Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 137/99 du 22 décembre 1999 Numéro du rôle : 1595 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 167 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, pos La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. Boel, (...)"
Extrait de l'arrêt n° 137/99 du 22 décembre 1999 Numéro du rôle : 1595 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 167 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, pos La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. Boel, (...) Uittreksel uit arrest nr. 137/99 van 22 december 1999 Rolnummer 1595 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 167 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994 Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 137/99 du 22 décembre 1999 Uittreksel uit arrest nr. 137/99 van 22 december 1999
Numéro du rôle : 1595 Rolnummer 1595
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 167 de la In zake : de prejudiciële vraag over artikel 167 van de wet
loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
coordonnée le 14 juillet 1994, posée par le Tribunal du travail de uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, gesteld door de
Louvain. Arbeidsrechtbank te Leuven.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de
Boel, E. Cerexhe, H. Coremans, A. Arts et R. Henneuse, assistée du rechters H. Boel, E. Cerexhe, H. Coremans, A. Arts en R. Henneuse,
greffier L. Potoms, présidée par le président G. De Baets, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par jugement du 20 janvier 1999 en cause de J. Rampelberg contre Bij vonnis van 20 januari 1999 in zake J. Rampelberg tegen het
l'Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI) et en Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV), en in
présence de A. Branders, dont l'expédition est parvenue au greffe de aanwezigheid van A. Branders, waarvan de expeditie ter griffie van het
la Cour d'arbitrage le 27 janvier 1999, le Tribunal du travail de Arbitragehof is ingekomen op 27 januari 1999, heeft de
Louvain a posé la question préjudicielle suivante : Arbeidsrechtbank te Leuven de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 167 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de « Schendt artikel 167 van de wet inzake de verplichte verzekering voor
santé et indemnités, coordonnée le 14 juin [lire : juillet] 1994, et geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juni
l'arrêté royal du 25 juin 1997 basé sur celle-ci violent-ils les [lees : juli] 1994 en het daarop gebaseerde koninklijk besluit van 25
principes d'égalité et de non-discrimination contenus aux articles 10 juni 1997, al dan niet het in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
et 11 de la Constitution ? » neergelegde gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod ? »
(...) (...)
IV. En droit IV. In rechte
(...) (...)
B.1. La réglementation de base concernant la rémunération des experts B.1. De basisregel inzake de vergoeding van door de rechter met
désignés par le juge en application de l'article 962 du Code toepassing van artikel 962 van het Gerechtelijk Wetboek aangestelde
judiciaire est fixée dans ce Code. Aux termes de l'article 982, alinéa deskundige is neergelegd in dat Wetboek. Naar luid van artikel 982,
tweede lid, van datzelfde Wetboek wordt, behoudens een andersluidende
2, de celui-ci, l'état des honoraires et des frais d'expertise est wetspebaling, de staat opgemaakt met inachtneming van de hoedanigheid
fixé, sauf si la loi en dispose autrement, en tenant compte de la van de deskundigen, de moeilijkheid en de duur van de verrichte
qualité des experts, de la difficulté et de la longueur des travaux werkzaamheden en de waarde van het verschil. Artikel 984, tweede lid,
qui sont accomplis et de la valeur du litige. L'article 984, alinéa 2, van hetzelfde Wetboek bepaalt dat wanneer de partijen binnen vijftien
du même Code dispose que si, dans les quinze jours du dépôt du dagen na de inlevering van het verslag hun instemming niet hebben
rapport, les parties n'ont pas donné leur accord sur le montant des betuigd met het bedrag van het ereloon en de kosten die door de
honoraires et des frais réclamés par les experts, le juge fixe le deskundigen worden gevorderd, de rechter het bedrag van het ereloon en
montant des honoraires et des frais après avoir entendu en chambre du de kosten bepaalt, nadat de deskundige en de partijen door hem in
conseil l'expert et les parties. L'article 988 dispose que si les raadkamer zijn gehoord. Artikel 988 bepaalt dat indien de deskundigen
experts ne déposent pas leur état d'honoraires et de frais, les hun staat van ereloon en kosten niet indienen, de partijen aan de
parties peuvent demander au juge de procéder à la taxation. rechter kunnen vragen deze te begroten.
B.2. L'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire prévoit la B.2. Artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek voorziet in
possibilité de déroger à cette réglementation générale par une loi. de mogelijkheid om van die algemene regeling af te wijken bij wet.
La disposition législative sur laquelle porte la question De in de prejudiciële vraag aan de orde zijnde wetsbepaling is een
préjudicielle constitue une telle disposition. L'article 167, alinéa dergelijke bepaling. Naar luid van artikel 167, vierde lid, van de op
4, de la loi coordonnée du 14 juillet 1994 relative à l'assurance 14 juli 1994 gecoördineerde wet betreffende de verplichte verzekering
obligatoire soins de santé et indemnités prévoit que, dans les voor geneeskundige verzorging en uitkeringen worden in de zaken waarin
affaires pour lesquelles un expert médical est désigné, les een medisch expert wordt aangewezen de voorschotten, de erelonen en de
provisions, les honoraires et les frais d'expert, contenus dans le kosten van die expert die vervat zijn in de nota die hij opstelt
relevé qu'il établit conformément aux dispositions du Code judiciaire, overeenkomstig de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek, aangeduid
sont indiqués en appliquant le tarif fixé par le Roi. met toepassing van het door de Koning vastgestelde tarief.
Die bepaling werd nader uitgevoerd door het in de prejudiciële vraag
Cette disposition a été exécutée par l'arrêté royal du 25 juin 1997 « vermelde koninklijk besluit van 25 juni 1997 tot vaststelling van het
fixant le tarif des honoraires et frais dus aux experts désignés par tarief van de erelonen en kosten voor de deskundigen aangewezen door
les juridictions du travail dans les litiges relatifs au régime de arbeidsgerechten inzake de geschillen betreffende de regeling voor
d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités » mentionné dans verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen.
la question préjudicielle.
B.3.1. Alors que la réglementation de droit commun mentionnée au B.1 B.3.1. Terwijl de in B.1 vermelde gemeenrechtelijke regeling van
s'applique à une gamme très étendue et variée d'experts et toepassing is op een zeer breed en gevarieerd gamma aan deskundigen en
d'expertises, ce qui rend quasiment impossible une réglementation plus deskundigenonderzoeken, hetgeen een meer uniforme regeling van
uniforme des honoraires et des frais, la réglementation particulière erelonen en kosten vrijwel onmogelijk maakt, is de in B.2 vermelde
dont il est question au B.2 s'applique à un domaine bien délimité : bijzondere regeling van toepassing op een goed afgebakend domein : de
les expertises médicales ordonnées par les juridictions du travail medische expertises die door de arbeidsgerechten worden bevolen in het
dans les litiges relatifs à la législation et à la réglementation en kader van geschillen voortvloeiende uit de wetgeving en reglementering
matière d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités. betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen.
Die expertises onderscheiden zich in meerdere opzichten en op
Ces expertises se distinguent, à plusieurs points de vue et de manière objectieve wijze van de deskundigenonderzoeken die in de
objective, des expertises qui sont visées par la réglementation de gemeenrechtelijke regeling zijn bedoeld, zowel naar de hoedanigheid
droit commun, tant en ce qui concerne la qualité des experts - il van de deskundigen - het gaat immers noodzakelijkerwijze steeds om
s'agit en effet nécessairement toujours d'experts médicaux, alors que medische deskundigen, terwijl dat uiteraard in de gemeenrechtelijke
ce n'est évidemment pas le cas dans la réglementation de droit commun regeling niet het geval is -, als naar de aard van de geschillen
- qu'en ce qui concerne la nature des litiges dans lesquels ils sont waarin zij worden geroepen op te treden - het gaat immers steeds om
appelés à intervenir - il s'agit en effet toujours de litiges relatifs betwistingen in verband met de rechten en verplichtingen die
aux droits et obligations résultant de l'assurance obligatoire soins voortvloeien uit de verplichte verzekering voor geneeskundige
de santé et indemnités, alors que la réglementation de droit commun verzorging en uitkeringen, terwijl de gemeenrechtelijke regeling van
est applicable à tous les litiges pour lesquels il n'existe pas de toepassing is op alle geschillen waarvoor geen bijzondere regels
règles particulières - et en ce qui concerne la question de savoir qui bestaan - als naar de vraag wie de gerechtelijke kosten moet dragen.
doit payer les dépens. Dans le régime de droit commun, la condamnation
aux dépens est prononcée, en vertu de l'article 1017 du Code In de gemeenrechtelijke regeling wordt naar luid van artikel 1017 van
judiciaire, contre la partie qui a succombé, sans préjudice de het Gerechtelijk Wetboek de in het ongelijk gestelde partij in de
l'accord des parties que le jugement définitif décrète, alors que pour kosten verwezen, onverminderd de overeenkomst tussen partijen
les actions intentées par ou contre les bénéficiaires de l'assurance bekrachtigd in het eindvonnis, terwijl bij vorderingen ingesteld door
susdite, la condamnation aux dépens est toujours prononcée, sauf en of tegen gerechtigden van voormelde verzekering, behalve in geval van
cas de demande téméraire ou vexatoire, à charge de l'organisme tenu tergend of roekeloos geding, de instelling belast met de toepassing
d'appliquer les lois et règlements concernés, en l'espèce, l'Institut van bedoelde wetten en verordeningen, te dezen het Rijksinstituut voor
national d'assurance maladie-invalidité. Ziekte- en Invaliditeitsverzekering, steeds in de kosten wordt
B.3.2. La différence de traitement critiquée repose donc sur un verwezen. B.3.2. Het aangeklaagde verschil in behandeling berust aldus op een
critère objectif. objectief criterium.
B.4. La circonstance que les frais d'expertise sont toujours à charge B.4. De omstandigheid dat de expertisekosten, behalve in het geval van
des institutions tenues d'appliquer l'assurance susdite, sauf en cas tergend of roekeloos geding, steeds ten laste zijn van de instellingen
de demande téméraire ou vexatoire, le fait que les expertises à belast met de toepassing van bedoelde verzekering, het feit dat de uit
réaliser sont assez comparables entre elles et la circonstance qu'avant l'introduction de la législation critiquée, les montants réclamés variaient considérablement, sans raison apparente, d'un expert à l'autre et d'un arrondissement judiciaire à l'autre, justifient à suffisance que le législateur ait habilité le Roi à procéder à une tarification en la matière, indépendamment du fait que cette mesure n'ait pas été érigée en règle dans toutes les autres branches du droit social. On ne saurait pas davantage considérer que la mesure est disproportionnée quant à ses effets, parce que, en l'espèce, un expert médical sollicité a toujours le droit de refuser sa désignation. B.5. La question préjudicielle, en tant qu'elle fait référence à te voeren onderzoeken vrij goed met elkaar te vergelijken zijn en de omstandigheid dat voor de invoering van de gekritiseerde wetgeving de aangerekende bedragen zonder aanwijsbare redenen sterk verschillen tussen individuele deskundigen en tussen gerechtelijke arrondissementen, verantwoorden op voldoende wijze waarom de wetgever de Koning gemachtigd heeft ter zake tarieven vast te stellen, ongeacht het feit dat die maatregel niet in alle takken van het sociaal recht als regel is gesteld. De maatregel kan evenmin als onevenredig worden beoordeeld in zijn gevolgen omdat de aangezochte medische deskundige te dezen steeds het recht heeft zijn aanstelling te weigeren. B.5. In zoverre de prejudiciële vraag verwijst naar het koninklijk
l'arrêté royal du 25 juin 1997, ne ressortit pas à la compétence de la besluit van 25 juni 1997 behoort zij niet tot de bevoegdheid van het
Cour. Hof.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 167, alinéa 4, de la loi coordonnée du 14 juillet 1994 Artikel 167, vierde lid, van de op 14 juli 1994 gecoördineerde wet
relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités ne betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. uitkeringen schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 22 décembre 1999. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 22 december 1999.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
G. De Baets. G. De Baets.
^