← Retour vers "Arrêt n° 77/2002 du 8 mai 2002 Numéro du rôle : 2079 En cause : le recours en annulation
de l'article 2, 2° et 3°, de la loi du 18 avril 2000 « modifiant les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées
le 12 janvier 1973 ainsi que la loi du 15 dé La
Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François,
(...)"
Arrêt n° 77/2002 du 8 mai 2002 Numéro du rôle : 2079 En cause : le recours en annulation de l'article 2, 2° et 3°, de la loi du 18 avril 2000 « modifiant les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 ainsi que la loi du 15 dé La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, (...) | Arrest nr. 77/2002 van 8 mei 2002 Rolnummer 2079 Inzake : het beroep tot vernietiging van artikel 2, 2° en 3°, van de wet van 18 april 2000 « tot wijziging van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, alsook de wet v Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Arrêt n° 77/2002 du 8 mai 2002 | Arrest nr. 77/2002 van 8 mei 2002 |
Numéro du rôle : 2079 | Rolnummer 2079 |
En cause : le recours en annulation de l'article 2, 2° et 3°, de la | Inzake : het beroep tot vernietiging van artikel 2, 2° en 3°, van de |
loi du 18 avril 2000 « modifiant les lois sur le Conseil d'Etat, | wet van 18 april 2000 « tot wijziging van de wetten op de Raad van |
coordonnées le 12 janvier 1973 ainsi que la loi du 15 décembre 1980 | State, gecoördineerd op 12 januari 1973, alsook de wet van 15 december |
1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de | |
sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement | vestiging en de verwijdering van vreemdelingen », ingesteld door de |
des étrangers », introduit par l'a.s.b.l. Vlaams Minderhedencentrum et autres. | v.z.w. Vlaams Minderhedencentrum en anderen. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters |
François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen, A. Alen, | L. François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen, A. |
J.-P. Snappe et E. Derycke, assistée du greffier L. Potoms, présidée | Alen, J.-P. Snappe en E. Derycke, bijgestaan door de griffier L. |
par le président A. Arts, | Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours | I. Onderwerp van het beroep |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 20 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 20 november |
novembre 2000 et parvenue au greffe le 21 novembre 2000, un recours en | 2000 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 21 |
november 2000, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 2, 2° | |
annulation de l'article 2, 2° et 3°, de la loi du 18 avril 2000 « | en 3°, van de wet van 18 april 2000 « tot wijziging van de wetten op |
modifiant les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier | de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, alsook de wet van |
1973 ainsi que la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, | 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het |
le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers » (publiée | verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen » |
au Moniteur belge du 20 mai 2000) a été introduit par l'a.s.b.l. | (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 mei 2000) door de |
Vlaams Minderhedencentrum, dont le siège est établi à 1030 Bruxelles, | v.z.w. Vlaams Minderhedencentrum, met zetel te 1030 Brussel, |
rue du Progrès 323, l'a.s.b.l. Overlegcentrum voor Integratie van | Vooruitgangstraat 323, de v.z.w. Overlegcentrum voor Integratie van |
Vluchtelingen, dont le siège est établi à 1030 Bruxelles, rue | Vluchtelingen, met zetel te 1030 Brussel, Gaucheretstraat 164, de |
Gaucheret 164, l'a.s.b.l. Mouvement contre le racisme, l'antisémitisme | v.z.w. Beweging tegen Rassenhaat, Antisemitisme en Xenofobie, met |
et la xénophobie, dont le siège est établi à 1210 Bruxelles, rue de la | zetel te 1210 Brussel, Poststraat 37, de v.z.w. Liga voor |
Poste 37, l'a.s.b.l. Liga voor Mensenrechten, dont le siège est établi | |
à 9000 Gand, J. Van Stopenberghestraat 2, et l'a.s.b.l. Ligue des | Mensenrechten, met zetel te 9000 Gent, J. Van Stopenberghestraat 2, en |
droits de l'homme, dont le siège est établi à 1000 Bruxelles, rue de | de v.z.w. Ligue des droits de l'homme, met zetel te 1000 Brussel, |
l'Enseignement 91. | Onderrichtsstraat 91. |
II. La procédure | II. De rechtspleging |
Par ordonnance du 21 novembre 2000, le président en exercice a désigné | Bij beschikking van 21 november 2000 heeft de voorzitter in functie de |
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi | rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 |
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. | van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. |
Les juges-rapporteurs ont estimé qu'il n'y avait pas lieu de faire | De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was |
application des articles 71 ou 72 de la loi organique. | om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. |
Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi | Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de |
organique, par lettres recommandées à la poste le 27 décembre 2000. | organieke wet bij op 27 december 2000 ter post aangetekende brieven. |
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au | Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is |
Moniteur belge du 30 décembre 2000. | bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 30 december 2000. |
Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a | De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie |
introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 12 février | ingediend bij op 12 februari 2001 ter post aangetekende brief. |
2001. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi | Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de |
organique, par lettre recommandée à la poste le 8 mars 2001. | organieke wet bij op 8 maart 2001 ter post aangetekende brief. |
Les parties requérantes ont introduit un mémoire en réponse par lettre | De verzoekende partijen hebben een memorie van antwoord ingediend bij |
recommandée à la poste le 9 avril 2001. | op 9 april 2001 ter post aangetekende brief. |
Par ordonnances des 26 avril 2001 et 30 octobre 2001, la Cour a | Bij beschikkingen van 26 april 2001 en 30 oktober 2001 heeft het Hof |
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot | |
prorogé respectivement jusqu'aux 20 novembre 2001 et 20 mai 2002 le | respectievelijk 20 november 2001 en 20 mei 2002. |
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. | |
Par ordonnance du 17 octobre 2001, le président A. Arts a soumis | Bij beschikking van 17 oktober 2001 heeft voorzitter A. Arts de zaak |
l'affaire à la Cour réunie en séance plénière. | voorgelegd aan het Hof in voltallige zitting. |
Par ordonnance du même jour, la Cour a déclaré l'affaire en état et | Bij beschikking van dezelfde dag heeft het Hof de zaak in gereedheid |
fixé l'audience au 20 novembre 2001. | verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 20 november 2001. |
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, | Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten |
par lettres recommandées à la poste le 19 octobre 2001. | bij op 19 oktober 2001 ter post aangetekende brieven. |
A l'audience publique du 20 novembre 2001 : | Op de openbare terechtzitting van 20 november 2001 : |
- ont comparu : | - zijn verschenen : |
. Me F. Judo loco Me D. Lindemans, avocats au barreau de Bruxelles, | . Mr. F. Judo loco Mr. D. Lindemans, advocaten bij de balie te |
pour les parties requérantes; | Brussel, voor de verzoekende partijen; |
. Me D. D'Hooghe et Me S. Sottiaux, avocats au barreau de Bruxelles, | . Mr. D. D'Hooghe en Mr. S. Sottiaux, advocaten bij de balie te |
pour le Conseil des ministres; | Brussel, voor de Ministerraad; |
- les juges-rapporteurs M. Bossuyt et R. Henneuse ont fait rapport; | - hebben de rechters-verslaggevers M. Bossuyt en R. Henneuse verslag uitgebracht; |
- les avocats précités ont été entendus; | - zijn de voornoemde advocaten gehoord; |
- l'affaire a été mise en délibéré. | - is de zaak in beraad genomen. |
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants | De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende |
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. | van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. |
III. En droit | III. In rechte |
- A - | - A - |
Quant à la recevabilité du recours en annulation | Over de ontvankelijkheid van het beroep tot vernietiging |
A.1.1. Les parties requérantes estiment justifier de l'intérêt requis | A.1.1. De verzoekende partijen menen dat zij doen blijken van het |
pour demander l'annulation des dispositions attaquées, qui modifient l'article 30, alinéa 3, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat en ce sens que le Roi est désormais habilité à fixer des règles de procédure particulières pour le traitement des requêtes introduites contre des décisions prises en application des lois sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, qui règlent aussi certains aspects de cette procédure. Les parties requérantes remplissent les conditions énoncées dans la jurisprudence de la Cour concernant les associations sans but lucratif et l'intérêt de l'a.s.b.l. Mouvement contre le racisme, l'antisémitisme et la xénophobie a déjà été admis précédemment par la Cour dans une affaire analogue. A.1.2. Le Conseil des ministres conteste tout d'abord la capacité d'agir des première et deuxième parties requérantes, parce qu'elles auraient omis de déposer une copie de la décision d'intenter un recours en annulation qu'aurait prise leur organe compétent. Le Conseil des ministres conteste ensuite aussi l'intérêt de l'a.s.b.l. Vlaams Minderhedencentrum et de l'a.s.b.l. Mouvement contre le racisme, l'antisémitisme et la xénophobie. Contrairement à ce que semblent soutenir ces associations, celles-ci ne pourraient tirer leur intérêt de l'objectif qu'elles poursuivent, qui est de combattre toute manifestation de racisme, d'antisémitisme et de xénophobie, étant donné que l'objet des dispositions attaquées n'a absolument rien à voir avec de telles manifestations. Sur le fond Position des parties requérantes | rechtens vereiste belang bij het beroep tot vernietiging gericht tegen de bestreden bepalingen, waarbij artikel 30, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State in die zin wordt gewijzigd dat de Koning voortaan de bevoegdheid heeft om bijzondere procedureregels vast te stellen voor de behandeling van de verzoekschriften die gericht zijn tegen beslissingen genomen met toepassing van de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen en waarbij tevens bepaalde aspecten van die rechtspleging worden geregeld. De verzoekende partijen voldoen aan de vereisten die in de rechtspraak van het Hof aan verenigingen zonder winstoogmerk worden gesteld en het belang van de v.z.w. Beweging tegen Rassenhaat, Antisemitisme en Xenofobie werd in een soortgelijke zaak eerder door het Hof erkend. A.1.2. De Ministerraad betwist in eerste instantie de procesbevoegdheid van de eerste en de tweede verzoekende partij omdat zij zouden hebben nagelaten een afschrift neer te leggen van de beslissing die hun bevoegd orgaan zou hebben genomen om een beroep tot vernietiging in te stellen. Vervolgens betwist de Ministerraad ook het belang van de v.z.w. Vlaams Minderhedencentrum en de v.z.w. Beweging tegen Rassenhaat, Antisemitisme en Xenofobie. In tegenstelling tot hetgeen zij schijnen te beweren, kunnen zij geen belang putten uit hun doelstelling die bestaat in het bestrijden van uitingen van racisme, antisemitisme en vreemdelingenhaat, nu het opzet van de bestreden bepalingen daaraan volkomen vreemd is. Over de grond van de zaak Standpunt van de verzoekende partijen A.2.1. Het eerste middel is afgeleid uit een schending van de |
A.2.1. Le premier moyen est pris de la violation des articles 10 et 11 | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de |
de la Constitution combinés avec les articles 160 et 191 de celle-ci, | artikelen 160 en 191 van de Grondwet, doordat de bestreden bepalingen |
en ce que les dispositions attaquées instaurent une distinction | een niet-verantwoord, onevenredig en discriminatoir onderscheid |
injustifiée, disproportionnée et discriminatoire, d'une part, entre | invoeren, enerzijds, tussen de asielzoekers en de andere vreemdelingen |
les demandeurs d'asile et les autres étrangers qui séjournent | |
légalement sur le territoire et, d'autre part, entre différentes | die wettig op het grondgebied verblijven en, anderzijds, tussen |
catégories de demandeurs d'asile et en ce qu'elles confèrent au Roi | verschillende categorieën van asielzoekers en doordat de bestreden |
une trop grande liberté pour fixer, dans certains cas, la procédure | bepalingen een te grote vrijheid laten aan de Koning om in bepaalde |
devant le Conseil d'Etat. | gevallen de procedure voor de Raad van State vast te stellen. |
Il résulte de l'article 191 de la Constitution que le législateur seul peut instaurer une différence de traitement défavorable aux étrangers et qu'il doit veiller à cette occasion à ce qu'une telle différence ne soit pas discriminatoire. Bien que la disposition attaquée n'opère en soi aucune distinction sur la base de la nationalité, c'est cependant à cela qu'elle aboutit indirectement, étant donné que ce sont à peu près exclusivement des étrangers qui sont visés. Lorsque le Roi est habilité à régler la procédure devant le Conseil d'Etat, conformément à l'article 160, alinéa 1er, de la Constitution, Il doit également tenir compte des principes constitutionnels d'égalité et de non-discrimination. En l'espèce, le pouvoir conféré au Roi n'a pas été suffisamment | Uit artikel 191 van de Grondwet volgt dat enkel de wetgever een verschil in behandeling kan instellen waardoor een vreemdeling wordt benadeeld, waarbij hij erover dient te waken dat een dergelijk verschil niet discriminatoir is. Hoewel de bestreden bepaling op zich geen onderscheid op grond van nationaliteit maakt, leidt zij indirect wel daartoe nu nagenoeg uitsluitend vreemdelingen worden beoogd. Wanneer de Koning, overeenkomstig artikel 160, eerste lid, van de Grondwet, belast wordt met het uitwerken van de rechtspleging voor de Raad van State, dient Hij eveneens rekening te houden met de grondwettelijke beginselen inzake gelijkheid en niet-discriminatie. In casu werd de aan de Koning toegekende bevoegdheid niet voldoende |
délimité. L'article 160 de la Constitution se trouve ainsi violé et un traitement inégal des justiciables devant le Conseil d'Etat apparaît, selon que leur cause a été introduite avant ou après l'entrée en vigueur de la loi attaquée. La première catégorie a pu compter sur une protection juridique pleine et entière conçue par un organe démocratiquement élu, alors que la seconde est tributaire d'une décision du pouvoir exécutif. Il convient d'observer à cet égard que les dispositions attaquées ne visent pas à combattre des formes spécifiques d'abus de procédure mais s'appliquent à toutes les procédures concernant l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers. La limitation des mesures attaquées au contexte spécifique des étrangers n'est pas fondée sur un critère pertinent, puisque les mêmes problèmes existent dans d'autres domaines dans lesquels le Conseil d'Etat doit se prononcer. La distinction qui naît ainsi est en outre disproportionnée, parce qu'elle est contraire aux principes généraux | afgelijnd. Aldus werd artikel 160 van de Grondwet geschonden en ontstaat een ongelijke behandeling tussen de rechtzoekenden voor de Raad van State naargelang hun zaak vóór of na de bestreden wet werd ingediend. De eerste categorie kon rekenen op een volwaardige rechtsbescherming die uitgaat van een democratisch verkozen orgaan, terwijl de laatstgenoemden afhankelijk zijn van een beslissing van de uitvoerende macht. Daarbij moet worden opgemerkt dat de bestreden bepalingen niet gericht zijn op het bestrijden van specifieke vormen van procesmisbruik, maar toepasselijk zijn op alle procedures die betrekking hebben op de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. De beperking van de bestreden maatregelen tot de specifieke context van de vreemdelingen steunt niet op een pertinent criterium, nu dezelfde problemen voorkomen in andere domeinen waarover de Raad van State zich dient uit te spreken. Het onderscheid dat aldus ontstaat, is bovendien onevenredig doordat het ingaat tegen de algemene |
formulés dans l'article 191 de la Constitution. | beginselen verwoord in artikel 191 van de Grondwet. |
A.2.2. Le second moyen est pris de la violation des articles 10, 11 et | A.2.2. Het tweede middel is afgeleid uit een schending van de |
191 de la Constitution, combinés avec l'article 16 de la Convention | artikelen 10, 11 en 191 van de Grondwet, in samenhang gelezen met |
internationale relative au statut des réfugiés et avec les articles | artikel 16 van het Internationaal Verdrag betreffende de status van |
12, 39 et 43 du Traité du 25 mars 1957 instituant la Communauté | vluchtelingen en de artikelen 12, 39 en 43 van het Verdrag van 25 |
européenne, en ce que les dispositions attaquées forment la base pour | maart 1957 tot oprichting van de Europese Gemeenschap, doordat de |
un traitement différencié, en matière de procédures devant le Conseil | bestreden bepalingen de basis vormen voor een onderscheiden |
d'Etat, des Belges, d'une part, et des (candidats-) réfugiés et | behandeling inzake de procedures voor de Raad van State, tussen |
étrangers, en ce compris les citoyens de l'Union européenne, d'autre | Belgen, enerzijds, en (kandidaat-)vluchtelingen en vreemdelingen, |
part. | inclusief de burgers van de Europese Unie, anderzijds. |
L'article 16 de la Convention internationale relative au statut des | Artikel 16 van het Internationaal Verdrag betreffende de status van |
réfugiés garantit que tout réfugié aura libre et facile accès devant | vluchtelingen waarborgt de vluchteling het genot van rechtsingang op |
les tribunaux sur le territoire des Etats Contractants et qu'il jouira | het grondgebied van alle Verdragsluitende Staten en eenzelfde |
du même traitement qu'un ressortissant dans l'Etat contractant où il a | behandeling als een onderdaan van de Verdragsluitende Staat waar hij |
sa résidence habituelle. Ce droit à un traitement égal concerne tous | zijn gewone verblijfplaats heeft. Dat recht op gelijke behandeling |
les éléments de la procédure et doit en outre offrir les mêmes | betreft alle elementen van de procedure en dient bovendien dezelfde |
garanties que les procédures ordinaires et administratives. | waarborgen te bieden als de gewone en administratieve procedures. |
De surcroît, toute discrimination de citoyens de l'Union européenne en | Daarnaast zijn procedurele discriminaties van burgers van de Europese |
matière de procédure est inacceptable, en vertu de l'article 12 du Traité C.E. qui interdit toute discrimination exercée en raison de la nationalité. Dans cette hypothèse certainement, la différence de traitement attaquée n'est susceptible d'aucune justification objective et raisonnable. Dans leur mémoire en réponse, les parties requérantes ajoutent que la Cour devrait, au besoin, poser une question préjudicielle à la Cour de justice concernant la conformité des dispositions attaquées aux dispositions conventionnelles précitées. Position du Conseil des ministres A.3.1. En guise d'introduction, le Conseil des ministres esquisse la ratio legis des dispositions attaquées, qui doivent être replacées dans le contexte de l'accroissement récent du nombre de demandes d'asile en Belgique. Cette évolution a conduit à un arriéré structurel | Unie niet toelaatbaar op grond van artikel 12 van het E.G.-Verdrag, dat discriminatie op grond van de nationaliteit verbiedt. Zeker in die hypothese is er geen objectieve en redelijke rechtvaardiging voor het bestreden onderscheid in behandeling. In hun memorie van antwoord voegen de verzoekende partijen daaraan toe dat het Hof zo nodig een prejudiciële vraag moet stellen aan het Hof van Justitie over de conformiteit van de bestreden bepalingen met de vermelde verdragsbepalingen. Standpunt van de Ministerraad A.3.1. Bij wijze van inleiding schetst de Ministerraad de ratio legis van de bestreden bepalingen, die moeten worden gezien in het kader van de recente toename van het aantal asielaanvragen in België. Die |
au Conseil d'Etat. Suite à l'arrêt de la Cour du 22 avril 1998, | evolutie heeft geleid tot een structurele achterstand bij de Raad van |
l'introduction d'un recours devant le Conseil d'Etat par le demandeur | State. Ingevolge het arrest van het Hof van 22 april 1998 gaat het |
d'asile débouté entraîne le maintien du droit à l'aide sociale, ce qui | instellen door de afgewezen asielzoeker van een beroep voor de Raad |
a contribué à un accroissement du nombre de recours. Afin d'accélérer | van State gepaard met een behoud van het recht op maatschappelijke |
le traitement de ces affaires, le législateur a donc considéré qu'il | dienstverlening, wat heeft bijgedragen tot een toename van het aantal |
était nécessaire d'étendre à l'ensemble de la législation sur les | beroepen. Om de behandeling van die zaken te versnellen, heeft de |
étrangers l'habilitation permettant de fixer des règles particulières | wetgever het daarom noodzakelijk geacht de machtiging om bijzondere |
de délai et de procédure que contenait antérieurement déjà l'article | termijn- en procedureregels uit te vaardigen, die reeds eerder was |
70 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, | vervat in artikel 70 van de wet van 15 december 1980 betreffende de |
l'établissement et l'éloignement des étrangers. On a songé tout | toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de |
spécialement, à cet égard, à l'accroissement attendu du nombre de | verwijdering van vreemdelingen, uit te breiden tot de |
vreemdelingenwetgeving in het algemeen. In het bijzonder werd daarbij | |
recours devant le Conseil d'Etat résultant de la loi du 22 décembre | gedacht aan de verwachte toename van het aantal beroepen bij de Raad |
1999 relative à la régularisation de séjour de certaines catégories | van State ten gevolge van de wet van 22 december 1999 betreffende de |
d'étrangers séjournant sur le territoire du Royaume. | regularisatie van het verblijf van bepaalde categorieën van |
Le Conseil des ministres souligne que la loi attaquée ne contient | vreemdelingen verblijvend op het grondgebied van het Rijk. |
aucune innovation. Pour les litiges concernant la législation sur les | De Ministerraad beklemtoont dat de bestreden wet geen innovatie |
étrangers, trois sortes de procédure continuent d'exister, à savoir la | inhoudt. Voor de geschillen in het kader van de vreemdelingenwetgeving |
procédure de suspension dans les cas d'extrême urgence, la procédure | blijven drie soorten procedures bestaan, namelijk de |
de suspension ordinaire et la procédure d'annulation. La loi du 18 | schorsingsprocedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid, de gewone |
avril 2000 autorise seulement à adapter les règles concrètes de la | schorsingsprocedure en de procedure tot nietigverklaring. De wet van |
procédure pour les différentes sortes de litiges. La section de | 18 april 2000 staat slechts toe de concrete procedureregels voor de |
législation du Conseil d'Etat a d'ailleurs émis un avis positif | verschillende soorten geschillen aan te passen. De afdeling wetgeving |
concernant la réforme proposée et a rédigé elle-même la proposition de | van de Raad van State heeft overigens positief geadviseerd omtrent de |
voorgestelde procedurehervorming en heeft zelf het tekstvoorstel | |
texte. | geformuleerd. |
A.3.2. En ce qui concerne le premier moyen, le Conseil des ministres | A.3.2. Ten aanzien van het eerste middel meent de Ministerraad dat |
considère que l'article 191 de la Constitution ne saurait être en | artikel 191 van de Grondwet niet in het geding kan zijn. Volgens de |
cause. Selon la jurisprudence de la Cour, cette disposition n'est | rechtspraak van het Hof is die bepaling enkel van toepassing op een |
applicable qu'au traitement inégal des Belges et des étrangers et non | |
à une différence de traitement des étrangers les uns par rapport aux | ongelijke behandeling van Belgen en vreemdelingen en niet op een |
autres. En outre, la loi attaquée peut être appliquée aussi bien aux | verschillende behandeling van vreemdelingen onderling. Daarenboven kan |
Belges qu'aux étrangers et il n'est donc instauré absolument aucune | de bestreden wet zowel op Belgen als vreemdelingen worden toegepast |
distinction sur la base de la nationalité. | zodat überhaupt geen onderscheid op grond van de nationaliteit wordt |
S'agissant de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, | ingevoerd. Wat de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet betreft, |
il ressort de la jurisprudence de la Cour que l'instauration de règles | blijkt uit de rechtspraak van het Hof dat de invoering van bijzondere |
de procédure particulières peut se justifier dans certaines | procedureregels in een aantal omstandigheden gerechtvaardigd kan zijn. |
circonstances. Les dispositions attaquées visent à accélérer le | De bestreden bepalingen beogen de behandeling van de beroepen bij de |
traitement des recours introduits devant le Conseil d'Etat et à | Raad van State te versnellen en dilatoire beroepen tegen te gaan om |
combattre les recours dilatoires, afin d'éviter que l'arriéré judiciaire ne s'accroisse. Etant donné que les droits de la défense demeurent garantis, les mesures attaquées ne sont pas disproportionnées à l'objectif poursuivi par le législateur. Le fait qu'un arriéré existe au Conseil d'Etat dans d'autres matières que le contentieux des étrangers n'empêche pas que des mesures puissent être prises spécifiquement pour celui-ci, étant donné qu'il se caractérise par un grand afflux. La nature de la procédure, dans laquelle reviennent souvent des problèmes analogues, en sorte qu'une expertise spécialisée est constituée, justifie également une procédure courte. A.3.3. Dans la seconde branche du moyen, les parties requérantes | het oplopen van de gerechtelijke achterstand te vermijden. Aangezien de rechten van de verdediging gewaarborgd blijven, zijn de bestreden maatregelen niet onevenredig met het door de wetgever nagestreefde doel. Het feit dat bij de Raad van State ook in andere materies dan het vreemdelingencontentieux een achterstand bestaat, verhindert niet dat specifiek voor dat laatste contentieux maatregelen worden genomen, nu het gekenmerkt wordt door een grote instroom. Ook de aard van de procedure, waar vaak soortgelijke problemen weerkeren, zodat een gespecialiseerde expertise wordt opgebouwd, rechtvaardigt een korte procedure. A.3.3. In het tweede onderdeel van het middel voeren de verzoekende |
dénoncent une violation de l'article 160 de la Constitution, combiné | partijen een schending aan van artikel 160 van de Grondwet, in |
avec les articles 10 et 11 de celle-ci, en ce que le législateur | samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat |
aurait négligé d'indiquer de manière suffisamment précise les | de wetgever zou hebben nagelaten op voldoende nauwkeurige wijze de |
principes de procédure auxquels le Roi était tenu de Se conformer. | procedurele beginselen aan te geven waaraan de Koning Zich moest houden. |
Le Conseil des ministres estime tout d'abord qu'un traitement | De Ministerraad meent in eerste orde dat een verschillende behandeling |
différent des justiciables qui résulte simplement d'une modification | tussen rechtsonderhorigen die louter voortvloeit uit een wetswijziging |
législative ne constitue pas, selon la jurisprudence de la Cour, une | volgens de rechtspraak van het Hof geen schending van het |
violation du principe d'égalité. Et de plus, dans le cas d'espèce, | gelijkheidsbeginsel uitmaakt. In voorliggend geval is het bovendien zo |
l'habilitation accordée au Roi figurait déjà depuis 1993 dans | dat de delegatie aan de Koning reeds sinds 1993 was opgenomen in |
l'article 70 de la loi du 15 décembre 1980. | artikel 70 van de wet van 15 december 1980. |
L'article 160 de la Constitution autorise expressément le législateur | Artikel 160 van de Grondwet machtigt de wetgever uitdrukkelijk om een |
à donner une délégation au Roi, de manière à ce qu'il puisse être | delegatie aan de Koning toe te staan, zodat vlotter kan worden |
répondu plus rapidement à des besoins changeants. A l'issue d'un | ingespeeld op evoluerende behoeften. Na een grondig onderzoek heeft de |
examen approfondi, la section de législation du Conseil d'Etat a | afdeling wetgeving van de Raad van State de bestreden wet verenigbaar |
considéré que la loi attaquée était compatible avec l'article 160 de | geacht met artikel 160 van de Grondwet. De stelling van de verzoekende |
la Constitution. La thèse des parties requérantes selon laquelle la | |
mention « de composition des chambres, de délais et de procédure » | partij als zou de vermelding « de samenstelling van de kamers, de |
figurant à l'article 2, alinéa 2, de la loi attaquée comporterait une | termijnen en de procedure » in artikel 2, tweede lid, van de bestreden |
délégation trop étendue ne peut être suivie. Ces mots doivent être lus | wet een te ruime delegatie inhouden, kan niet worden gevolgd. Die |
à la lumière de l'avis de la section de législation du Conseil d'Etat | woorden moeten worden gelezen in het licht van het advies van de |
et de la suite de l'article 2, où sont énumérés expressément les | afdeling wetgeving van de Raad van State en het vervolg van artikel 2, |
points à propos desquels des dérogations peuvent être prévues. | waar een uitdrukkelijke opsomming wordt gegeven van de onderwerpen |
waaromtrent in afwijkingen kan worden voorzien. | |
Enfin, il ressort également de la manière dont l'arrêté royal du 9 | Ten slotte blijkt ook uit de wijze waarop het koninklijk besluit van 9 |
juillet 2000 a été pris que le Gouvernement a entendu veiller à rester | juli 2000 tot stand is gekomen dat de Regering er zorg voor heeft |
dans les limites de l'article 160, § 1er, de la Constitution. Le | willen dragen binnen de perken van artikel 160, § 1, van de Grondwet |
Conseil des ministres conclut dès lors que l'habilitation conférée au | te blijven. De Ministerraad besluit dan ook dat de machtiging aan de |
Roi a été définie de manière suffisamment précise et estime que le | Koning voldoende nauwkeurig is omschreven en acht het middel in het |
moyen n'est pas fondé dans sa seconde branche. | tweede onderdeel ongegrond. |
A.3.4. Concernant la première branche du deuxième moyen, le Conseil | A.3.4. Aangaande het eerste onderdeel van het tweede middel meent de |
des ministres estime que les articles 10 et 11 de la Constitution, lus | Ministerraad dat de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang |
conjointement avec l'article 16 de la Convention internationale | gelezen met artikel 16 van het Internationaal Verdrag betreffende de |
relative au statut des réfugiés, ne sont pas violés. | status van vluchtelingen, niet zijn geschonden. |
Il résulte de la définition de la notion de « réfugié » contenue dans | Ingevolge de omschrijving van het begrip « vluchteling » in artikel 1 |
l'article 1er de la Convention précitée que les garanties de l'article 16 s'appliquent exclusivement aux personnes auxquelles la qualité de réfugié a été reconnue et non aux demandeurs d'asile déboutés. De plus, ces garanties valent seulement dans la mesure où l'accès aux tribunaux, dans une matière déterminée, existe pour les propres ressortissants des Etats contractants. Cela signifie concrètement que la disposition conventionnelle précitée ne s'applique pas aux demandeurs d'asile dont la demande a été rejetée par le Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides ou par la Commission permanente de recours. S'agissant de la discrimination alléguée, le Conseil des ministres rappelle que les diverses procédures qui étaient ouvertes aux étrangers concernés continuent d'exister et que seules les règles de procédure ont été modifiées. Il n'est donc pas porté atteinte de manière disproportionnée aux droits des intéressés. A.3.5. Le Conseil des ministres considère enfin que l'analyse formulée dans la seconde branche du moyen, qui conclut à une violation du | van het voormelde Verdrag zijn de waarborgen van artikel 16 slechts van toepassing op erkende vluchtelingen en niet op afgewezen asielzoekers. Ook gelden die waarborgen slechts in de mate waarin voor de eigen onderdanen van de verdragsstaten het genot van rechtsingang bestaat in een bepaalde aangelegenheid. Concreet betekent dit dat de voormelde verdragsbepaling niet geldt voor asielzoekers van wie de aanvraag werd verworpen door de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen of door de Vaste Beroepscommissie. Wat de aangevoerde discriminatie betreft, herhaalt de Ministerraad dat de verschillende procedures die voor de betrokken vreemdelingen openstonden blijven bestaan, doch dat enkel de procedureregels werden gewijzigd. Er wordt dan ook niet op onevenredige wijze afbreuk gedaan aan de rechten van de betrokkenen. A.3.5. Ten slotte meent de Ministerraad dat ook het tweede onderdeel van het middel, dat een schending aanvoert van het gelijkheidsbeginsel |
principe d'égalité combiné avec les articles 12, 39 et 43 du Traité | in combinatie met de artikelen 12, 39 en 43 van het E.G.-Verdrag, niet |
C.E., ne saurait pas davantage être partagée. La loi attaquée n'opère | kan worden aangenomen. De bestreden wet maakt geen onderscheid tussen |
aucune distinction entre les Belges et les étrangers mais permet | Belgen en vreemdelingen, maar maakt het enkel mogelijk een van het |
seulement d'élaborer un règlement de procédure dérogatoire au droit | gemeen recht afwijkend procedurereglement uit te werken dat zonder |
commun, qui s'applique, sans distinction de nationalité, aux litiges | onderscheid van nationaliteit van toepassing is op de geschillen die |
résultant des lois sur l'accès au territoire, le séjour, | voortvloeien uit de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, |
l'établissement et l'éloignement des étrangers. En tant que la | het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. In |
critique formulée dans le moyen viserait le règlement de procédure du | zoverre de kritiek geuit in het middel gericht zou zijn tegen het |
9 juillet 2000, la Cour n'est pas compétente pour en connaître. | procedurereglement van 9 juli 2000, is het Hof niet bevoegd om daarvan |
kennis te nemen. | |
- B - | - B - |
B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article 2, | B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel 2, |
2° et 3°, de la loi du 18 avril 2000 qui a modifié notamment les lois | 2° en 3°, van de wet van 18 april 2000, die onder meer de |
coordonnées sur le Conseil d'Etat. Les dispositions nouvelles forment | gecoördineerde wetten op de Raad van State heeft gewijzigd. De nieuwe |
les paragraphes 2 et 3 de l'article 30 de ces lois coordonnées, qui se | bepalingen vormen de paragrafen 2 en 3 van artikel 30 van die |
lisent désormais comme suit : | gecoördineerde wetten, die voortaan luiden : |
« § 2. Le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, | « § 2. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de |
fixer des règles particulières de procédure pour le traitement des | Ministerraad, bijzondere procedureregels vaststellen voor de |
requêtes qui sont sans objet, manifestement irrecevables, | behandeling van de verzoekschriften die doelloos, kennelijk |
manifestement non fondées ou manifestement fondées en dérogeant au | onontvankelijk, kennelijk ongegrond of kennelijk gegrond zijn, zo |
besoin à l'article 90. | nodig in afwijking van artikel 90. |
Onverminderd het vorige lid, kan Hij ook, bij een besluit vastgesteld | |
Sans préjudice de l'alinéa précédent, Il peut aussi, par arrêté | na overleg in de Ministerraad, bijzondere regels vaststellen inzake de |
délibéré en Conseil des ministres, fixer des règles particulières de | samenstelling van de kamers, de termijnen en de procedure voor de |
composition des chambres, de délai et de procédure pour le traitement | behandeling van de verzoekschriften die gericht zijn tegen een |
des requêtes dirigées contre une décision prise en application des | beslissing genomen met toepassing van de wetten betreffende de toegang |
lois sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et | tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van |
l'éloignement des étrangers en dérogeant au besoin au paragraphe 1er | vreemdelingen, zo nodig in afwijking van paragraaf 1, evenals van de |
ainsi qu'aux articles 14, 17, 18, 21, 21bis et 90. Il peut en outre | artikelen 14, 17, 18, 21, 21bis en 90. Hij kan bovendien bijzondere |
fixer des règles particulières pour le traitement des requêtes qui | regels vaststellen voor de behandeling van de verzoekschriften die |
n'appellent que des débats succincts. | enkel korte debatten met zich meebrengen. |
§ 3. Dans la matière visée au paragraphe 2, alinéa 2, | § 3. In de in paragraaf 2, tweede lid, bedoelde aangelegenheid, |
a) la procédure est, sauf exception, écrite; | a) is de procedure, behoudens uitzondering, schriftelijk; |
b) l'arrêt statuant en référé, sur le recours en annulation ou sur le | b) is het arrest waarbij uitspraak wordt gedaan in kort geding, over |
recours en cassation n'est susceptible ni d'opposition, ni de tierce | het beroep tot nietigverklaring of over het cassatieberoep, niet |
opposition, ni de révision. » | vatbaar voor verzet, derdenverzet of herziening. » |
B.1.2. Bien que la requête demande l'annulation de l'ensemble de ces | B.1.2. Hoewel in het verzoekschrift de vernietiging van al die |
dispositions, les moyens ne sont dirigés que contre celle qui est | bepalingen wordt gevorderd, zijn de middelen enkel gericht tegen de |
inscrite à l'alinéa 2 du paragraphe 2. La Cour limite donc son examen | bepaling die is ingeschreven in het tweede lid van paragraaf 2. Het |
à cette disposition. | Hof beperkt zijn onderzoek dus tot die bepaling. |
B.1.3. L'objectif de la disposition attaquée a été défini comme suit | B.1.3. Het doel van de bestreden bepaling werd door de wetgever als |
par le législateur : | volgt toegelicht : |
« Dans le cadre de la nouvelle loi du 22 décembre 1999 relative à la | « In het kader van de wet van 22 december 1999 betreffende de |
régularisation de séjour de certaines catégories d'étrangers | regularisatie van het verblijf van bepaalde categorieën van |
séjournant sur le territoire du Royaume, la section d'administration | vreemdelingen verblijvend op het grondgebied van het Rijk, zullen |
du Conseil d'Etat va être saisie de recours introduits contre les | beroepen ingesteld kunnen worden tegen de beslissingen tot weigering |
décisions de refus de régularisation. | van regularisatie bij de afdeling administratie van de Raad van State. |
Vu les estimations concernant le nombre de demandes en régularisation | Gelet op de schattingen over het aantal regularisatieaanvragen die |
qui vont être introduites suivant la procédure de la loi du 22 | volgens de procedure van de voornoemde wet van 22 december 1999 zullen |
décembre 1999 précitée, la section d'administration du Conseil d'Etat | ingediend worden, kan de afdeling administratie van de Raad van State |
peut s'attendre à une vague de recours en annulation contre les | zich verwachten aan een stortvloed van beroepen tot nietigverklaring |
décisions prises en application de cette loi. | tegen de beslissingen die genomen zijn krachtens deze wet. |
Afin de faire face à l'ampleur de ces recours, de pouvoir traiter | Teneinde het hoofd te bieden aan de omvang van deze beroepen, deze |
ceux-ci rapidement pour respecter la philosophie de la loi sur la | snel te kunnen behandelen om de filosofie van de wet betreffende de |
régularisation et afin d'éviter une nouvelle aggravation de l'arriéré | regularisatie na te leven en teneinde een nieuwe toename van de |
dans l'examen de ces recours auprès du Conseil d'Etat, le présent | achterstand bij het onderzoek van die beroepen bij de Raad van State |
projet de loi a pour objet de créer deux nouvelles chambres à la | te vermijden, strekt dit ontwerp van wet ertoe om twee nieuwe kamers |
section d'administration du Conseil d'Etat, une de langue française et | op te richten bij de afdeling administratie van de Raad van State, |
une de langue néerlandaise. | waarvan één nederlandstalige en één franstalige. |
[...] | [...] |
Le projet global du gouvernement ne pourra être réalisé que si l'on | Het globale plan van de regering zal maar werkelijkheid kunnen worden |
réforme également les procédures devant le Conseil d'Etat en vue de | als de procedures voor de Raad van State eveneens hervormd worden om |
versnelde procedures mogelijk te maken voor beroepen tegen | |
permettre des procédures accélérées devant celui-ci lors de recours | beslissingen die genomen zijn krachtens de wetten betreffende de |
contre des décisions prises en application de lois sur l'accès au | toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de |
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers. | verwijdering van vreemdelingen. » (Parl. St., Kamer, 1999-2000, Doc. |
» (Doc. parl., Chambre, 1999-2000, Doc. 50 0441/001, pp. 3 et 4) | 50 0441/001, pp. 3 en 4) |
Sur la recevabilité des recours en annulation | Over de ontvankelijkheid van de beroepen tot vernietiging |
B.2.1. Le Conseil des ministres conteste la recevabilité du recours | B.2.1. De Ministerraad betwist de ontvankelijkheid van het beroep |
introduit par l'a.s.b.l. Vlaams Minderhedencentrum et l'a.s.b.l. | ingesteld door de v.z.w. Vlaams Minderhedencentrum en de v.z.w. |
Overlegcentrum voor Integratie van Vluchtelingen en ce qu'elles | Overlegcentrum voor Integratie van Vluchtelingen, doordat zij geen |
n'auraient pas produit de copie de la décision de leur organe | afschrift zouden hebben overlegd van de beslissing van hun bevoegd |
compétent d'introduire le recours en annulation. | orgaan om het beroep tot vernietiging in te stellen. |
Als bijlage bij het verzoekschrift heeft de v.z.w. Vlaams | |
En annexe à sa requête, l'a.s.b.l. Vlaams Minderhedencentrum a déposé | Minderhedencentrum een brief neergelegd, ondertekend door de |
une lettre, signée par le président et le directeur, par laquelle il | voorzitter en de directeur, waarbij wordt meegedeeld dat, |
est communiqué que conformément à l'article 13 de la loi du 27 juin | overeenkomstig artikel 13 van de v.z.w.-wet van 27 juni 1921, de raad |
1921 relative aux associations sans but lucratif, le conseil | van bestuur in zijn vergadering van 11 september 2000 beslist heeft |
d'administration a décidé, au cours de sa réunion du 11 septembre | een beroep in te stellen bij het Hof. Daaruit kan worden afgeleid dat |
2000, d'introduire un recours auprès de la Cour. Il peut en être | de raad van bestuur binnen de beroepstermijn die beslissing heeft |
déduit que le conseil d'administration a pris cette décision dans le | |
délai fixé en matière de recours, en sorte que le recours a été | genomen zodat het beroep rechtsgeldig is ingesteld. |
valablement introduit. | |
En annexe à sa requête, l'a.s.b.l. Overlegcentrum voor Integratie van | De v.z.w. Overlegcentrum voor Integratie van Vluchtelingen heeft als |
Vluchtelingen a déposé une lettre, signée par le directeur, dans | bijlage bij haar verzoekschrift een brief neergelegd, ondertekend door |
laquelle celui-ci signale que l'association a mandaté son avocat pour | de directeur, waarbij deze vermeldt dat de vereniging aan haar |
introduire le recours en annulation. Les statuts ne précisant rien de | advocaat opdracht geeft het beroep tot vernietiging in te stellen. |
spécifique à cet égard, le conseil d'administration est l'organe | Vermits de statuten niets specifieks daaromtrent bepalen, is, |
compétent pour représenter l'association, conformément à l'article 13 | overeenkomstig artikel 13 van de v.z.w.-wet, de raad van bestuur het |
de la loi relative aux associations sans but lucratif. Dès lors qu'il | bevoegde orgaan om de vereniging te vertegenwoordigen. Nu niet blijkt |
n'apparaît pas que l'organe compétent a pris dans le délai légal la | dat het bevoegde orgaan binnen de wettelijke termijn tot instelling |
décision d'introduire le recours, celui-ci est irrecevable. | van het beroep heeft beslist, is het beroep onontvankelijk. |
B.2.2. Le Conseil des ministres estime, par ailleurs, qu'eu égard à leur objet social, les a.s.b.l. Vlaams Minderhedencentrum et Mouvement contre le racisme, l'antisémitisme et la xénophobie ne sauraient justifier d'un intérêt quelconque. Lorsqu'une association sans but lucratif se prévaut d'un intérêt collectif, il est requis que son objet social soit d'une nature particulière et, dès lors, distinct de l'intérêt général; que cet intérêt ne soit pas limité aux intérêts individuels des membres; que la norme entreprise soit susceptible d'affecter l'objet social; qu'il n'apparaisse pas que cet objet social n'est pas ou n'est plus réellement poursuivi. | B.2.2. De Ministerraad meent verder dat de v.z.w. Vlaams Minderhedencentrum en de v.z.w. Beweging tegen Rassenhaat, Antisemitisme en Xenofobie, gelet op hun maatschappelijk doel, niet doen blijken van enig belang. Wanneer een vereniging zonder winstoogmerk zich op een collectief belang beroept, is vereist dat haar maatschappelijk doel van bijzondere aard is en, derhalve, onderscheiden van het algemeen belang; dat dit belang niet beperkt is tot het individuele belang van de leden; dat het maatschappelijk doel door de bestreden bepaling kan worden geraakt; dat niet blijkt dat dit maatschappelijk doel niet of niet meer werkelijk wordt nagestreefd. |
Selon ses statuts, l'a.s.b.l. Vlaams Minderhedencentrum a pour but de | De v.z.w. Vlaams Minderhedencentrum stelt zich volgens haar statuten |
défendre les droits de l'homme et de combattre les manifestations de | tot doel de verdediging van de rechten van de mens en het bestrijden |
racisme et de xénophobie. L'a.s.b.l. Mouvement contre le racisme, | van uitingen van racisme en vreemdelingenhaat. De v.z.w. Beweging |
l'antisémitisme et la xénophobie a pour but, en vertu de ses statuts, | tegen Rassenhaat, Antisemitisme en Xenofobie stelt zich volgens haar |
la lutte contre le racisme, l'antisémitisme et la xénophobie. | statuten de strijd tegen het racisme, het antisemitisme en de |
vreemdelingenhaat tot doel. | |
L'objet social des deux associations est distinct de l'intérêt | Het maatschappelijk doel van de beide verenigingen is onderscheiden |
général. Leur recours en annulation n'est pas étranger à cet objet, | van het algemeen belang. Hun beroep tot vernietiging is niet vreemd |
dès lors qu'elles attaquent une loi qui discriminerait les étrangers, | aan dat doel, nu zij een wet aanvechten die vreemdelingen volgens hen |
selon elles. L'exception soulevée par le Conseil des ministres ne | zou discrimineren. De door de Ministerraad opgeworpen exceptie kan |
saurait être admise. | niet worden aangenomen. |
Sur le fond de l'affaire | Over de grond van de zaak |
Quant au premier moyen | Ten aanzien van het eerste middel |
B.3.1. Dans le premier moyen, les requérants font valoir que les | B.3.1. In het eerste middel voeren de verzoekers aan dat de bestreden |
dispositions attaquées violent les articles 10 et 11, lus en | bepalingen een schending inhouden van de artikelen 10 en 11, in |
combinaison avec les articles 160 et 191, de la Constitution, en ce | samenhang gelezen met de artikelen 160 en 191, van de Grondwet, |
que, d'une part, le Roi est habilité, pour certaines catégories | doordat, enerzijds, de Koning ertoe gemachtigd wordt voor sommige |
d'étrangers, à fixer des règles particulières de procédure devant le | categorieën van vreemdelingen bijzondere procedureregels voor de Raad |
Conseil d'Etat, ce qui entraînerait une discrimination de ces | van State vast te stellen, wat zou leiden tot discriminatie van die |
justiciables et en ce que, d'autre part, la délégation au Roi serait | rechtzoekenden, en, anderzijds, de delegatie aan de Koning te ruim zou |
définie de manière trop large. | zijn omschreven. |
B.3.2. L'article 30, § 2, alinéa 2, des lois coordonnées sur le | B.3.2. Artikel 30, § 2, tweede lid, van de gecoördineerde wetten op de |
Conseil d'Etat permet que pour le contentieux relatif aux étrangers, | Raad van State staat toe dat de Koning voor het |
le Roi édicte des règles particulières qui, s'agissant de la | vreemdelingencontentieux bijzondere regels uitvaardigt die, wat de |
composition des chambres, des délais et de la procédure pour le | samenstelling van de kamers, de termijnen en de procedure voor |
traitement des requêtes, dérogent à la procédure de droit commun | behandeling van de verzoekschriften betreft, afwijken van de |
devant le Conseil d'Etat. | gemeenrechtelijke procedure voor de Raad van State. |
Dès avant l'élaboration des dispositions entreprises, l'article 70 de | Reeds vóór de totstandkoming van de bestreden bepalingen had artikel |
la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, | 70 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het |
l'établissement et l'éloignement des étrangers, modifié par la loi du | grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van |
18 avril 1991, avait habilité le Roi à fixer des règles particulières | vreemdelingen, zoals gewijzigd door de wet van 18 april 1991, de |
en matière de délai et de procédure devant le Conseil d'Etat. La loi | Koning bevoegd gemaakt om bijzondere regels inzake termijn en |
rechtspleging voor de Raad van State vast te stellen. Bij wet van 6 | |
du 6 mai 1993 a confié le traitement des affaires en question à un | mei 1993 werd de behandeling van de betrokken zaken toevertrouwd aan |
juge unique. | een alleenrechtsprekend rechter. |
B.3.3. Il ressort des travaux préparatoires de la loi attaquée que par | B.3.3. Uit de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet blijkt |
les nouvelles mesures, le législateur entend introduire une procédure | dat de wetgever met de nieuwe maatregelen een snelle procedure wil |
rapide aux fins d'éliminer l'arriéré structurel au Conseil d'Etat en | invoeren om de structurele achterstand bij de Raad van State in het |
matière de contentieux relatif aux étrangers et d'éviter que cette | vreemdelingencontentieux weg te werken en om te vermijden dat die |
situation ne s'aggrave encore davantage à la suite de la loi du 22 | toestand nog zou verergeren door de wet van 22 december 1999 |
décembre 1999 relative à la régularisation de séjour de certaines | betreffende de regularisatie van het verblijf van bepaalde categorieën |
catégories d'étrangers séjournant sur le territoire du Royaume. En | van vreemdelingen verblijvend op het grondgebied van het Rijk. |
vertu de cette loi, les étrangers peuvent agir auprès du Conseil | Ingevolge die wet kunnen vreemdelingen tegen de beslissing tot |
d'Etat contre la décision rejetant leur demande de régularisation, de | verwerping van hun regularisatieaanvraag in rechte treden bij de Raad |
sorte qu'on pouvait raisonnablement s'attendre à un accroissement du | van State, zodat men redelijkerwijze een stijging van het aantal |
nombre de recours. Les dispositions entreprises ont pour but de | beroepen kon verwachten. De bestreden bepalingen hebben tot doel het |
permettre d'écarter les recours dilatoires et d'examiner les autres | mogelijk te maken dilatoire beroepen te weren en de andere beroepen |
recours de manière plus rapide et efficace (Doc. parl., Chambre, | sneller en efficiënter te behandelen (Parl. St., Kamer, 1999-2000, |
1999-2000, Doc. 50 0441/001, pp. 1-4; Doc. parl., Sénat, 1999-2000, n° | Doc. 50 0441/001, pp. 1-4; Parl. St., Senaat, 1999-2000, nr. 2-373/2, |
2-373/2, pp. 1-4). | pp. 1-4). |
Afin d'atteindre ces objectifs, le législateur a, d'une part, augmenté | Om die doelstellingen te bereiken, heeft de wetgever, enerzijds, het |
le cadre légal au Conseil d'Etat et, d'autre part, étendu à l'ensemble | wettelijk kader bij de Raad van State verhoogd en, anderzijds, de |
du contentieux relatif aux étrangers le pouvoir du Roi d'édicter des | bevoegdheid van de Koning om geëigende procedureregels uit te |
règles de procédure appropriées. | vaardigen, uitgebreid tot het gehele vreemdelingencontentieux. |
B.4. Aux termes de l'article 191 de la Constitution, tout étranger qui | B.4. Luidens artikel 191 van de Grondwet geniet iedere vreemdeling die |
se trouve sur le territoire de la Belgique jouit de la protection | zich op het grondgebied van België bevindt, de bescherming verleend |
accordée aux personnes et aux biens, sauf les exceptions établies par | aan personen en aan goederen, behoudens de bij de wet gestelde |
la loi. | uitzonderingen. |
B.5.1. Toutefois, l'article 160 de la Constitution dispose que la composition, la compétence et le fonctionnement du Conseil d'Etat sont déterminés par la loi et que celle-ci peut attribuer au Roi le pouvoir de régler la procédure conformément aux principes qu'elle fixe. Il ressort des travaux préparatoires de cette disposition que le Constituant a entendu maintenir l'« équilibre » qui existait entre les matières qui doivent être réglées par la loi et celles qui doivent l'être par un arrêté royal (Doc. parl., Chambre, 1992-1993, n° 831/3, p. 7) et qu'il a voulu permettre aux pouvoirs législatif et exécutif | B.5.1. Luidens artikel 160 van de Grondwet worden de samenstelling, de bevoegdheid en de werking van de Raad van State evenwel door de wet bepaald, en kan de wet aan de Koning de macht toekennen de rechtspleging te regelen overeenkomstig de beginselen die zij vaststelt. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 160 blijkt dat de Grondwetgever, met het aannemen van die bepaling, het « evenwicht » heeft willen handhaven dat bestond tussen de aangelegenheden die bij de wet moeten worden geregeld en die welke bij een koninklijk besluit moeten worden geregeld (Parl. St., Kamer, 1992-1993, nr. 831/3, p. 7) en dat hij het de wetgevende en de uitvoerende macht mogelijk heeft willen maken soepel in te spelen op |
de répondre plus facilement à l'évolution des besoins (ibid., p. 4). | evoluerende behoeften (ibid. p. 4). Daarbij mogen zij evenwel het |
Ce faisant, ils ne peuvent toutefois méconnaître le principe | grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie niet miskennen. |
constitutionnel d'égalité et de non-discrimination. | B.5.2. De specifieke kenmerken, de toename en het dringend karakter |
B.5.2. La spécificité, l'accroissement et l'urgence du contentieux né | van de geschillen ontstaan uit de toepassing van de |
de l'application de la législation relative aux étrangers justifient | vreemdelingenwetgeving, verantwoorden de goedkeuring van bijzondere |
regels die geschikt zijn om misbruik van procedure tegen te gaan en om | |
l'adoption de règles particulières, propres à contrecarrer les abus de | de behandeling van de verzoekschriften gericht tegen beslissingen die |
procédure et à accélérer le traitement des requêtes dirigées contre | met toepassing van die wetgeving zijn genomen, te versnellen. |
des décisions prises en application de cette législation. | Door de Koning toe te staan te voorzien in dergelijke regels |
En autorisant le Roi à prévoir de telles règles quant à la composition | betreffende de samenstelling van de kamers, de termijnen en de |
des chambres, aux délais et à la procédure, le législateur a pris des | procedure, heeft de wetgever maatregelen genomen die in verband staan |
mesures qui sont en rapport avec le but qu'il poursuit. | met het doel dat hij nastreeft. |
B.5.3. Le fait que le Conseil d'Etat doive également faire face à un | B.5.3. Dat de Raad van State ook in andere materies met achterstand |
arriéré dans d'autres matières - comme l'observent les requérants - ne | kampt - zoals de verzoekers opmerken - kan de maatregel zijn |
saurait priver la mesure de sa justification. Selon les déclarations | verantwoording niet ontnemen. Volgens verklaringen van de bevoegde |
du ministre compétent, les affaires relatives aux étrangers formaient, | Minister vormden vreemdelingenzaken reeds vóór de totstandkoming van |
dès avant l'élaboration de la loi entreprise, plus de la moitié des | de bestreden wet meer dan de helft van de geschillen voor de Raad van |
litiges devant le Conseil d'Etat et le nombre de nouveaux litiges a | State en was het aantal nieuwe geschillen in het jaar 1999 verdubbeld. |
doublé au cours de l'année 1999. D'après les chiffres cités par le | Volgens de cijfers die de Ministerraad aanhaalt in zijn memorie zouden |
Conseil des ministres dans son mémoire, il aurait été introduit auprès | |
du Conseil d'Etat, au cours de l'année judiciaire 1999-2000, 8.073 | in het gerechtelijk jaar 1999-2000 bij de Raad van State 8.073 |
requêtes rien que pour des litiges dans des affaires d'étrangers et | verzoekschriften zijn ingediend, enkel en alleen voor geschillen in |
3.196 requêtes pour tous les autres litiges. De surcroît, on pouvait | vreemdelingenzaken, en 3.196 voor alle andere geschillen. Bovendien |
s'attendre à ce que la loi de régularisation du 22 décembre 1999 | kon worden verwacht dat de regularisatiewet van 22 december 1999 |
entraîne à nouveau une augmentation des recours. Ces motifs justifient | opnieuw tot een stijging van beroepen zou leiden. Die redenen |
que des mesures aient été prises spécifiquement pour le contentieux | verantwoorden dat specifiek voor het vreemdelingencontentieux |
relatif aux étrangers. | maatregelen werden genomen. |
B.5.4. Les mesures attaquées ne portent pas atteinte aux garanties fondamentales du contrôle juridictionnel de légalité confié au Conseil d'Etat. Les procédures prévues par les lois coordonnées demeurent accessibles aux sujets de droit concernés. Seuls la composition des chambres, les délais et le déroulement de la procédure peuvent être adaptés. L'accélération de la procédure doit également offrir au justiciable une réponse définitive plus rapide quant à sa situation juridique. Il appartient au Conseil d'Etat d'exercer un contrôle à ce sujet. La délégation au Roi ne L'autorise pas, dans l'exercice de la compétence qui Lui a été attribuée, à méconnaître le principe constitutionnel d'égalité et de non-discrimination. B.5.5. Pour apprécier les dispositions contestées, il faut également | B.5.4. De bestreden maatregelen doen geen afbreuk aan de fundamentele waarborgen van de jurisdictionele wettigheidstoetsing die aan de Raad van State is toevertrouwd. De bij de gecoördineerde wetten voorgeschreven procedures blijven toegankelijk voor de betrokken rechtsonderhorigen. Enkel de samenstelling van de kamers, de termijnen en het verloop van de rechtspleging kunnen worden aangepast. De versnelling van de procedure moet de rechtzoekende ook vlugger uitsluitsel bieden over zijn juridische situatie. Het komt de Raad van State toe hierop toezicht uit te oefenen. De delegatie aan de Koning staat Hem niet toe, bij de uitoefening van de Hem verleende bevoegdheid, het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie te miskennen. B.5.5. Om de betwiste bepalingen te beoordelen, moet ook in aanmerking worden genomen dat de wetgever de achterstand niet alleen heeft willen |
tenir compte de ce que le législateur n'a pas seulement entendu | opvangen met een aanpassing van de rechtspleging, maar dat ook twee |
résorber l'arriéré par une adaptation de la procédure mais a également | nieuwe kamers werden opgericht bij de afdeling administratie van de |
créé deux nouvelles chambres de la section d'administration du Conseil | Raad van State, die bij voorrang een uitspraak zullen doen over de |
d'Etat, qui statueront par priorité sur les demandes introduites | aanvragen ingesteld tegen de administratieve beslissingen genomen |
contre les décisions administratives prises en vertu des lois sur | krachtens de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, het |
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers. | verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. |
B.5.6. Il s'ensuit que les dispositions entreprises ne portent pas | B.5.6. De bestreden bepalingen doen bijgevolg geen afbreuk aan de |
atteinte à la substance du contrôle juridictionnel de légalité confié | essentie van de jurisdictionele wettigheidstoetsing toevertrouwd aan |
au Conseil d'Etat. Elles ne sont donc pas incompatibles avec les | de Raad van State. Zij zijn dus niet onbestaanbaar met de artikelen 10 |
articles 10 et 11, combinés avec les articles 160 et 191, de la | en 11, in samenhang gelezen met de artikelen 160 en 191, van de |
Constitution. | Grondwet. |
B.6. Les griefs des parties requérantes tirés de la comparaison des | B.6. De grieven van de verzoekende partijen die steunen op de |
justiciables avant et après la loi attaquée ne sont pas pertinents. A | vergelijking van de rechtzoekenden vóór en na de bestreden wet, zijn |
peine de rendre impossible toute modification de la loi, il ne peut | niet ter zake dienend. Elke wetswijziging zou onmogelijk zijn, indien |
être soutenu qu'une disposition nouvelle violerait les articles 10 et | zou worden aangenomen dat een nieuwe bepaling de artikelen 10 en 11 |
11 de la Constitution par cela seul qu'elle modifie les conditions | van de Grondwet zou schenden om de enkele reden dat zij de |
d'application de la loi ancienne. | toepassingsvoorwaarden van de vroegere wet wijzigt. |
B.7. Le premier moyen n'est pas fondé. | B.7. Het eerste middel is niet gegrond. |
Quant au second moyen | Ten aanzien van het tweede middel |
B.8. Dans le deuxième moyen, les parties requérantes font valoir que | B.8. In het tweede middel voeren de verzoekende partijen aan dat de |
les dispositions attaquées entraînent, en matière de protection | bestreden bepalingen een onderscheid in rechtsbescherming |
juridique, une différence qui est contraire aux articles 10 et 11 de | teweegbrengen dat strijdig is met de artikelen 10 en 11 van de |
la Constitution, lus en combinaison avec l'article 191 de la | Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 191 van de Grondwet, met |
Constitution, avec l'article 16 de la Convention internationale | artikel 16 van het Internationaal Verdrag betreffende de status van |
relative au statut des réfugiés et avec les articles 12, 39 et 43 du Traité C.E. | vluchtelingen en met de artikelen 12, 39 en 43 van het E.G.-Verdrag. |
B.9.1. L'article 12 du Traité instituant la Communauté européenne | B.9.1. Artikel 12 van het Verdrag tot oprichting van de Europese |
dispose : | Gemeenschap bepaalt : |
« Dans le domaine d'application du présent traité, et sans préjudice | « Binnen de werkingssfeer van dit Verdrag en onverminderd de |
des dispositions particulières qu'il prévoit, est interdite toute | bijzondere bepalingen, daarin gesteld, is elke discriminatie op grond |
discrimination exercée en raison de la nationalité. | van nationaliteit verboden. |
[...] » | [...] » |
L'interdiction de discrimination est précisée, par ailleurs, dans les | Het verbod van discriminatie wordt nader uitgewerkt in de artikelen 39 |
articles 39 et 43 du Traité, qui règlent la libre circulation des | en 43 van het Verdrag, die het vrij verkeer van werknemers en het |
travailleurs et le droit d'établissement. | recht van vestiging regelen. |
B.9.2. Les dispositions précitées du Traité C.E. ne s'opposent pas à | B.9.2. De voormelde bepalingen van het E.G.-Verdrag verzetten er zich |
ce qu'une procédure dérogatoire au droit commun soit instaurée pour un | niet tegen dat voor een bepaald contentieux dat specifieke kenmerken |
vertoont, een van het gemeen recht afwijkende procedure wordt | |
contentieux déterminé présentant des caractéristiques spécifiques. Il | ingevoerd. Te dezen betreft het het contentieux dat betrekking heeft |
s'agit en l'espèce du contentieux relatif à la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, qui s'applique principalement aux ressortissants non-U.E. Il est vrai que ces mesures pourraient également s'appliquer à des recours intéressant des ressortissants d'Etats membres de l'Union européenne. Toutefois, les dispositions en cause sont relatives à des règles de procédure et d'organisation du Conseil d'Etat qui, sans déroger aux règles de fond, et sans porter atteinte aux règles essentielles de procédure, ont pour seul objectif d'accélérer le traitement d'un contentieux particulier, qui a connu l'augmentation décrite en B.5.3 et qui, sans ces mesures, risquerait de ne pas être traité dans un délai raisonnable. De telles mesures ne peuvent être considérées comme impliquant la discrimination alléguée. | op de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, die vooral wordt toegepast op niet-E.U.-onderdanen. Die maatregelen zouden weliswaar ook kunnen worden toegepast op beroepen die betrekking hebben op onderdanen van Lid-Staten van de Europese Unie. De in het geding zijnde bepalingen hebben evenwel betrekking op regels inzake de procedure en de organisatie van de Raad van State die, zonder af te wijken van de basisregels, en zonder inbreuk te maken op de essentiële procedureregels, tot enig doel hebben de behandeling te versnellen van een bijzonder contentieux, dat de in B.5.3 beschreven stijging heeft gekend en dat, zonder die maatregelen, het risico zou lopen niet binnen een redelijke termijn te worden behandeld. Dergelijke maatregelen kunnen niet geacht worden de aangevoerde discriminatie te bevatten. |
B.10.1. L'article 16 de la Convention de Genève du 28 juillet 1951 | B.10.1. Artikel 16 van het Verdrag van Genève van 28 juli 1951 |
relative au statut des réfugiés énonce : | betreffende de status van vluchtelingen luidt : |
« 1. Tout réfugié aura, sur le territoire des Etats contractants, | « 1. Een vluchteling heeft het genot van rechtsingang op het |
libre et facile accès devant les tribunaux. | grondgebied van alle Verdragsluitende Staten. |
2. Dans l'Etat contractant où il a sa résidence habituelle, tout | 2. Een vluchteling geniet in de Verdragsluitende Staat waar hij zijn |
réfugié jouira du même traitement qu'un ressortissant en ce qui | gewone verblijfplaats heeft, dezelfde behandeling als een onderdaan, |
concerne l'accès aux tribunaux, y compris l'assistance judiciaire et | wat betreft rechtsingang, waaronder begrepen rechtsbijstand en |
l'exemption de la caution judicatum solvi. | vrijstelling van de cautio judicatum solvi. |
3. Dans les Etats contractants autres que celui où il a sa résidence | 3. In andere Verdragsluitende Staten dan die waar hij zijn gewone |
habituelle, et en ce qui concerne les questions visées au paragraphe | verblijfplaats heeft, geniet een vluchteling, wat betreft de in lid 2 |
2, tout réfugié jouira du même traitement qu'un national du pays dans | bedoelde aangelegenheden, dezelfde behandeling als een onderdaan van |
lequel il a sa résidence habituelle ». | het land waar hij zijn gewone verblijfplaats heeft. » |
B.10.2. La disposition mentionnée s'applique aux réfugiés définis à | B.10.2. De vermelde bepaling is van toepassing op de vluchtelingen |
l'article 1er de cette même Convention. Elle fait partie du chapitre | gedefinieerd in artikel 1 van hetzelfde Verdrag. Ze maakt deel uit van |
II qui règle la condition juridique des réfugiés au sens de cette | hoofdstuk II dat de juridische status van de vluchtelingen in de zin |
Convention. | van dat Verdrag regelt. |
B.10.3. L'article 16, paragraphe 1, garantit en termes généraux le | B.10.3. Artikel 16, lid 1, waarborgt in algemene bewoordingen het |
droit d'accès devant les tribunaux. L'article 16, paragraphe 2, énonce | recht op rechtsingang. Artikel 16, lid 2, bepaalt dat de vluchteling |
que dans l'Etat contractant où il a sa résidence habituelle, le | in de Verdragsluitende Staat waar hij zijn gewone verblijfplaats heeft |
réfugié jouira du même traitement qu'un ressortissant. Cette | dezelfde behandeling geniet als een onderdaan. De bepaling verhindert |
disposition n'empêche pas que, pour un contentieux spécifique, un | niet dat voor een specifiek contentieux een van het gemeen recht |
règlement de procédure dérogatoire au droit commun soit adopté qui est | afwijkende procedureregeling wordt aangenomen die van die aard is dat |
susceptible de concerner, le cas échéant, tant un national qu'un | zij, in voorkomend geval, van toepassing kan zijn zowel op een |
réfugié reconnu. | onderdaan als op een erkend vluchteling. |
B.10.4. Aucune différence de traitement contraire à l'article 16 précité n'est établie par les dispositions attaquées. B.10.5. Le moyen, pris d'une violation du principe d'égalité, lu en combinaison avec l'article 16 de la Convention internationale relative au statut des réfugiés, ne peut être admis. B.11. Le deuxième moyen ne peut être admis. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 mai 2002. Le greffier, Le président, | B.10.4. Geen enkel verschil in behandeling strijdig met voormeld artikel 16 wordt ingesteld door de bestreden bepalingen. B.10.5. Het middel afgeleid uit een schending van het gelijkheidsbeginsel, in samenhang gelezen met artikel 16 van het Internationaal Verdrag betreffende de status van vluchtelingen, kan niet worden aangenomen. B.11. Het tweede middel kan niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 mei 2002. De griffier, De voorzitter, |
L. Potoms. A. Arts. | L. Potoms. A. Arts. |