← Retour vers "Arrêt n° 36/2001 du 13 mars 2001 Numéro du rôle : 1858 En cause : le recours en annulation
du décret de la Région wallonne du 10 juin 1999 portant sur le parrainage de manifestations se déroulant
sur des infrastructures appartenant à la Régio La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et
des juges H. Boel, L(...)"
Arrêt n° 36/2001 du 13 mars 2001 Numéro du rôle : 1858 En cause : le recours en annulation du décret de la Région wallonne du 10 juin 1999 portant sur le parrainage de manifestations se déroulant sur des infrastructures appartenant à la Régio La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. Boel, L(...) | Arrest nr. 36/2001 van 13 maart 2001 Rolnummer 1858 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 10 juni 1999 betreffende de sponsoring van evenementen die plaatsvinden in aan het Waalse Gewest toebehorende Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Arrêt n° 36/2001 du 13 mars 2001 | Arrest nr. 36/2001 van 13 maart 2001 |
Numéro du rôle : 1858 | Rolnummer 1858 |
En cause : le recours en annulation du décret de la Région wallonne du | In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse |
10 juin 1999 portant sur le parrainage de manifestations se déroulant | Gewest van 10 juni 1999 betreffende de sponsoring van evenementen die |
sur des infrastructures appartenant à la Région wallonne ou subsidiées | plaatsvinden in aan het Waalse Gewest toebehorende infrastructuren of |
par elle, introduit par le Gouvernement flamand. | die door het Waalse Gewest gesubsidieerd worden, ingesteld door de |
Vlaamse Regering. | |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. | samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de |
Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, A. Arts, M. | rechters H. Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, |
Bossuyt et E. De Groot, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée | A. Arts, M. Bossuyt en E. De Groot, bijgestaan door de griffier P.-Y. |
par le président G. De Baets, | Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours | I. Onderwerp van het beroep |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 27 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 27 december |
décembre 1999 et parvenue au greffe le 28 décembre 1999, le | 1999 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 28 |
Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, a | december 1999, heeft de Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 |
introduit un recours en annulation du décret de la Région wallonne du | Brussel, beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet van het |
10 juin 1999 portant sur le parrainage de manifestations se déroulant | Waalse Gewest van 10 juni 1999 betreffende de sponsoring van |
evenementen die plaatsvinden in aan het Waalse Gewest toebehorende | |
sur des infrastructures appartenant à la Région wallonne ou subsidiées | infrastructuren of die door het Waalse Gewest gesubsidieerd worden |
par elle (publié au Moniteur belge du 29 juin 1999, première édition). | (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 29 juni 1999, eerste uitgave). |
II. La procédure | II. De rechtspleging |
Par ordonnance du 28 décembre 1999, le président en exercice a désigné | Bij beschikking van 28 december 1999 heeft de voorzitter in functie de |
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi | rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 |
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. | van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. |
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application | De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was |
des articles 71 ou 72 de la loi organique. | om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. |
Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi | Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de |
organique, par lettres recommandées à la poste le 4 février 2000. | organieke wet bij op 4 februari 2000 ter post aangetekende brieven. |
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au | Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is |
Moniteur belge du 16 février 2000. | bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 16 februari 2000. |
Le Gouvernement wallon, rue Mazy 25-27, 5100 Namur, a introduit un | De Waalse Regering, rue Mazy 25-27, 5100 Namen, heeft een memorie |
mémoire par lettre recommandée à la poste le 22 mars 2000. | ingediend bij op 22 maart 2000 ter post aangetekende brief. |
Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi | Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de |
organique, par lettre recommandée à la poste le 17 août 2000. | organieke wet bij op 17 augustus 2000 ter post aangetekende brief. |
Le Gouvernement flamand a introduit un mémoire en réponse par lettre recommandée à la poste le 5 septembre 2000. | De Vlaamse Regering heeft een memorie van antwoord ingediend bij op 5 september 2000 ter post aangetekende brief. |
Par ordonnances des 31 mai 2000 et 29 novembre 2000, la Cour a prorogé | Bij beschikkingen van 31 mei 2000 en 29 november 2000 heeft het Hof de |
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot | |
respectivement jusqu'aux 27 décembre 2000 et 27 juin 2001 le délai | respectievelijk 27 december 2000 en 27 juni 2001. |
dans lequel l'arrêt doit être rendu. | |
Par ordonnance du 21 décembre 2000, le président G. De Baets a soumis | Bij beschikking van 21 december 2000 heeft voorzitter G. De Baets de |
l'affaire à la Cour réunie en séance plénière. | zaak voorgelegd aan het Hof in voltallige zitting. |
Par ordonnance du même jour, la Cour a déclaré l'affaire en état et | Bij beschikking van dezelfde dag heeft het Hof de zaak in gereedheid |
fixé l'audience au 25 janvier 2001. | verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 25 januari 2001. |
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, | Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten |
par lettres recommandées à la poste le 22 décembre 2000. | bij op 22 december 2000 ter post aangetekende brieven. |
A l'audience publique du 25 janvier 2001 : | Op de openbare terechtzitting van 25 januari 2001 : |
- ont comparu : | - zijn verschenen : |
. Me P. Van Orshoven, avocat au barreau de Bruxelles, pour le | . Mr. P. Van Orshoven, advocaat bij de balie te Brussel, voor de |
Gouvernement flamand; | Vlaamse Regering; |
. Me C. Botteman et Me N. Brahy, avocats au barreau de Liège, pour le | . Mr. C. Botteman en Mr. N. Brahy, advocaten bij de balie te Luik, |
Gouvernement wallon; | voor de Waalse Regering; |
- les juges-rapporteurs E. De Groot et L. François ont fait rapport; | - hebben de rechters-verslaggevers E. De Groot en L. François verslag uitgebracht; |
- les avocats précités ont été entendus; | - zijn de voornoemde advocaten gehoord; |
- l'affaire a été mise en délibéré. | - is de zaak in beraad genomen. |
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants | De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende |
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. | van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. |
III. En droit | III. In rechte |
- A - | - A - |
A.1. Le Gouvernement flamand soutient que le décret de la Région | A.1. De Vlaamse Regering betoogt dat het decreet van het Waalse Gewest |
wallonne du 10 juin 1999 « portant sur le parrainage de manifestations | van 10 juni 1999 « betreffende de sponsoring van evenementen die |
se déroulant sur des infrastructures appartenant à la Région wallonne | plaatsvinden in aan het Waalse Gewest toebehorende infrastructuren of |
ou subsidiées par elle » a pour objet de mettre hors vigueur, tout au | die door het Waalse Gewest gesubsidieerd worden » tot doel heeft de |
moins temporairement et partiellement, la loi du 10 décembre 1997 « | wet van 10 december 1997 « houdende verbod op de reclame voor |
interdisant la publicité pour les produits du tabac », afin de | tabaksproducten » ten minste tijdelijk en gedeeltelijk buiten werking |
préserver l'organisation d'un certain nombre d'« événements sportifs » | te stellen met het oog op het vrijwaren van de organisatie van een |
qui dépendraient financièrement de la publicité pour le tabac ou du | aantal « sportieve evenementen » die financieel van tabaksreclame of |
parrainage par l'industrie du tabac, comme le Grand Prix annuel de | sponsoring afhankelijk zouden zijn, zoals de jaarlijkse Grote Prijs |
Belgique de Formule 1 à Spa-Francorchamps. Ceci a pour effet de | van België voor Formule 1 te Spa-Francorchamps. Hierdoor wordt de |
fausser la libre concurrence entre les organisateurs de tels | vrije concurrentie tussen de organisatoren van dergelijke evenementen |
événements dans les différentes régions, puisque la Région flamande et | in de onderscheiden gewesten verstoord, vermits het Vlaamse Gewest en |
la Région de Bruxelles-Capitale laissent intacte la loi fédérale. | het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest niet raken aan de federale wet. |
A.2.1. Le moyen unique est pris de la violation des règles établies | A.2.1. Het enig middel is afgeleid uit de schending van de regels die |
door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de | |
par la Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les | onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de gemeenschappen en de |
compétences respectives de l'Etat, des communautés et des régions, en | gewesten, meer bepaald van artikel 5, § 1, I, 2°, van de bijzondere |
particulier l'article 5, § 1er, I, 2°, de la loi spéciale du 8 août | wet van 8 augustus 1980. |
1980. A.2.2. Bien qu'en vertu de l'article 5, § 1er, I, 2°, de la loi | A.2.2. Ofschoon volgens artikel 5, § 1, I, 2°, van de bijzondere wet |
spéciale du 8 août 1980, « L'éducation sanitaire, ainsi que les | van 8 augustus 1980 « de gezondheidsopvoeding alsook de activiteiten |
activités et services de médecine préventive, à l'exception des | en diensten op het vlak van de preventieve gezondheidszorg, met |
mesures prophylactiques nationales » relèvent de la politique de la | uitzondering van de nationale maatregelen inzake profylaxis » deel |
santé et ressortissent donc à la compétence des communautés, le | uitmaken van het gezondheidsbeleid en aldus tot de bevoegdheid van de |
Gouvernement flamand déclare qu'il découle des travaux préparatoires | gemeenschappen behoren, stelt de Vlaamse Regering dat uit de |
de cette disposition que le législateur spécial a exclu de ce | parlementaire voorbereiding van die bepaling blijkt dat de bijzondere |
transfert de compétences la matière de la « réglementation en matière | wetgever de aangelegenheid van de « reglementering inzake |
de denrées alimentaires » par laquelle il visait la loi du 24 janvier | levensmiddelen » heeft uitgesloten van die bevoegdheidsoverdracht, |
1977 « relative à la protection de la santé des consommateurs en ce | waarmede hij de wet van 24 januari 1977 « betreffende de bescherming |
qui concerne les denrées alimentaires et les autres produits », loi | van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de |
qui, à l'époque de l'élaboration de la loi spéciale, incluait la | voedingsmiddelen en andere produkten » bedoelde, die ten tijde van de |
réglementation relative au tabac et aux produits similaires. Selon le | totstandkoming van de bijzondere wet, de reglementering voor tabak en |
Gouvernement flamand, il résulte de ceci que le législateur fédéral | soortgelijke producten insloot. Volgens de Vlaamse Regering volgt |
est demeuré compétent pour réglementer la publicité comme le | hieruit dat de federale wetgever bevoegd is gebleven om zowel de |
parrainage en rapport avec les produits du tabac et les produits qui y | reclame als de sponsoring betreffende de tabaksproducten en de door |
sont liés en raison de la marque utilisée. Puisque la publicité et le | het gebruikte merk ermee verbonden producten te reglementeren. Vermits |
parrainage ont en commun le fait qu'ils visent à promouvoir, | reclame en sponsoring met elkaar gemeen hebben dat zij erop gericht |
directement ou indirectement, la vente de produits du tabac, leur | zijn, rechtstreeks of onrechtstreeks, de verkoop van tabaksproducten |
connexité ne saurait être contestée. | te bevorderen, kan hun samenhang niet worden betwist. |
A.2.3. Le Gouvernement flamand considère que le décret attaqué | A.2.3. De Vlaamse Regering is van mening dat het bestreden decreet |
rapporte l'interdiction, instaurée par la loi du 10 décembre 1997, de | terugkomt op het door de wet van 10 december 1997 ingestelde verbod op |
la publicité pour et du parrainage par les produits du tabac et les | de reclame voor en de sponsoring door tabaksproducten en daarmee |
produits assimilés à ceux-ci. En effet, le décret autorise sans | gelijkgestelde producten. In het decreet wordt immers toegestaan - |
restriction le parrainage de manifestations se déroulant sur des | zonder dat vooraf in een verbod wordt voorzien zodat wel degelijk |
infrastructures appartenant à la Région wallonne ou subsidiées | afbreuk wordt gedaan aan het federale verbod - evenementen die |
directement ou indirectement par elle, sans qu'une interdiction soit | plaatsvinden in aan het Waalse Gewest toebehorende infrastructuren of |
préalablement prévue, de sorte qu'il est bel et bien porté atteinte à | die al dan niet rechtstreeks door het Waalse Gewest worden |
l'interdiction fédérale. Plus particulièrement, sous la forme de | gesubsidieerd, zonder beperking te sponsoren. Meer in het bijzonder |
dispositions transitoires, le parrainage des manifestations précitées | wordt in de vorm van overgangsbepalingen de sponsoring van voormelde |
qui a pour but de promouvoir le tabac ou un produit lié au tabac est | evenementen met betrekking tot het promoten van tabak of een |
autorisé jusqu'au 1er janvier 2004 (lire : jusqu'au 30 juillet 2003) | tabaksgebonden product toegestaan tot 1 januari 2004 (lees : 30 juli |
et, pour des événements ayant un rayonnement international, jusqu'au 1er | 2003) en voor evenementen met een internationale uitstraling tot 1 |
octobre 2006. | oktober 2006. |
Le Gouvernement flamand conclut que le décret attaqué constitue une | De Vlaamse Regering besluit dat het bestreden decreet een regeling |
réglementation en matière de publicité pour le tabac et de parrainage | uitmaakt op het stuk van tabaksreclame- en sponsoring, die in artikel |
par le tabac, qui est définie à l'article 1er du décret, alors que | 1 van het decreet wordt gedefinieerd, terwijl zowel het verbod op |
l'interdiction de parrainage par le tabac, les produits à base de | sponsoring door tabak, producten op basis van tabak en soortgelijke |
tabac et les produits similaires ainsi que l'interdiction de la | |
publicité pour ces produits relèvent de la compétence fédérale, de | producten als het verbod op reclame in verband met die producten onder |
sorte que le décret attaqué est entaché d'excès de compétence. Le | de federale bevoegdheid vallen, zodat het bestreden decreet is |
Gouvernement flamand renvoie sur ce point aux arrêts de la Cour n° | aangetast door bevoegdheidsoverschrijding. Hierbij verwijst ze naar de |
102/99 du 30 septembre 1999 et n° 6/92 du 5 février 1992. | arresten nr. 102/99 van 30 september 1999 en nr. 6/92 van 5 februari |
1992 van het Hof. | |
A.3. Le Gouvernement wallon dresse, en préambule, un aperçu des | A.3. De Waalse Regering geeft voorafgaandelijk een overzicht van de |
différentes normes régissant la matière de la publicité pour et du | verschillende normen die de reclame voor en de sponsoring door |
parrainage par les produits du tabac en Région wallonne et fait | tabaksproducten in het Waalse Gewest regelen en verwijst hierbij naar |
référence à cette occasion à la directive 98/43/CE du 6 juillet 1998, | de richtlijn 98/43/EG van 6 juli 1998, de wet van 10 december 1997 |
à la loi du 10 décembre 1997 annulée par la Cour, dans son arrêt n° | |
102/99 du 30 septembre 1999, « en tant qu'[elle] s'applique avant le | welke bij het arrest nr. 102/99 van 30 september 1999 door het Hof is |
31 juillet 2003 aux événements et activités organisés au niveau | vernietigd « in zoverre [zij] vóór 31 juli 2003 van toepassing is op |
mondial », et au décret attaqué, qui procède en deux étapes : tandis | de op wereldniveau georganiseerde evenementen en activiteiten », en |
naar het bestreden decreet, dat in twee stadia werkt : terwijl artikel | |
que l'article 2 autorise sans restriction « le parrainage de | 2 zonder enige beperking sponsoring toestaat van evenementen die |
manifestations se déroulant sur les infrastructures appartenant à la | plaatsvinden in aan het Waalse Gewest toebehorende infrastructuren of |
Région wallonne ou subsidiées directement ou indirectement par elle », | die al dan niet rechtstreeks door het Waalse Gewest worden gesponsord, |
l'article 3 n'accorde en principe cette autorisation que jusqu'au 30 | beperkt artikel 3 die toelating voor de sponsoring die rechtstreeks of |
juillet 2003 et, pour les événements organisés au niveau mondial, | onrechtstreeks het promoten van tabak of van een tabaksgebonden |
jusqu'au 1er octobre 2006, en ce qui concerne le parrainage visant | product betreft in beginsel tot 30 juli 2003 en voor de op |
directement ou indirectement la promotion du tabac ou d'un produit lié au tabac. | wereldniveau georganiseerde evenementen tot 1 oktober 2006. |
A.4.1. Le Gouvernement wallon met tout d'abord en avant la compétence | A.4.1. De Waalse Regering wijst allereerst op de aan het Waalse Gewest |
d'attribution de la Région wallonne en matière de politique | toegewezen bevoegdheden inzake economisch beleid, bedoeld in artikel |
économique, visée à l'article 6, § 1er, VI, de la loi spéciale du 8 | 6, § 1, VI, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, hetgeen tevens |
août 1980, compétence qui inclut aussi celle relative à l'expansion | de bevoegdheid inzake economische expansie omvat, en inzake |
économique, et la compétence d'attribution en matière de politique de | tewerkstelling, bedoeld in artikel 6, § 1, IX, van de bijzondere wet |
l'emploi, visée à l'article 6, § 1er, IX, de la loi spéciale du 8 août | van 8 augustus 1980. Vervolgens wijst zij op het autonomiebeginsel, |
1980. Il fait ensuite référence au principe d'autonomie, lequel | hetgeen impliceert dat de bijzondere wetgever het gehele beleid inzake |
implique que le législateur spécial a transféré l'ensemble de la | de toegewezen aangelegenheid heeft overgedragen. |
politique relative aux matières attribuées. | |
Le Gouvernement wallon estime que le décret attaqué a été adopté afin | Zij is van mening dat het bestreden decreet werd aangenomen om de |
de préserver la santé économique et l'expansion économique de la | economische gezondheid alsmede de economische expansie van het Waalse |
Région wallonne, puisque ce décret a pour but de préserver | Gewest te vrijwaren, vermits het bestreden decreet tot doel heeft de |
l'organisation de certaines manifestations sportives ou autres | organisatie van sommige hoofdzakelijk via sponsoring door de |
organisées essentiellement via le parrainage de l'industrie du tabac | tabaksindustrie georganiseerde sport- of andere manifestaties |
(par exemple, le Grand Prix de Belgique de Formule 1) en autorisant à | (bijvoorbeeld de Grote Prijs van België voor Formule 1) te vrijwaren |
leur égard, jusqu'au 1er octobre 2006 au plus tard, le parrainage | door de sponsoring van die evenementen, waarmee rechtstreeks of |
ayant pour but direct ou indirect de promouvoir un produit du tabac. | onrechtstreeks de promotie van een tabaksproduct wordt beoogd, tot |
A.4.2. Le Gouvernement wallon estime qu'il a aussi respecté le | uiterlijk 1 oktober 2006 toe te staan. |
principe de proportionnalité. Tout d'abord, les exceptions prévues par | A.4.2. Naar de mening van de Waalse Regering heeft het Waalse Gewest |
le décret à l'interdiction fédérale sont conformes aux délais prévus | tevens het evenredigheidsbeginsel in acht genomen. Ten eerste komen de |
par la directive européenne précitée. En second lieu, il s'avère que | in het decreet vervatte uitzonderingen op het federale verbod overeen |
la consommation de cigarettes n'a pas diminué depuis l'entrée en | met de in de bovenvermelde richtlijn vervatte termijnen. Ten tweede |
vigueur de l'interdiction fédérale de la publicité pour les produits | blijkt niet dat het sigarettenverbruik is gedaald sedert de |
du tabac, ce qui démontre la très faible influence de la publicité | inwerkingtreding van het federale verbod van reclame voor |
pour et du parrainage par un produit du tabac. Enfin, le Gouvernement | tabaksproducten, hetgeen de zeer geringe invloed van de reclame voor |
wallon considère que seule une politique de prévention constituerait | en de sponsoring door een tabaksproduct aantoont. Ten derde is de |
un moyen adéquat pour modifier le comportement des consommateurs à | Waalse Regering van oordeel dat alleen een preventiebeleid een |
l'égard des produits du tabac. Le Gouvernement wallon estime dès lors | adequaat middel zou zijn om het gedrag van de consumenten ten aanzien |
qu'eu égard aux intérêts économiques en jeu, la Région wallonne n'a | van tabaksproducten te wijzigen. De Waalse Regering is dan ook van |
pas fait en l'espèce un usage abusif de ses propres compétences. | oordeel dat, gelet op de economische belangen die op het spel staan, |
A.4.3. A titre subsidiaire, le Gouvernement wallon considère qu'il | het Waalse Gewest geen misbruik heeft gemaakt van zijn eigen bevoegdheden. |
peut être fait application en l'espèce de la théorie des pouvoirs | A.4.3. Subsidiair meent de Waalse Regering dat te dezen toepassing kan |
implicites. Compte tenu de l'importance économique de l'organisation | worden gemaakt van de theorie van de impliciete bevoegdheden. Gelet op |
sur le territoire de la Région wallonne de manifestations de niveau | het economische belang van de organisatie, op het grondgebied van het |
mondial organisées essentiellement via le concours de l'industrie du tabac, la Région wallonne peut, via le décret attaqué, adopter les mesures nécessaires à la sauvegarde de l'économie de toute la Région. La matière se prête en outre à un règlement différencié puisque le décret attaqué concerne le parrainage de certaines activités ou manifestations, à savoir celles qui sont organisées ou non au niveau mondial et qui se déroulent sur une infrastructure appartenant à la Région wallonne ou subsidiée par celle-ci. L'incidence sur la compétence du législateur fédéral est par conséquent marginale. A.5.1. A titre tout à fait subsidiaire et indépendamment de la question de la répartition de compétences en droit interne, le | Waalse Gewest, van hoofdzakelijk dankzij de tabaksindustrie georganiseerde evenementen van wereldniveau, kan het Waalse Gewest via het bestreden decreet de noodzakelijke maatregelen nemen om de economie van het hele Gewest te vrijwaren. Bovendien leent de aangelegenheid zich tot een gedifferentieerde regeling vermits het bestreden decreet de sponsoring betreft van bepaalde evenementen of activiteiten, namelijk diegene die al dan niet op wereldniveau georganiseerd worden en die plaatsvinden in infrastructuren die aan het Waalse Gewest toebehoren, dan wel door het Waalse Gewest worden gesubsidieerd. Bijgevolg is de weerslag op de bevoegdheid van de federale wetgever marginaal. A.5.1. Volstrekt subsidiair en los van het vraagstuk van de internrechtelijke bevoegdheidsverdeling, vraagt de Waalse Regering |
Gouvernement wallon se demande si la directive 98/43/CE de même que | zich af of de richtlijn 98/43/EG evenals om het even welke wetgeving |
toute norme adoptée par un Etat membre de l'Union européenne en vue de | aangenomen door een Lid-Staat van de Europese Unie ter omzetting van |
transposer cette directive ne sont pas contraires aux articles 49 à 55 | die richtlijn niet strijdig zijn met de artikelen 49 tot 55 (ex |
(anciens articles 59 à 66) du Traité instituant la Communauté | artikelen 59 tot 66) van het Verdrag tot oprichting van de Europese |
européenne et à l'article 10 de la Convention européenne des droits de | Gemeenschap evenals met artikel 10 van het Europees Verdrag voor de |
l'homme. | Rechten van de Mens. |
A.5.2. Le Gouvernement wallon soutient que les cigarettiers sont les | A.5.2. De Waalse Regering stelt dat sigarettenfabrikanten gebruikers |
utilisateurs des services de communications commerciales et sont aussi | zijn van commerciële communicatiediensten en tevens geadresseerden |
les destinataires des services de publicité prestés par les | zijn van de door reclamebureaus aangeboden reclamediensten. Ook moeten |
publicitaires. Les organisateurs d'événements culturels ou sportifs | organisatoren van culturele of van sportmanifestaties worden beschouwd |
doivent également être considérés comme des « prestataires de services | als « dienstverleners die evenementen organiseren die zich richten tot |
de spectacles, les spectateurs ou téléspectateurs en étant les | toeschouwers of televisiekijkers, met dien verstande dat die |
destinataires, ces spectacles ne peuvant être effectivement organisés | |
que grâce au parrainage de cigarettiers ». Ces prestations de services | evenementen enkel dankzij de sponsoring van de sigarettenfabrikanten |
transfrontalières sont entravées par l'interdiction totale de la | kunnen bestaan ». Door het totale verbod van reclame voor en |
publicité pour et du parrainage par le tabac, ce qui est contraire à | sponsoring door tabaksproducten, worden die grensoverschrijdende |
l'article 49 (ex 59) du Traité instituant la Communauté européenne. | dienstverrichtingen belemmerd hetgeen strijdig is met artikel 49 (ex |
Bien qu'une telle restriction soit inspirée par un but légitime, à | artikel 59) van het Verdrag tot oprichting van de Europese |
savoir la santé publique, elle n'est pas adéquate, compte tenu de la | Gemeenschap. Ofschoon een dergelijke beperking is ingegeven door een |
très faible influence de la publicité pour et du parrainage par un | legitieme doelstelling, namelijk de volksgezondheid, is zij niet |
produit du tabac sur l'usage du tabac par les consommateurs : seule | adequaat gelet op de zeer geringe invloed van reclame voor en |
une politique de prévention et d'information pourrait inciter les | sponsoring door een tabaksproduct op het tabaksgebruik van de |
consommateurs à réduire leur consommation de tabac. Enfin, le | consumenten : enkel een preventie- en voorlichtingsbeleid kan |
verbruikers ertoe aanzetten hun tabaksgebruik te minderen. Tot slot | |
Gouvernement wallon déclare qu'il ressort de la jurisprudence de la | stelt de Waalse Regering dat uit de rechtspraak van het Europees Hof |
Cour européenne de justice que l'interdiction de commercialiser un | van Justitie blijkt dat een verbod een product op de markt te brengen |
produit est disproportionnée si un étiquetage adéquat peut suffire | onevenredig is indien passende etikettering kan volstaan om de |
pour attirer l'attention du public sur les caractéristiques | aandacht van het publiek te vestigen op de bijzondere kenmerken van |
particulières du produit. | het product. |
A.5.3. Le Gouvernement wallon souligne que la liberté d'expression | A.5.3. De Waalse Regering wijst erop dat de vrijheid van |
garantie par l'article 10 de la Convention européenne des droits de | meningsuiting, gewaarborgd in artikel 10 van het Europees Verdrag voor |
l'homme comprend aussi la liberté de faire de la publicité commerciale | de Rechten van de Mens, tevens de vrijheid tot het maken van |
et que les législations précitées portent atteinte à la liberté | handelsreclame omvat en dat de voorheen genoemde wettelijke normen |
d'expression, puisqu'elles entendent empêcher à terme toute forme de | hierop inbreuk maken vermits zij iedere vorm van reclame voor en |
publicité pour et le parrainage par un produit du tabac. Compte tenu | sponsoring door tabaksproducten op termijn onmogelijk maken. Een |
de son inefficacité, une telle interdiction ne peut atteindre | dergelijk verbod kan, gelet op de inefficiëntie ervan, het gestelde |
l'objectif fixé, à savoir de préserver la santé publique. | doel, zijnde het vrijwaren van de volksgezondheid, niet bereiken. |
A.5.4. Le Gouvernement wallon aboutit à la conclusion qu'une question | A.5.4. De Waalse Regering komt tot de conclusie dat aan het Hof van |
Justitie van de Europese Gemeenschappen een prejudiciële vraag moet | |
préjudicielle doit être posée à la Cour de justice des Communautés | worden gesteld over de overeenstemming van het afgeleide |
européennes sur la conformité du droit dérivé communautaire au droit | gemeenschapsrecht met het primaire gemeenschapsrecht en dat, gelet op |
communautaire primaire et que, compte tenu de l'article 234 (ex 177) | artikel 234 (ex artikel 177) van het Verdrag tot oprichting van de |
Europese Gemeenschap, het Hof verplicht is die vraag te stellen, | |
behalve indien het die vraag irrelevant zou achten, hetgeen in casu | |
niet het geval kan zijn vermits reeds een beroep is ingesteld bij het | |
du Traité instituant la Communauté européenne, la Cour est tenue de | Hof van Justitie tegen de richtlijn 98/43/EG. De Waalse Regering |
poser cette question, sauf dans l'hypothèse où elle considérerait | formuleert die vraag als volgt : « Worden de artikelen 49 tot 55 (ex |
celle-ci comme non pertinente, ce qui ne saurait être le cas en | artikelen 59 tot 66) van het Verdrag van Rome van 25 maart 1957 en 10 |
l'espèce puisque la directive 98/43/CE fait déjà l'objet d'un recours | van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en |
devant la Cour de justice. Le Gouvernement wallon formule cette | de fundamentele vrijheden geschonden door de richtlijn 98/43/EG van |
question comme suit : « La directive n° 98/43 du 6 juillet 1998 du Parlement Européen et du Conseil concernant le rapprochement des dispositions législatives, réglementaires et administratives des Etats membres en matière de publicité et de parrainage en faveur des produits du tabac, ainsi que les législations adoptées par les différents Etats membres de l'Union européenne aux fins d'intégrer le contenu de cette directive en droit interne, en ce qu'elles interdisent à terme toute forme de publicité et de parrainage par un produit du tabac au sein de l'Union Européenne, violent-elles les articles 49 à 55 (anciens articles 59 à 66) du Traité de Rome du 25 mars 1957 et 10 de la Convention Européenne de Sauvegarde des Droits | het Europees Parlement en de Raad van 6 juli 1998 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten op het gebied van reclame en sponsoring voor tabaksproducten, alsmede door de wetgevingen aangenomen door de verschillende Lid-Staten van de Europese Unie teneinde de inhoud van die richtlijn in het interne recht te integreren, doordat zij op termijn in de Europese Unie iedere vorm van reclame voor en sponsoring |
de l'Homme et des Libertés fondamentales ? ». | door een tabaksproduct verbieden ? » |
A.6.1. Le Gouvernement flamand répond que la seule question de droit | A.6.1. De Vlaamse Regering antwoordt dat de enige rechtsvraag die in |
qui est à l'ordre du jour dans la requête concerne les règles | het verzoekschrift aan de orde is gesteld, betrekking heeft op de |
répartitrices de compétences en matière de publicité pour et de | bevoegdheidverdelende regels inzake de reclame voor en de sponsoring |
parrainage par les produits du tabac et les produits qui y sont liés | door tabaksproducten en producten die door het gebruikte merk ermee |
du fait de la marque utilisée. Le Gouvernement flamand considère que | verbonden zijn. De Vlaamse Regering is van oordeel dat de argumenten |
les arguments du Gouvernement wallon sur ce point ont déjà été réfutés | van de Waalse Regering dienaangaande reeds zijn weerlegd in de |
dans la jurisprudence de la Cour et que la compétence des régions en | rechtspraak van het Hof en dat de bevoegdheid van de gewesten inzake |
matière d'économie et d'emploi ne peut avoir pour effet qu'une loi | economie en tewerkstelling niet tot gevolg kan hebben dat een federale |
fédérale soit mise hors vigueur. Dans ce dernier cas, il est tout au | wet buiten werking wordt gesteld. Minstens wordt in dit laatste geval |
moins porté atteinte au principe de proportionnalité. | afbreuk gedaan aan het evenredigheidsbeginsel. |
A.6.2. Les arguments supplémentaires du Gouvernement wallon concernant | A.6.2. De bijkomende argumenten van de Waalse Regering inzake de vrije |
la libre prestation de services dans l'Union européenne et la liberté | dienstverrichting in de Europese Unie en de vrijheid van meningsuiting |
d'expression sont, selon le Gouvernement flamand, dénués de pertinence | zijn volgens de Vlaamse Regering ter zake niet dienend in het licht |
en l'espèce, compte tenu du moyen unique invoqué, et ne sauraient par | van het enig aangevoerde middel en kunnen overigens niet tot gevolg |
ailleurs avoir pour effet qu'un législateur incompétent devienne | hebben dat een onbevoegde wetgever bevoegd wordt en mag optreden op |
compétent et puisse intervenir dans un domaine qui relève d'un autre législateur. | een terrein dat aan een andere wetgever toebehoort. |
- B - | - B - |
B.1. La partie requérante demande l'annulation du décret de la Région | B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van het decreet van |
wallonne du 10 juin 1999 portant sur le parrainage de manifestations | het Waalse Gewest van 10 juni 1999 betreffende de sponsoring van |
se déroulant sur les infrastructures appartenant à la Région wallonne | evenementen die plaatsvinden in aan het Waalse Gewest toebehorende |
ou subsidiées par elle. Ce décret autorise sans restriction le | infrastructuren of die door het Waalse Gewest gesubsidieerd worden. |
parrainage de manifestations se déroulant sur les infrastructures | Dat decreet maakt het mogelijk dat evenementen die plaatsvinden in aan |
appartenant à la Région wallonne ou subsidiées directement ou | het Waalse Gewest toebehorende infrastructuren of die al dan niet |
rechtstreeks door het Waalse Gewest worden gesubsidieerd, zonder | |
indirectement par elle (article 2). L'article 1er définit la notion de | beperking worden gesponsord (artikel 2). Artikel 1 definieert het |
parrainage. Le parrainage de telles manifestations, qui a pour but ou | begrip sponsoring. De sponsoring van dergelijke evenementen met als |
pour effet direct ou indirect de promouvoir un produit du tabac, est | doel of als rechtstreeks of onrechtstreeks gevolg het promoten van |
autorisé jusqu'au 30 juillet 2003 et jusqu'au 1er octobre 2006 en ce | tabak of van een tabaksgebonden product is toegestaan tot 30 juli 2003 |
qui concerne les activités ou événements organisés au niveau mondial | en tot 1 oktober 2006 voor evenementen met een internationale |
(article 3), à la condition que les organisateurs puissent démontrer | uitstraling (artikel 3), op voorwaarde dat de organisatoren kunnen |
que le parrainage par un produit lié au tabac est essentiel pour la | bewijzen dat de sponsoring van een tabaksgebonden product |
viabilité de leur manifestation et que celle-ci a des répercussions | onontbeerlijk is voor de levensvatbaarheid van het door hen |
positives sur l'économie locale, sur les recettes des taxes communales | georganiseerde evenement en dat dit evenement een positieve weerslag |
heeft op de plaatselijke economie, op de lokale en gewestelijke | |
ou régionales escomptées, sur l'attrait touristique de la région et de | fiscale inkomsten en op de toeristische aantrekkingskracht van de |
la localité concernées ou sur les activités du secteur Horeca (article | betrokken streek of plaats of op de activiteiten van de horecasector |
4, alinéa 1er). Les organisateurs d'événements organisés au niveau | (artikel 4, eerste lid). De organisatoren van evenementen met een |
mondial doivent en outre pouvoir démontrer que les montants issus de | internationale uitstraling moeten daarenboven kunnen bewijzen dat de |
ce parrainage sont en diminution d'année en année et qu'ils mettent en | voor die sponsoring aangewende bedragen steeds kleiner worden en dat |
place des mesures volontaires de limitation de la visibilité du | ze gedurende de voornoemde overgangsperiode maatregelen nemen om de |
produit, pendant la période transitoire précitée (article 4, alinéa | zichtbaarheid van het product te beperken (artikel 4, tweede lid). |
2). L'article 5 dispose que le décret entre en vigueur le 1er janvier 1999. | Artikel 5 bepaalt dat het decreet op 1 januari 1999 in werking treedt. |
B.2. Dans un moyen unique, le Gouvernement flamand affirme qu'étant | B.2. In een enig middel stelt de Vlaamse Regering dat, vermits het |
donné que le décret attaqué rapporte l'interdiction de la publicité | bestreden decreet terugkomt op het door de wet van 10 december 1997 |
pour et du parrainage par les produits du tabac et les produits | ingestelde verbod op de reclame voor en de sponsoring door |
assimilés à ceux-ci, instaurée par la loi du 10 décembre 1997, les | tabaksproducten of daarmee gelijkgestelde producten, de |
règles répartitrices de compétences, en particulier celle inscrite à | bevoegdheidverdelende regels, meer bepaald artikel 5, § 1, I, 2°, van |
l'article 5, § 1er, I, 2°, de la loi spéciale du 8 août 1980, sont | de bijzondere wet van 8 augustus 1980, worden geschonden : uit de |
violées : en effet, il ressort des travaux préparatoires de cette | parlementaire voorbereiding van die bepaling blijkt immers dat de « |
disposition que « la réglementation en matière de denrées alimentaires | reglementering inzake levensmiddelen », dat de reglementering voor |
», qui comprend la réglementation pour le tabac et les produits | tabak en soortgelijke producten omvat, tot de bevoegdheid van de |
assimilés à ceux-ci, est demeurée de la compétence du législateur | federale wetgever is blijven behoren. |
fédéral. Selon le Gouvernement wallon, le décret attaqué est fondé sur les | Volgens de Waalse Regering is het bestreden decreet gegrond op de aan |
compétences attribuées à la Région wallonne en matière de politique | het Waalse Gewest toegewezen bevoegdheden inzake economisch beleid en |
économique et d'emploi, visées à l'article 6, § 1er, VI et IX, de la | tewerkstelling, bedoeld in artikel 6, § 1, VI en IX, van de bijzondere |
wet van 8 augustus 1980. In ondergeschikte orde stelt de Waalse | |
loi spéciale du 8 août 1980. En ordre subsidiaire, le Gouvernement | Regering dat een beroep kan worden gedaan op artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. |
wallon affirme que l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 peut être invoqué. | B.3. Uit de parlementaire voorbereiding van het bestreden decreet |
B.3. Il ressort des travaux préparatoires du décret attaqué que | blijkt dat het werd aangenomen om het op 1 januari 1999 ingaande |
celui-ci a été adopté afin d'atténuer l'interdiction fédérale de la | federale verbod op de reclame voor en de sponsoring door |
publicité pour et du parrainage par des produits du tabac, instaurée | |
par la loi du 10 décembre 1997 « interdisant la publicité pour les | tabaksproducten, ingesteld bij de wet van 10 december 1997 « houdende |
produits du tabac », entrée en vigueur le 1er janvier 1999, parce | verbod op de reclame van tabaksproducten », af te zwakken, waarbij men |
qu'il était considéré qu'une telle interdiction « met gravement en | van oordeel was dat een dergelijk verbod « het behoud van een vrij |
péril le maintien d'une activité économique relativement importante | belangrijke economische activiteit in de betrokken gewesten, zowel aan |
dans les Régions concernées, aussi bien du côté wallon que du côté | Waalse als aan Vlaamse zijde, ernstig in gevaar brengt » (Parl. St., |
flamand. » (Doc., Parlement wallon, 1997-1998, n° 346/3, p. 3). | Waals Parlement, 1997-1998, nr. 346/3, p. 3). |
« A ce titre, afin de permettre aux nombreux organisateurs wallons de | « Daartoe wordt, teneinde de talrijke Waalse organisatoren ertoe in |
solliciter d'autres types de parrainage pour assurer la viabilité de | staat te stellen andere vormen van sponsoring te zoeken om de |
leurs organisations, il est proposé de mettre en place des | levensvatbaarheid van hun organisaties te verzekeren, voorgesteld |
overgangsbepalingen in te voeren die zijn overgenomen uit een Europese | |
dispositions transitoires reprises d'une directive européenne en | richtlijn in voorbereiding en waardoor elke vorm van sponsoring in |
préparation et qui permettent d'aller graduellement dans le temps vers | verband met tabak in het raam van die manifestaties geleidelijk aan |
la disparition de tout parrainage lié aux tabac dans le cadre de ces | kan verdwijnen. Aldus zal de toeristische en economische sector die |
manifestations. Ainsi, le secteur touristique et économique intimement | nauwe banden heeft met het houden van die evenementen of die |
lié à la tenue de ces événements ou de ces manifestations ne sera pas | manifestaties niet in gevaar worden gebracht door het blindelings en |
mis en danger par une application aveugle et brutale d'une mesure | brutaal toepassen van een lineaire verbodsmaatregel die een bedreiging |
linéaire d'interdiction, mettant en péril des manifestations | vormt voor manifestaties die het imago, de aantrekkingskracht en de |
renforçant l'image, l'attrait et la reconnaissance de la Wallonie à | erkenning van Wallonië ten aanzien van de buitenwereld en van de Walen |
l'égard du monde extérieur et des Wallons eux-mêmes. » (Doc., | zelf versterken. » (Parl. St., Waals Parlement, 1997-1998, nr. 346/1, |
Parlement wallon, 1997-1998, n° 346/1, p. 2) | p. 2) |
Le décret attaqué vise donc, en substance, à prévoir une période | Het bestreden decreet komt dus in essentie erop neer dat het in een |
transitoire pour l'entrée en vigueur de l'interdiction fédérale du | overgangsperiode voorziet voor de inwerkingtreding van het federale |
parrainage par des produits du tabac, prévue à l'article 3 de la loi | verbod op sponsoring door tabaksproducten, voorgeschreven in artikel 3 |
du 10 décembre 1997, en sorte que cette interdiction est reportée au | van de wet van 10 december 1997, zodat dit verbod wordt uitgesteld tot |
30 juillet 2003 et au 1er octobre 2006 pour les événements organisés | 30 juli 2003 en tot 1 oktober 2006 voor wat betreft de evenementen met |
au niveau mondial. | een internationale uitstraling. |
B.4.1. Aux termes de l'article 5, § 1er, I, 2°, de la loi spéciale du | |
8 août 1980, figurent parmi les matières personnalisables, au titre de | B.4.1. Luidens artikel 5, § 1, I, 2°, van de bijzondere wet van 8 |
augustus 1980 maakt, onder gezondheidsbeleid, deel uit van de | |
la politique de santé : | persoonsgebonden aangelegenheden : |
« 2° l'éducation sanitaire ainsi que les activités et services de | « 2° De gezondheidsopvoeding alsook de activiteiten en diensten op het |
médecine préventive, à l'exception des mesures prophylactiques | vlak van de preventieve gezondheidszorg, met uitzondering van de |
nationales. » | nationale maatregelen inzake profylaxis. » |
Il ressort des travaux préparatoires de cette loi spéciale (Doc. parl, | Uit de parlementaire voorbereiding van die bijzondere wet (Parl. St., |
Sénat, 1979-1980, n° 434-2, pp. 124-125; Chambre, 1979-1980, n° | Senaat, 1979-1980, nr. 434-2, pp. 124-125; Kamer, 1979-1980, nr. |
627-10, p. 52) que le législateur spécial, « pour des raisons de | 627-10, p. 52) volgt dat, « omwille van de vrijwaring van de |
sauvegarde de l'union économique et de l'unité monétaire et de | economische unie en de monetaire eenheid en de bescherming van de |
protection de la santé publique » (Doc. parl., Sénat, 1992-1993, n° | volksgezondheid » (Parl. St., Senaat, 1992-1993, nr. 558-1, p. 23) de |
558-1, p. 23), a notamment exclu du transfert de compétence réalisé | bijzondere wetgever met name de aangelegenheid van de « reglementering |
par la disposition précitée la matière de la « réglementation relative | inzake levensmiddelen » heeft uitgesloten van de bij de voormelde |
aux denrées alimentaires ». Cette appellation désignait l'objet de la | bepaling verwezenlijkte bevoegdheidsoverdracht. Die benaming gaf het |
loi du 24 janvier 1977 relative à la protection de la santé des | onderwerp aan van de wet van 24 januari 1977 betreffende de |
consommateurs en ce qui concerne les denrées alimentaires et les | bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de |
autres produits. Cette loi incluait, à l'époque de l'élaboration de la | voedingsmiddelen en andere produkten. Die wet sloot, ten tijde van de |
loi spéciale, la réglementation de la publicité pour le tabac et les | totstandkoming van de bijzondere wet, de reglementering van de reclame |
produits similaires. Il s'ensuit que le législateur fédéral est | voor tabak en soortgelijke producten in. Daaruit volgt dat de federale |
demeuré compétent pour réglementer la publicité concernant les | wetgever bevoegd is gebleven om de reclame betreffende de |
produits du tabac et ceux qui y sont liés du fait de la marque | tabaksproducten en de door het gebruikte merk ermee verbonden |
utilisée. | producten te reglementeren. |
B.4.2. Cette réserve de compétence s'étend également à la | B.4.2. Dat voorbehoud van bevoegdheid strekt zich tevens uit tot de |
réglementation du parrainage par des produits du tabac. | reglementering van de sponsoring door tabaksproducten. |
La publicité et le parrainage ont en commun de tendre à promouvoir | De reclame en de sponsoring hebben gemeen dat ze erop gericht zijn, |
directement ou indirectement la vente des produits du tabac, de telle | rechtstreeks of onrechtstreeks, de verkoop van tabaksproducten te |
sorte que la connexité de ces mesures n'est pas contestable. | bevorderen, zodat de samenhang van die maatregelen niet kan worden |
B.4.3. Il découle de ce qui précède que l'interdiction du parrainage | betwist. B.4.3. Uit wat voorafgaat volgt dat zowel het verbod op sponsoring |
par le tabac, les produits à base de tabac et les produits similaires, | door tabak, producten op basis van tabak en soortgelijke producten als |
comme l'interdiction de la publicité relative à ces produits et à ceux | het verbod op reclame in verband met die producten en met de producten |
de marques liées auxdits produits relèvent de la compétence fédérale, | van merken die met de genoemde producten zijn verbonden, onder de |
même lorsque ces interdictions affectent des manifestations se déroulant sur des infrastructures appartenant à une région ou subsidiées directement ou indirectement par celle-ci. B.5. Le fait qu'une telle interdiction, compte tenu de ses effets économiques au niveau local et de la perte d'emplois qui en résulte inévitablement, a une influence sur des matières qui relèvent de la compétence des régions, n'empêche pas qu'il s'agit d'une matière relevant de la compétence du législateur fédéral, l'interdiction en cause ne rendant pas impossible ou exagérément difficile l'exercice des compétences régionales. B.6.1. En vertu de l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980, les décrets peuvent porter des dispositions relatives à des matières pour lesquelles ce n'est pas le législateur décrétal mais le législateur fédéral qui est en principe compétent, soit en vertu d'une réserve expresse formulée dans cette loi, soit sur la base de sa compétence résiduaire. Il est requis à cette fin que la réglementation adoptée soit nécessaire à l'exercice des compétences de la région, que la | federale bevoegdheid vallen, ook indien dat verbod evenementen treft die plaatsvinden in aan een gewest toebehorende infrastructuren of die al dan niet rechtstreeks door dat gewest worden gesubsidieerd. B.5. Het feit dat een dergelijk verbod, gelet op de economische gevolgen ervan op lokaal vlak en het verlies aan arbeidsplaatsen dat daaruit onvermijdelijk voortvloeit, een invloed heeft op aangelegenheden waarvoor de gewesten bevoegd zijn, neemt niet weg dat het een aangelegenheid betreft waarvoor de federale wetgever bevoegd is, nu het in het geding zijnde verbod de uitoefening van de gewestelijke bevoegdheden niet onmogelijk of overdreven moeilijk maakt. B.6.1. Krachtens artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 kunnen de decreten bepalingen bevatten in aangelegenheden waarvoor niet de decreetgever, maar de federale wetgever in beginsel bevoegd is, hetzij krachtens een uitdrukkelijk voorbehoud in die wet, hetzij op grond van zijn residuaire bevoegdheid. Daartoe is vereist dat een zodanige regeling noodzakelijk is voor de uitoefening van de bevoegdheden van het gewest, dat die aangelegenheid zich tot een gedifferentieerde regeling leent en dat de weerslag van de betrokken |
matière se prête à un régime différencié et que l'incidence des | bepalingen op die aangelegenheden slechts marginaal is. |
dispositions en cause sur cette matière ne soit que marginale. | B.6.2. De gewesten die over de volheid van de bevoegdheid beschikken |
B.6.2. Les régions, qui détiennent la plénitude de compétence dans les | inzake de economische aangelegenheden, die in ieder geval het |
matières économiques, lesquelles comprennent en tout cas la politique | economisch expansiebeleid omvatten, dienen bij de uitoefening van die |
d'expansion économique, doivent lors de l'exercice de ces compétences | bevoegdheden rekening te houden met de aan de federale wetgever |
tenir compte des pouvoirs réservés au législateur fédéral. Si chaque | voorbehouden bevoegdheden. Indien elk gewest afzonderlijk maatregelen |
région devait prendre séparément des mesures dont le but est de | zou nemen waarvan het doel erin bestaat de aangelegenheid van zowel de |
moduler la matière du parrainage par le tabac, les produits à base de | sponsoring door tabak, producten op basis van tabak en soortgelijke |
tabac et les produits similaires, aussi bien que la publicité se | producten, als de reclame in verband met die producten en met de |
rapportant à ces produits et aux produits de marques liées à ceux-ci, | producten van merken die met de genoemde producten zijn verbonden, te |
il en résulterait que l'interdiction instaurée à cet égard par l'Etat | moduleren, zou daaruit voortvloeien dat het desbetreffende federale |
fédéral serait appliquée différemment dans les différentes régions, ce | verbod verschillend zou worden toegepast in de onderscheiden gewesten, |
qui serait contraire à l'article 6, § 1er, VI, alinéa 3, de la loi | hetgeen zou indruisen tegen artikel 6, § 1, VI, derde lid, van de |
spéciale du 8 août 1980. En effet, ainsi qu'il ressort des travaux | bijzondere wet van 8 augustus 1980. Immers, zoals blijkt uit de |
préparatoires, le législateur spécial, « pour des raisons de | desbetreffende parlementaire voorbereiding, heeft de bijzondere |
sauvegarde de l'union économique et de l'unité monétaire et de | wetgever « omwille van de vrijwaring van de economische unie en de |
protection de la santé publique » (Doc. parl., Sénat, 1992-1993, n° | monetaire eenheid en de bescherming van de volksgezondheid » (Parl. |
558-1, p. 23), n'a pas voulu que la réglementation des produits | St., Senaat, 1992-1993, nr. 558-1, p. 23), niet gewild dat de |
concernés soit partagée entre différentes autorités. | reglementering van de betrokken producten over verscheidene overheden |
La matière concernée ne se prête donc pas à un règlement différencié, | zou worden gesplitst. De betrokken aangelegenheid leent zich bijgevolg niet tot een |
de sorte qu'il n'est pas satisfait aux conditions d'application de | gedifferentieerde regeling, zodat niet is voldaan aan de voorwaarden |
l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980. | van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. |
B.7. Compte tenu de ce que les arguments formulés par le Gouvernement | B.7. Gelet op het feit dat de overwegingen van de Waalse Regering |
wallon en ce qui concerne la libre prestation de services dans l'Union | betreffende de vrije dienstverrichting in de Europese Unie en de |
européenne et la liberté d'expression n'ont aucun rapport avec les | vrijheid van meningsuiting geen enkel verband hebben met de regels die |
règles qui répartissent les compétences entre diverses autorités au | de bevoegdheden verdelen van verschillende overheden binnen één en |
sein d'un même ordre juridique étatique, il n'y a pas lieu de poser à | dezelfde juridische staatsordening, is er geen aanleiding om de door |
la Cour de justice des Communautés européennes la question suggérée | de Waalse Regering gesuggereerde vraag aan het Hof van Justitie van de |
par le Gouvernement wallon. | Europese Gemeenschappen te stellen. |
La Cour observe du reste que la directive 98/43/CE du Parlement | Het Hof merkt overigens op dat de richtlijn 98/43/EG van het Europees |
européen et du Conseil du 6 juillet 1998 « concernant le rapprochement | Parlement en de Raad van 6 juli 1998 « betreffende de onderlinge |
des dispositions législatives, réglementaires et administratives des | aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de |
Etats membres en matière de publicité et de parrainage en faveur des | lidstaten op gebied van reclame en sponsoring voor tabaksproducten », |
produits du tabac » a été annulée par un arrêt de la Cour de justice | bij arrest van 5 oktober 2000 door het Hof van Justitie nietig is |
du 5 octobre 2000. | verklaard. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
annule le décret de la Région wallonne du 10 juin 1999 portant sur le | vernietigt het decreet van het Waalse Gewest van 10 juni 1999 |
parrainage de manifestations se déroulant sur des infrastructures | betreffende de sponsoring van evenementen die plaatsvinden in aan het |
appartenant à la Région wallonne ou subsidiées par elle. | Waalse Gewest toebehorende infrastructuren of die door het Waalse |
Gewest gesubsidieerd worden. | |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en | Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, |
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 | overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op |
janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 13 mars | het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 13 maart 2001 door |
2001 par le siège précité, dans lequel le juge M. Bossuyt est | de voormelde zetel, waarin rechter M. Bossuyt voor de uitspraak is |
remplacé, pour le prononcé, par le juge L. Lavrysen, conformément à l'article 110 de la même loi. | vervangen door rechter L. Lavrysen, overeenkomstig artikel 110 van de voormelde wet. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
G. De Baets. | G. De Baets. |