← Retour vers "Avis prescrit par l'article 74 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 Par arrêt n° 189.463 du
14 janvier 2009 en cause de Philippe De Coene et autres et, après reprise d'instance, Renaat Landuyt
et autres contre l'ASBL « Vrijheidsfonds » et l'A « 1. L'article 15ter de la
loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépe(...)"
Avis prescrit par l'article 74 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 Par arrêt n° 189.463 du 14 janvier 2009 en cause de Philippe De Coene et autres et, après reprise d'instance, Renaat Landuyt et autres contre l'ASBL « Vrijheidsfonds » et l'A « 1. L'article 15ter de la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépe(...) | Bericht voorgeschreven bij artikel 74 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 Bij arrest nr. 189.463 van 14 januari 2009 in zake Philippe De Coene en anderen en, na hervatting van het geding, Renaat Landuyt en anderen tegen de vzw « Vrijheids « 1. Houdt artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Avis prescrit par l'article 74 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 | Bericht voorgeschreven bij artikel 74 van de bijzondere wet van 6 |
Par arrêt n° 189.463 du 14 janvier 2009 en cause de Philippe De Coene | januari 1989 Bij arrest nr. 189.463 van 14 januari 2009 in zake Philippe De Coene |
et autres et, après reprise d'instance, Renaat Landuyt et autres | en anderen en, na hervatting van het geding, Renaat Landuyt en anderen |
contre l'ASBL « Vrijheidsfonds » et l'ASBL « Vlaamse Concentratie », | tegen de vzw « Vrijheidsfonds » en de vzw « Vlaamse Concentratie », |
parties intervenantes : Frank Vanhecke et autres, dont l'expédition | tussenkomende partijen : Frank Vanhecke en anderen, waarvan de |
est parvenue au greffe de la Cour le 23 janvier 2009, le Conseil | expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 23 januari 2009, |
d'Etat a posé les questions préjudicielles suivantes : | heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vragen gesteld : |
« 1. L'article 15ter de la loi du 4 juillet 1989 relative à la | « 1. Houdt artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989 betreffende de |
limitation et au contrôle des dépenses électorales, modifié en dernier | beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven, zoals laatst |
lieu par la loi du 17 février 2005, emporte-t-il une violation de | gewijzigd door de wet van 17 februari 2005, een schending in van |
l'article 13 de la Constitution lu en combinaison avec les articles | artikel 13 van de Grondwet, in samenhang met de artikelen 146 en 160 |
146 et 160 de celle-ci, l'article 6.1, de la CEDH (Convention | van de Grondwet, artikel 6.1, van het EVRM (Europees Verdrag tot |
européenne de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés | bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden |
fondamentales du 4 novembre 1950, approuvée par la loi du 13 mai | van 4 november 1950, bekrachtigd bij wet van 13 mei 1955), artikel 14 |
1955), l'article 14 du PIDCP (Pacte international relatif aux droits | van het BUPO-Verdrag (Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en |
civils et politiques du 19 décembre 1966, approuvé par la loi du 15 | politieke rechten van 19 december 1966, bekrachtigd bij wet van 15 mei |
mai 1981) et le principe général d'indépendance et d'impartialité du | 1981) en het algemeen rechtsbeginsel van onafhankelijkheid en |
juge, en ce qu'il confie à l'assemblée générale de la section du | onpartijdigheid van de rechter, door de beslissing over de intrekking |
contentieux administratif du Conseil d'Etat la décision relative à la | van de dotatie toe te vertrouwen aan de algemene vergadering van de |
suppression de la dotation, alors que le Conseil d'Etat a été impliqué | afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, terwijl de Raad |
en tant qu'organe consultatif lors de l'élaboration de la loi du 4 | van State als adviesorgaan bij de totstandkoming van de wet van 4 juli |
juillet 1989, et en particulier de l'article 15ter de cette loi, et | 1989, en in het bijzonder bij artikel 15ter van die wet, betrokken is |
qu'il n'y aurait pas de stricte séparation entre ses fonctions | geweest en een strikte scheiding tussen de adviesverlenende en |
consultative et juridictionnelle ? | rechtsprekende functie van de Raad van State zou ontbreken ? |
2. L'article 15ter de la loi du 4 juillet 1989, modifié en dernier | 2. Is artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989, laatst gewijzigd door |
lieu par la loi du 17 février 2005, qui impose de soumettre la demande | de wet van 17 februari 2005, waarbij een aanvraag tot intrekking van |
de suppression des dotations à l'assemblée générale de la section du | de dotaties moet worden voorgelegd aan de algemene vergadering van de |
contentieux administratif du Conseil d'Etat, est-il conciliable avec | afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State verenigbaar met |
l'article 13 de la Constitution, lu en combinaison avec les articles | artikel 13 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 10, |
10, 11 et 146 de celle-ci, avec les articles 6.1 et 14 de la CEDH et | 11 en 146 van de Grondwet, met de artikelen 6.1 en 14 van het EVRM, |
avec les articles 14 et 26 du PIDCP et avec le principe général du | met de artikelen 14 en 26 van het BUPO-Verdrag en met het algemeen |
droit à un juge indépendant et impartial, en ce que la demande est | rechtsbeginsel van onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de |
automatiquement examinée par une juridiction composée de conseillers | rechter, doordat de aanvraag automatisch wordt behandeld door een |
d'Etat qui n'appartiennent pas tous au rôle linguistique néerlandais | rechtscollege samengesteld uit staatsraden die niet allen behoren tot |
et qui ne sont pas non plus tous légalement bilingues, alors que dans | de Nederlandse taalrol en die ook niet allen wettelijk tweetalig zijn, |
d'autres cas, les articles 51 à 61 des lois coordonnées sur le Conseil | terwijl op basis van de artikelen 51 tot en met 61 van de |
d'Etat et l'article 87 des mêmes lois coordonnées disposent que | gecoördineerde wetten op de Raad van State en artikel 87 van dezelfde |
l'affaire est normalement examinée par une chambre néerlandophone ou | gecoördineerde wetten in andere gevallen een zaak normaal behandeld |
une chambre francophone et, seulement exceptionnellement et dans des | wordt door een Nederlandstalige kamer of een Franstalige kamer en |
cas non pertinents en l'espèce, par la chambre bilingue et alors que | slechts uitzonderlijk, en in hier niet relevante gevallen, door de |
tweetalige kamer, en terwijl een zaak slechts in de gevallen bepaald | |
ce n'est que dans les cas visés aux articles 91 et 92 de ces lois | in de artikelen 91 en 92 van die gecoördineerde wetten wordt |
coordonnées qu'une affaire est renvoyée à l'assemblée générale de la | doorverwezen naar de algemene vergadering van de afdeling |
section du contentieux administratif et alors que si l'article 15ter | bestuursrechtspraak, en terwijl zonder de verwijzing naar de algemene |
de cette loi du 4 juillet 1989 ne renvoyait pas à l'assemblée | vergadering in artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989 deze aanvraag |
générale, cette demande pourrait, le cas échéant, être examinée par | door de Raad van State desgevallend behandeld zou kunnen worden door |
une chambre exclusivement néerlandophone du Conseil d'Etat et donc, | een uitsluitend Nederlandstalige kamer en dus, volgens verwerende |
selon les parties défenderesses, sans juges ne connaissant pas le | partijen die de vraag voorstellen, zonder rechters die geen Nederlands |
néerlandais et suscitant une apparence de partialité eu égard à | kennen en die een schijn van partijdigheid opwekken vanwege de |
l'hostilité déclarée de la communauté française du pays à l'égard d'un | uitgesproken vijandigheid van de Franstalige gemeenschap in het land |
parti indépendantiste flamand ? | ten opzichte van een Vlaamse onafhankelijkheidspartij ? |
3. L'article 15ter de la loi du 4 juillet 1989, modifié en dernier | 3. Is artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989, zoals laatst gewijzigd |
lieu par la loi du 17 février 2005, est-il conciliable avec l'article | door de wet van 17 februari 2005, verenigbaar met artikel 19 van de |
19 de la Constitution en tant que l'article 15ter impose une mesure de | Grondwet, daar waar artikel 15ter een maatregel oplegt van intrekking |
suppression de la dotation légale lorsqu'un parti politique ou ses | van de wettelijke dotatie indien een politieke partij of haar |
composantes montre au travers d'indices son hostilité envers les | componenten met tekenen aantoont vijandig te staan ten opzichte van de |
droits et libertés garantis par la CEDH sans qu'il soit nécessaire que | rechten en vrijheden gewaarborgd door het EVRM, zonder dat het |
des délits aient été commis à l'occasion de l'expression de ces | noodzakelijk is dat misdrijven naar aanleiding van het uiten van deze |
indices, alors que les indices dénoncés par l'article 15ter sont | tekenen worden gepleegd, terwijl de door artikel 15ter gewraakte |
couverts par la liberté d'expression et ne sont soumis qu'à la seule | |
limite constitutionnelle de la répression des délits commis à | tekenen onder de vrijheid van meningsuiting zouden vallen en slechts |
l'occasion de l'usage de ces libertés, de sorte que seul un | onderhevig zouden zijn aan de grondwettelijke beperking van de |
comportement susceptible d'être pénalement sanctionné est visé par la | bestraffing van misdrijven die ter gelegenheid van het gebruik maken |
limite à la liberté d'expression et que seules des mesures pénales | van die vrijheden worden gepleegd, zodat enkel strafrechtelijk |
peuvent être instaurées en vue de sanctionner un tel comportement ? | sanctioneerbaar gedrag onder de beperking van de vrije meningsuiting |
4. Compte tenu de la limitation drastique de toute autre forme de | valt en enkel strafmaatregelen als sanctie voor dergelijk gedrag |
revenus que le législateur impose aux partis politiques, l'article | kunnen worden ingevoerd ? |
15ter de la loi du 4 juillet 1989, modifié en dernier lieu par la loi | 4. Schendt artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989, zoals laatst |
du 17 février 2005, viole-t-il l'article 27 de la Constitution, lu en | gewijzigd door de wet van 17 februari 2005, in het licht van de |
drastische beperking door de wetgever in de wet van 4 juli 1989 van | |
elke andere bron van inkomsten van een politieke partij, artikel 27 | |
combinaison avec l'article 11, paragraphe 1er, de la CEDH, et avec | van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 11, eerste lid, van |
l'article 22 du PIDCP, en ce qu'il instaure une procédure conduisant à | het EVRM, alsmede artikel 22 van het BUPO-Verdrag, door een procedure |
limiter ou à priver un parti politique de moyens financiers ? | in te stellen die leidt tot het beperken of ontzeggen van financiële middelen aan een politieke partij ? |
5. L'article 15ter de la loi du 4 juillet 1989, modifié en dernier | 5. Is artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989, zoals laatst gewijzigd |
lieu par la loi du 17 février 2005, est-il conciliable avec les | door de wet van 17 februari 2005, verenigbaar met de artikelen 10 en |
articles 10 et 11 de la Constitution, dans la mesure où la loi ne | 11 van de Grondwet, daar de wet enkel de maatregel van intrekking van |
prévoit la mesure de suppression de la dotation que pour des indices | de dotatie voorziet voor tekenen waaruit moet blijken dat een |
montrant qu'un parti politique, par son propre fait ou par celui de | politieke partij door eigen toedoen of door toedoen van haar |
componenten, lijsten, kandidaten of gekozenen vijandig staat tegenover | |
ses composantes, de ses listes, de ses candidats ou de ses mandataires | de rechten en vrijheden gewaarborgd door het EVRM en daarbij al dan |
élus, est hostile aux droits et libertés garantis par la CEDH, qu'il | niet strafrechtelijke misdrijven begaat, terwijl die maatregel niet |
commette ou non des infractions pénales, alors que la mesure ne | wordt voorzien voor andere handelingen waarbij de kwalificatie als |
s'applique pas à d'autres agissements dont la qualification | strafrechtelijk misdrijf niet in twijfel kan worden getrokken, zoals |
d'infraction pénale ne peut être mise en doute, tels la corruption, | passieve corruptie, misbruik van overheidsgeld, verduistering, |
l'abus de biens publics, le détournement, le faux et l'usage de faux | valsheid in geschrifte en gebruik, belangenneming, misbruik van |
en écriture, la prise d'intérêts et l'abus de biens sociaux ? | vennootschapsgoederen ? |
6. L'article 15ter, § 2, de la loi du 4 juillet 1989, modifié en | 6. Schendt artikel 15ter, § 2, van de wet van 4 juli 1989, zoals |
dernier lieu par la loi du 17 février 2005, interprété en ce sens que | laatst gewijzigd door de wet van 17 februari 2005, in de interpretatie |
le terme ' écrits ' ne vise que les ' écrits de procédure ' émanant | dat de term ' stukken ' enkel kan slaan op procedurestukken en niet op |
des parties, à l'exclusion des pièces justificatives, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution lus en combinaison avec le principe général du droit selon lequel toute personne a droit à un procès équitable, les articles 6.1 et 14 de la CEDH et les articles 14 et 26 du PIDCP, en ce que le justiciable, à savoir la personne morale agissant pour un parti politique, cité devant le Conseil d'Etat sur le fondement de l'article 15ter, § 2, précité, ainsi que les parties intervenantes à la cause, peuvent être jugées sur la base de pièces justificatives rédigées dans une autre langue que celle d'un ou de plusieurs conseillers d'Etat qui composent l'assemblée générale de la section du contentieux administratif, sans qu'il y ait obligation de traduire ces pièces à l'usage du Conseil d'Etat, alors que sur la base de l'article 63, § 4, de la loi spéciale du 6 janvier 1989, le justiciable engagé dans une procédure devant la Cour constitutionnelle peut demander une traduction, à l'usage de la Cour, des pièces justificatives, en français ou en néerlandais selon le cas ? ». Cette affaire est inscrite sous le numéro 4615 du rôle de la Cour. Le greffier, | de overtuigingsstukken, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het algemeen rechtsbeginsel dat eenieder recht heeft op een eerlijk proces, met de artikelen 6.1 en 14 van het EVRM en de artikelen 14 en 16 van het BUPO-Verdrag, doordat de rechtsonderhorigen, te weten de voor een politieke partij optredende rechtspersoon die op grond van genoemd artikel 15ter, § 2, voor de Raad van State wordt gedaagd, alsook de aldaar tussenkomende partijen, kunnen worden beoordeeld op grond van overtuigingsstukken die in een andere taal zijn gesteld dan de taal van één of meer staatsraden die de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State samenstellen, zonder dat deze stukken ten behoeve van de Raad van State moeten worden vertaald, terwijl de rechtsonderhorige die betrokken wordt in een procedure voor het Grondwettelijk Hof, op grond van artikel 63, § 4, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 aanspraak kan maken op een vertaling van de overtuigingsstukken ten behoeve van het Hof, in het Nederlands of in het Frans naar gelang van het geval ? ». Die zaak is ingeschreven onder nummer 4615 van de rol van het Hof. De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |