., Kamer, 1959-1960, nr. 613/1, p. 6)
et le rapport à la Chambre des représentants précise à propos des en het verslag aan de Kamer van volksvertegenwoordigers preciseert in
musiciens militaires de carrière : verband met de militaire beroepsmuzikanten :
« Sont hiérarchisés en classes, sans correspondance avec les grades « Zijn onderverdeeld in klassen, die niet met de militaire graden
overeenstemmen. De voornaamste bepalingen van het statuut der
militaires. Les éléments principaux du statut des sous-officiers de beroepsonderofficieren zijn op hen van toepassing. Mogelijkheid om
carrière leur sont applicables. Possibilité de devenir sous-officier onder bepaalde voorwaarden, op aanvraag, onderofficier te worden. »
moyennant certaines conditions, sur demande. » (idem, n° 613/2, p. 4) (idem, nr. 613/2, p. 4)
B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 45 de la loi du 27 décembre 1961 portant statut des Artikel 45 van de wet van 27 december 1961 houdende statuut van de
sous-officiers du cadre actif des forces terrestre, aérienne et navale onderofficieren van het actief kader der land-, lucht- en zeemacht
ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in zoverre het
prévoit qu'un musicien militaire de carrière ne peut être transféré bepaalt dat een militaire beroepsmuzikant niet kan worden
dans un des groupes d'emplois des sous-officiers du cadre actif qu'à overgeplaatst in een van de ambtengroepen van de onderofficieren van
condition de satisfaire à une épreuve d'aptitude déterminée par le het actief kader tenzij op voorwaarde te voldoen aan een
ministre de la Défense nationale. geschiktheidsproef vastgesteld door de Minister van Landsverdediging.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 16 novembre 2000. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 16 november 2000.
Le greffier, Le président, L. Potoms. M. Melchior. De griffier, De voorzitter, L. Potoms. M. Melchior.
^