← Retour vers "Arrêt n° 21/2000 du 23 février 2000 Numéro du rôle : 1480 En cause : le recours en
annulation partielle de l'article 3, alinéas 2 et 3, du décret de la Communauté française du 6 avril
1998 modifiant certaines dispositions en matière d'enfance La Cour d'arbitrage, composée
des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. Boel, E(...)"
Arrêt n° 21/2000 du 23 février 2000 Numéro du rôle : 1480 En cause : le recours en annulation partielle de l'article 3, alinéas 2 et 3, du décret de la Communauté française du 6 avril 1998 modifiant certaines dispositions en matière d'enfance La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. Boel, E(...) | Arrest nr. 21/2000 van 23 februari 2000 Rolnummer 1480 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 3, tweede en derde lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 6 april 1998 houdende wijziging van sommige bepalinge Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Arrêt n° 21/2000 du 23 février 2000 | Arrest nr. 21/2000 van 23 februari 2000 |
Numéro du rôle : 1480 | Rolnummer 1480 |
En cause : le recours en annulation partielle de l'article 3, alinéas | In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 3, |
2 et 3, du décret de la Communauté française du 6 avril 1998 modifiant | tweede en derde lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 6 |
april 1998 houdende wijziging van sommige bepalingen inzake | |
certaines dispositions en matière d'enfance et d'aide à la jeunesse, | kinderwelzijn en hulpverlening aan de jeugd, ingesteld door de v.z.w. |
introduit par l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense des jeunes et par V. Macq. | Bureau d'acceuil et de défense des jeunes en door V. Macq. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de |
Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée de la | rechters H. Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse en M. Bossuyt, |
référendaire B. Renauld, faisant fonction de greffier, présidée par le | bijgestaan door referendaris B. Renauld, waarnemend griffier, onder |
président M. Melchior, | voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours | I. Onderwerp van het beroep |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 4 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 4 december |
décembre 1998 et parvenue au greffe le 7 décembre 1998, un recours en | 1998 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 |
december 1998, is beroep tot gedeeltelijke vernietiging ingesteld van | |
annulation partielle de l'article 3, alinéas 2 et 3, du décret de la | artikel 3, tweede en derde lid, van het decreet van de Franse |
Communauté française du 6 avril 1998 modifiant certaines dispositions | Gemeenschap van 6 april 1998 houdende wijziging van sommige bepalingen |
en matière d'enfance et d'aide à la jeunesse (publié au Moniteur belge | inzake kinderwelzijn en hulpverlening aan de jeugd (bekendgemaakt in |
du 6 juin 1998) a été introduit par l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de | het Belgisch Staatsblad van 6 juni 1998), door de v.z.w. Bureau |
défense des jeunes, dont le siège est établi à 1000 Bruxelles, rue du | d'accueil et de défense des jeunes, met zetel te 1000 Brussel, |
Marché-aux-Herbes 27, et par V. Macq, demeurant à 1348 Louvain- | Grasmarkt 27, en door V. Macq, wonende te 1348 Louvain-la-Neuve, rue |
la-Neuve, rue des Echassiers 1. | des Echassiers 1. |
II. La procédure | II. De rechtspleging |
Par ordonnance du 7 décembre 1998, le président en exercice a désigné | Bij beschikking van 7 december 1998 heeft de voorzitter in functie de |
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi | rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 |
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. | van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. |
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application | De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was |
des articles 71 ou 72 de la loi organique. | om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. |
Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi | Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de |
organique, par lettres recommandées à la poste le 30 décembre 1998. | organieke wet bij op 30 december 1998 ter post aangetekende brieven. |
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au | Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is |
Moniteur belge du 15 janvier 1999. Le Gouvernement de la Communauté française, place Surlet de Chokier | bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 15 januari 1999. |
15-17, 1000 Bruxelles, a introduit un mémoire, par lettre recommandée | De Franse Gemeenschapsregering, Surlet de Chokierplein 15-17, 1000 |
à la poste le 9 février 1999. | Brussel, heeft een memorie ingediend bij op 9 februari 1999 ter post |
aangetekende brief. | |
Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi | Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de |
organique, par lettre recommandée à la poste le 2 mars 1999. | organieke wet bij op 2 maart 1999 ter post aangetekende brief. |
Les parties requérantes ont introduit un mémoire en réponse par lettre | De verzoekende partijen hebben een memorie van antwoord ingediend bij |
recommandée à la poste le 31 mars 1999. | op 31 maart 1999 ter post aangetekende brief. |
Par ordonnances du 26 mai 1999 et du 30 novembre 1999, la Cour a | Bij beschikkingen van 26 mei 1999 en 30 november 1999 heeft het Hof de |
prorogé respectivement jusqu'aux 7 décembre 1999 et 7 juin 2000 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. | termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 7 december 1999 en 7 juni 2000. |
Par ordonnance du 10 novembre 1999, le président en exercice a | Bij beschikking van 10 november 1999 heeft de voorzitter in functie de |
complété le siège par le juge M. Bossuyt. | zetel aangevuld met rechter M. Bossuyt. |
Bij beschikking van 10 november 1999 heeft het Hof de zaak in | |
Par ordonnance du 10 novembre 1999, la Cour a déclaré l'affaire en | gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 7 |
état et fixé l'audience au 7 décembre 1999 après avoir invité les | december 1999 na de partijen te hebben verzocht zich op de |
parties à s'expliquer sur l'incidence sur le recours de la nomination | terechtzitting nader te verklaren over de weerslag op het beroep van |
du deuxième requérant comme stagiaire judiciaire (parue au Moniteur | de benoeming tot gerechtelijk stagiair van de tweede verzoeker |
belge du 15 septembre 1999). | (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 15 september 1999). |
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats | Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten |
par lettres recommandées à la poste le 15 novembre 1999. | bij op 15 november 1999 ter post aangetekende brieven. |
A l'audience publique du 7 décembre 1999 : | Op de openbare terechtzitting van 7 december 1999 : |
- ont comparu : | - zijn verschenen : |
. Me A. Bedoret, avocat au barreau de Bruxelles, pour les parties | . Mr. A. Bedoret, advocaat bij de balie te Brussel, voor de |
requérantes; | verzoekende partijen; |
. Me J. Martens loco Me E. Lemmens, avocats au barreau de Liège, pour | . Mr. J. Martens loco Mr. E. Lemmens, advocaten bij de balie te Luik, |
le Gouvernement de la Communauté française; | voor de Franse Gemeenschapsregering; |
- les juges-rapporteurs E. Cerexhe et H. Boel ont fait rapport; | - hebben de rechters-verslaggevers E. Cerexhe en H. Boel verslag |
uitgebracht; | |
- les avocats précités ont été entendus; | - zijn de voornoemde advocaten gehoord; |
- l'affaire a été mise en délibéré. | - is de zaak in beraad genomen. |
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants | De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende |
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. | van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. |
III. Objet de la disposition entreprise | III. Onderwerp van de bestreden bepaling |
L'article 3 du décret de la Communauté française du 6 avril 1998 | Artikel 3 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 6 april 1998 |
dispose ainsi : | bepaalt : |
« L'article 11 du décret de la Communauté française du 4 mars 1991 | « Artikel 11 van het decreet van 4 maart 1991 van de Franse |
relatif à l'Aide à la jeunesse est remplacé par la disposition | Gemeenschap inzake hulpverlening aan de jeugd wordt vervangen door de |
suivante : | volgende bepaling : |
Art. 11.A tout moment, les avocats des personnes intéressées visées à |
« Art. 11.De advocaten van de betrokken personen bedoeld bij artikel |
l'article 1er, 1° à 5°, peuvent prendre connaissance de toutes les | 1, 1° tot 5°, kunnen te allen tijde kennis nemen van alle stukken van |
pièces du dossier du conseiller ou du directeur selon les modalités | het dossier van de adviseur of de directeur volgens de door de |
prévues par le Gouvernement, à l'exception des pièces portant la | Regering bepaalde regels behoudens de stukken met de vermelding |
mention « confidentiel » communiquées au conseiller ou au directeur | "vertrouwelijk" die door de gerechtelijke machten aan de adviseur of |
par les autorités judiciaires. | aan de directeur worden overhandigd. |
Les intéressés peuvent prendre connaissance personnellement des pièces | De betrokkenen kunnen zelf kennis nemen van de stukken die op hen |
qui les concernent, à l'exclusion des rapports médico-psychologiques | betrekking hebben, met uitsluiting van de medisch-psychologische |
et des pièces communiquées pour information au conseiller ou au | verslagen en de stukken die ter informatie door de gerechtelijke |
directeur par les autorités judiciaires. | machten aan de adviseur of aan de directeur worden overhandigd. |
La délivrance d'une copie des pièces dont la consultation est | Voor het bezorgen van een afschrift van de stukken waarvan de inzage |
demandée, est soumise au paiement d'une rétribution fixée à 10 francs | is aangevraagd, wordt een vergoeding van 10 frank per bladzijde |
par page de document copié. Ce montant est lié à l'indice pivot 124,36 | gecopieerd document gevraagd. Dit bedrag is gekoppeld aan de spilindex |
au 1er janvier 1997 et varie conformément aux dispositions de la loi | 124,36 op 1 januari 1997 en schommelt overeenkomstig de bepalingen van |
du 1er mars 1977 organisant un régime de liaison à l'indice des prix à | de wet van 1 maart 1977 houdende inrichting van een stelsel waarbij |
la consommation du royaume de certaines dépenses du secteur public. Si | sommige uitgaven in de overheidssector aan het indexcijfer van de |
consumptieprijzen van het Rijk worden gekoppeld. Indien het bedrag van | |
le montant de la rétribution ainsi indexé comporte des décimales, il | de aldus geïndexeerde vergoeding decimalen bedraagt, wordt het tot de |
est arrondi à l'unité inférieure. » | lagere eenheid afgerond. » |
IV. En droit | IV. In rechte |
- A - | - A - |
Quant à l'intérêt des parties requérantes | Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen |
Position des parties requérantes | Standpunt van de verzoekende partijen |
A.1. La première partie requérante est une association sans but | A.1. De eerste verzoekende partij is een vereniging zonder |
lucratif qui, aux termes de l'article 3, 4, alinéa 2, des statuts, | winstoogmerk die, naar luid van artikel 3, 4, tweede lid, van de |
peut, "en vue de compléter ou de réaliser ses objets, créer et/ou | statuten tot doel heeft "met het oog op het vervolledigen of |
verwezenlijken van haar doelstellingen, diensten op te richten en/of | |
gérer des services notamment sur les droits des jeunes, l'accueil, | te beheren met name met betrekking tot de rechten van de jongeren, de |
l'information et l'assistance aux personnes". Cette disposition a été | opvang, de informatie en de bijstand aan personen". Die bepaling is |
complétée par une décision prise lors de l'assemblée générale du 23 | door een beslissing genomen tijdens de algemene vergadering van 23 |
février 1989, libellée comme suit : « Le service droit des jeunes a | februari 1989, als volgt aangevuld : "De "Service Droit des Jeunes" |
comme objectif particulier une aide aux jeunes et aux familles visant | heeft als bijzondere doelstelling hulpverlening aan de jongeren en de |
à reconnaître leur autonomie et à parvenir [à] enrayer leur exclusion | gezinnen met het oog op het erkennen van hun zelfstandigheid en om te |
sociale par le recours exclusif au droit comme outil de travail | komen tot het afremmen van hun sociale uitsluiting door louter een |
social, en ce compris leur assistance et représentation visée à | beroep te doen op het recht als sociaal werkmiddel, met inbegrip van |
l'article 728, § 3, alinéa 3, du Code judiciaire ». | bijstand en vertegenwoordiging als bedoeld in artikel 728, § 3, derde |
lid, van het Gerechtelijk Wetboek". | |
La première partie requérante poursuit non seulement une action | De eerste verzoekende partij streeft niet alleen een individuele actie |
individuelle mais un intérêt collectif qui se fonde sur la notion de | na maar een collectief belang dat gegrond is op het begrip |
travail communautaire tel qu'il est défini par l'arrêté du | gemeenschapswerk zoals het is gedefinieerd in het besluit van de |
Gouvernement de la Communauté française du 24 avril 1995. Cet intérêt | Franse Gemeenschapsregering van 24 april 1995. Dat belang is niet |
n'est pas limité à l'intérêt individuel de ses membres. La norme | beperkt tot het individuele belang van haar leden. De aangevochten |
entreprise affecte l'objet social de la première partie requérante. En | norm raakt het maatschappelijk doel van de eerste verzoekende partij. |
outre, elle est affectée directement et défavorablement par la norme | Bovendien wordt zij rechtstreeks en ongunstig door de bestreden norm |
entreprise. En effet, le projet pédagogique des services de droit des | geraakt. Het pedagogisch project van de jeugdrechtdiensten voorziet |
jeunes prévoit explicitement une transparence maximale. Lesdits | immers uitdrukkelijk in een maximale transparantie. Die diensten |
services reconnaissent, comme postulat de départ, l'autonomie des | erkennen, als uitgangspunt, de autonomie van de jongeren en de |
jeunes et des familles qui s'adressent à eux. | gezinnen die zich tot hen richten. |
L'autorisation donnée aux conseiller et directeur de l'aide à la | De toelating die door het aangevochten decreet aan de adviseur en de |
jeunesse par le décret attaqué de conserver des pièces dont les | directeur van de hulpverlening aan de jeugd wordt gegeven om stukken |
parties n'ont pas connaissance affecte directement l'action | bij te houden waarvan de partijen geen kennis hebben, raakt |
individuelle que le service droit des jeunes est amené à assurer au | rechtstreeks de individuele hulpverlening die de "Service Droit des |
public qui s'adresse à lui. | Jeunes" dient te verzekeren aan het publiek dat zich tot hem richt. |
Position du Gouvernement de la Communauté française | Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering |
A.2. Non seulement la première partie requérante n'a pas annexé à la requête la décision par laquelle le conseil d'administration a décidé d'introduire le recours, ce qui rend le recours irrecevable, mais elle ne se prévaut pas de la défense d'un intérêt collectif. Son objet social ne semble pas distinct de l'intérêt général. Par ailleurs, comme il est défini par elle, l'intérêt revendiqué par la première partie requérante semble être de même nature que l'intérêt du second requérant. Quant à l'intérêt du second requérant Position des parties requérantes A.3. Le second requérant, qui est avocat, est amené, en cette qualité, à défendre des justiciables visés par les procédures organisées par le | A.2. Niet alleen heeft de eerste verzoekende partij de beslissing waarmee de raad van bestuur heeft besloten het beroep in te dienen, niet bij het verzoekschrift gevoegd, wat het beroep onontvankelijk maakt, maar zij beroept zich ook niet op de verdediging van een collectief belang. Haar maatschappelijk doel blijkt niet onderscheiden te zijn van het algemeen belang. Overigens lijkt het belang van de eerste verzoekende partij, zoals het door haar zelf is gedefinieerd, van dezelfde aard te zijn als het belang van de tweede verzoekende partij. Ten aanzien van het belang van de tweede verzoeker Standpunt van de verzoekende partijen A.3. De tweede verzoeker, die advocaat is, wordt in die hoedanigheid ertoe gebracht rechtzoekenden te verdedigen die zijn bedoeld in de procedures die bij het aangevochten decreet worden georganiseerd. Voor |
décret attaqué. Pour l'exercice de cette mission, la connaissance et | de uitoefening van die opdracht zijn de kennis en de studie van het |
l'étude du dossier soumis au conseiller de l'aide à la jeunesse, au | dossier dat aan de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd, aan de |
directeur de l'aide à la jeunesse ou aux juridictions de la jeunesse | directeur van de hulpverlening aan de jeugd of aan de jeugdrechtbanken |
sont d'une importance capitale. Il est donc affecté directement et | wordt voorgelegd, van zeer groot belang. Hij wordt dus, in zijn |
défavorablement, par un intérêt personnel et distinct de celui de ses | persoonlijk belang dat onderscheiden is van dat van zijn cliënten, |
clients, par la norme entreprise qui l'empêche de pouvoir exercer son | rechtstreeks en ongunstig geraakt door de aangevochten norm die hem |
métier le plus efficacement possible et d'engager sa responsabilité en | belet zijn beroep zo doeltreffend mogelijk te kunnen uitoefenen en |
zijn verantwoordelijkheid met kennis van zaken op te nemen. | |
connaissance de cause. | Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering |
Position du Gouvernement de la Communauté française | A.4. De tweede verzoeker heeft er geen belang bij de bestreden |
A.4. Le second requérant n'a pas intérêt à attaquer la disposition | bepaling aan te vechten, aangezien de kennis van het aan de |
entreprise, la connaissance du dossier soumis aux juridictions de la jeunesse étant étrangère aux dispositions décrétales dont l'annulation est demandée. En outre, même si la Cour devait considérer que les parties requérantes démontrent à suffisance leur intérêt à agir, la Cour a dit pour droit dans son arrêt n° 69/93 que "la situation des requérants agissant en qualité d'avocats n'est susceptible [d'être directement et défavorablement affectée] que dans la mesure où ces dispositions feraient grief aux clients dont ils assurent la défense. Un tel intérêt ne peut être considéré comme suffisamment direct au regard des | jeugdgerechten voorgelegde dossier niets uit te staan heeft met de decreetsbepalingen waarvan de vernietiging wordt gevorderd. Bovendien heeft het Hof, zelfs mocht het van oordeel zijn dat de verzoekende partijen voldoende doen blijken van hun belang om in rechte te treden, in zijn arrest nr. 69/93 voor recht gezegd dat "de situatie van de verzoekende partijen die in rechte treden in hun hoedanigheid van advocaat slechts [rechtstreeks en ongunstig] zou kunnen worden geraakt in zoverre die bepalingen nadeel zouden berokkenen aan de cliënten die zij verdedigen. Een dergelijk belang kan niet als voldoende rechtstreeks worden beschouwd gelet op de |
exigences de la Constitution et de la loi spéciale". | vereisten van de Grondwet en de bijzondere wet". |
En l'espèce, cet intérêt n'est pas établi. | Dat belang is te dezen niet aangetoond. |
Quant au fond | Ten gronde |
Sur le premier moyen d'annulation | Over het eerste vernietigingsmiddel |
Position des parties requérantes | Standpunt van de verzoekende partijen |
A.5.1. Un premier moyen est pris de la violation par la disposition | A.5.1. Een eerste middel is afgeleid uit de schending, door de |
entreprise des règles qui sont établies par la Constitution ou en | bestreden bepaling, van de regels die door of krachtens de Grondwet |
vertu de celle-ci pour déterminer les compétences respectives de | zijn vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheden |
l'Etat, des communautés et des régions, en ce que la disposition | van de Staat, de gemeenschappen en de gewesten, doordat de |
attaquée autorise implicitement mais certainement les autorités | aangevochten bepaling de gerechtelijke overheden impliciet maar zeker |
judiciaires à communiquer des pièces relatives à une information | toestaat stukken betreffende een gerechtelijk vooronderzoek of |
judiciaire ou à une instruction au conseiller ou au directeur de | onderzoek aan de adviseur of de directeur van de hulpverlening aan de |
l'aide à la jeunesse, introduisant ainsi une exception ou une | jeugd mede te delen, en aldus een uitzondering of een beperking |
limitation au secret de l'information judiciaire ou de l'instruction | invoert op het geheim van het gerechtelijk vooronderzoek of onderzoek |
tel qu'organisé respectivement par les articles 28quinquies, § 1er, et | zoals het respectievelijk is georganiseerd bij de artikelen |
57, § 1er, du Code d'instruction criminelle. Or, l'information | 28quinquies, § 1, en 57, § 1, van het Wetboek van Strafvordering. Nu |
judiciaire et l'instruction sont une compétence réservée à l'Etat en | vormen het gerechtelijk vooronderzoek en het onderzoek een bevoegdheid |
vertu de l'article 77, alinéa 1er, 9°, de la Constitution et il ne | die aan de Staat is voorbehouden krachtens artikel 77, eerste lid, 9°, |
peut être dérogé au principe du secret de l'information et de | van de Grondwet, en van het beginsel van het geheim van het |
l'instruction que par voie de disposition légale uniquement. | vooronderzoek en het onderzoek mag enkel bij wege van een wetsbepaling |
worden afgeweken. | |
A.5.2. L'objectif du décret, au termes mêmes des travaux | A.5.2. Volgens de parlementaire voorbereiding zelf heeft het decreet |
préparatoires, est d'inciter les autorités judiciaires à transmettre | tot doel de gerechtelijke overheden ertoe aan te zetten documenten en |
des documents et informations couverts par le secret de l'information | informatie die door het geheim van het vooronderzoek of het onderzoek |
ou de l'instruction aux conseiller et directeur de l'aide à la | gedekt zijn, te overhandigen aan de adviseur en de directeur van de |
jeunesse. Aucune disposition légale n'autorise cette violation du | hulpverlening aan de jeugd. Geen enkele wetsbepaling staat die |
secret et la norme attaquée ne peut en constituer une puisqu'elle est | schending van het geheim toe en de aangevochten norm kan er geen zijn |
prise par la Communauté française dans une matière qui n'est pas de sa | vermits hij is aangenomen door de Franse Gemeenschap in een |
compétence. Contrairement à ce que soutient le Gouvernement de la | aangelegenheid die niet onder haar bevoegdheid valt. In tegenstelling |
Communauté française, le secret de l'information ou de l'instruction | met wat de Franse Gemeenschapsregering beweert, valt het geheim van |
ne relèvent pas du secret professionnel. En outre, invoquer, comme le | het vooronderzoek of het onderzoek niet onder het beroepsgeheim. |
fait le même Gouvernement, le partage du secret professionnel, à | Bovendien is het verkeerd het delen van het beroepsgeheim aan te |
supposer qu'il s'agisse de cela - quod non -, pour justifier la | voeren, zoals dezelfde Regering doet, gesteld dat het daarom gaat - |
transmission d'informations et l'interdiction d'accès à celles-ci par | quod non -, om de overdracht van informatie en het verbod van toegang |
les particuliers, les personnes qui les accompagnent et dans certains | daartoe door de particulieren, de personen die ze vergezellen en in |
cas les avocats, est abusif. | sommige gevallen de advocaten, te verantwoorden. |
Position du Gouvernement de la Communauté française | Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering |
A.6.1. Le premier moyen manque en fait et en droit. | A.6.1. Het eerste middel faalt in feite en in rechte. |
A.6.2. La disposition entreprise n'a ni pour objet ni pour effet de | A.6.2. De bestreden bepaling heeft noch tot doel, noch tot gevolg de |
solliciter ou d'autoriser la communication de pièces par les autorités | mededeling van stukken door de gerechtelijke overheden te vragen of |
judiciaires, lesquelles déterminent seules s'il y a lieu ou non | toe te staan, en zij alleen bepalen of er al dan niet redenen zijn om |
d'informer le conseiller ou le directeur de l'aide à la jeunesse des | de adviseur of de directeur van de hulpverlening aan de jeugd in te |
situations de danger dont elles ont connaissance, encourues par des | lichten over gevaarsituaties waarvan zij kennis hebben en waarin |
jeunes ou des enfants. | jongeren of kinderen zich bevinden. |
A.6.3. Subsidiairement, l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 | A.6.3. Subsidiair machtigt artikel 10 van de bijzondere wet van 8 |
de réformes institutionnelles habilite le législateur décrétal à | augustus 1980 tot hervorming der instellingen de decreetgever om die |
adopter cette norme dans la mesure où celle-ci constitue, conformément | norm aan te nemen in zoverre die, overeenkomstig de rechtspraak van |
à la jurisprudence de la Cour d'arbitrage, un complément indispensable | het Hof, een onontbeerlijke aanvulling vormt van de regels die hij |
des règles qu'il édicte et qui sont de sa compétence. | uitvaardigt en die onder zijn bevoegdheid vallen. |
Quant au second moyen d'annulation | Ten aanzien van het tweede vernietigingsmiddel |
Position des parties requérantes | Standpunt van de verzoekende partijen |
A.7.1. Un second moyen d'annulation est pris de la violation des | A.7.1. Een tweede vernietigingsmiddel wordt afgeleid uit de schending |
articles 10 et 11 de la Constitution en combinaison avec le principe | van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang met het |
général de droit de l'égalité des armes, avec les articles 6, 8 et 10 | algemene rechtsbeginsel van de wapengelijkheid, met de artikelen 6, 8 |
de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 32 | en 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met artikel 32 van de Grondwet. |
de la Constitution. | A.7.2. Een eerste discriminatie wordt ingesteld tussen de betrokken |
A.7.2. Une première discrimination est instaurée entre les personnes | personen en hun advocaten die voor de adviseur of de directeur van de |
intéressées et leurs avocats ayant accès devant le conseiller ou le | hulpverlening aan de jeugd toegang hebben tot een dossier waarvan geen |
directeur de l'aide à la jeunesse à un dossier dont aucune pièce n'est | enkel stuk de vermelding "vertrouwelijk" draagt, enerzijds, en de |
marquée confidentielle, d'une part, et les personnes intéressées et | betrokken personen en hun advocaten die voor de adviseur of de |
leurs avocats ayant accès devant le conseiller ou le directeur de | directeur van de hulpverlening aan de jeugd toegang hebben tot een |
l'aide à la jeunesse à un dossier dont une ou plusieurs pièces sont | dossier waarvan een of meer stukken als vertrouwelijk zijn aangemerkt, |
marquées confidentielles, d'autre part. | anderzijds. |
Cette discrimination est contraire à l'article 6 de la Convention | Die discriminatie is in strijd met artikel 6 van het Europees Verdrag |
européenne des droits de l'homme, qui institue la garantie du droit à | voor de Rechten van de Mens, dat het recht waarborgt op een eerlijk |
un procès équitable, au principe de l'égalité des armes, ainsi qu'aux | proces, met het beginsel van de wapengelijkheid, alsmede met de |
articles 8 et 10 de la même Convention, qui garantissent le droit au | artikelen 8 en 10 van hetzelfde Verdrag, die het recht op de |
respect de la vie privée et familiale ainsi que le droit à la liberté | eerbiediging van het privé-leven en het gezinsleven waarborgen alsmede |
d'opinion et à la liberté de recevoir ou de communiquer des | het recht op de vrijheid van mening en de vrijheid om inlichtingen te |
informations et, enfin, à l'article 32 de la Constitution puisque la | ontvangen of door te geven en, tot slot, met artikel 32 van de |
norme entreprise limite le droit des avocats et des personnes | Grondwet vermits de bestreden norm het recht van de advocaten en van |
intéressées de consulter des documents qui les concernent. | de betrokken personen om documenten die hen aanbelangen te raadplegen, beperkt. |
A.7.3. Une seconde discrimination est instaurée entre les personnes | A.7.3. Een tweede discriminatie wordt ingesteld tussen de betrokken |
intéressées bénéficiant de l'assistance d'un avocat, d'une part, et | personen die de bijstand van een advocaat genieten, enerzijds, en de |
les personnes intéressées ne bénéficiant pas de l'assistance d'un | betrokken personen die niet de bijstand van een advocaat genieten, |
avocat, d'autre part. | anderzijds. |
Position du Gouvernement de la Communauté française | Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering |
A.8.1. Les parties requérantes ne démontrent pas qu'elles | A.8.1. De verzoekende partijen tonen niet aan dat zij behoren tot een |
appartiennent à une catégorie de personnes qui, par rapport à d'autres | categorie van personen die, ten opzichte van andere categorieën |
catégories auxquelles elles pourraient être comparées, seraient | waarmee zij zouden kunnen worden vergeleken, door de bepalingen die |
traitées de manière discriminatoire par les dispositions qu'elles | zij aanvechten op een discriminerende manier zouden worden behandeld. |
critiquent. A.8.2. Dès lors que ni l'article 142 de la Constitution ni la loi | A.8.2. Aangezien noch artikel 142 van de Grondwet, noch de bijzondere |
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage n'ont conféré à | wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof aan het Hof de bevoegdheid |
celle-ci le pouvoir d'annuler des règles législatives pour violation | hebben verleend om wettelijke regels te vernietigen wegens |
directe des règles d'un traité international, la Cour ne peut examiner | rechtstreekse schending van de regels van een internationaal verdrag, |
les griefs invoqués que dans la mesure où ils se fondent sur les | kan het Hof de aangevoerde grieven slechts onderzoeken in zoverre zij |
articles 10 et 11 de la Constitution, ce qui n'est pas le cas en | gegrond zijn op de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, wat te dezen |
l'espèce. | niet het geval is. |
A.8.3. Subsidiairement, en ce qui concerne la violation de l'article 6 | A.8.3. Subsidiair, met betrekking tot de schending van artikel 6 van |
de la Convention européenne des droits de l'homme, les décisions | het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, zijn de beslissingen |
prises par les conseiller et directeur de l'aide à la jeunesse ne sont | genomen door de adviseur en de directeur van de hulpverlening aan de |
pas de caractère juridictionnel. Ceux-ci sont des autorités | jeugd niet van jurisdictionele aard. Zij zijn administratieve |
administratives. C'est au tribunal de la jeunesse qu'il appartient | overheden. Het komt nog steeds de jeugdrechtbank toe de betwistingen |
toujours de trancher les contestations relatives à l'accord ou à la | te beslechten die betrekking hebben op het akkoord of de |
mise en uvre de leurs décisions. | inwerkingstelling van hun beslissingen. |
A.8.4. Les articles 8 et 10 de la Convention européenne des droits de | A.8.4. De artikelen 8 en 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten |
l'homme ne sont pas non plus violés en l'espèce. En effet, les | van de Mens zijn te dezen evenmin geschonden. De decreetsbepalingen |
dispositions décrétales dont l'annulation est demandée peuvent être | waarvan de vernietiging wordt gevorderd kunnen immers worden beschouwd |
considérées comme constituant "une mesure qui, dans une société | als een maatregel die "in een democratische samenleving nodig is in |
démocratique, est nécessaire . à la sûreté publique, . à la défense de | het belang van . de openbare veiligheid, . de bescherming van de |
l'ordre et à la prévention des infractions pénales, à la protection de | openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming |
la santé ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés | van de gezondheid of de goede zeden, of voor de bescherming van de |
d'autrui" (article 8.2 de la Convention), ou comme "des mesures | rechten en vrijheden van anderen" (artikel 8.2 van het Verdrag), of |
nécessaires, dans une société démocratique, . à la sûreté publique, à | als maatregelen "die in een democratische samenleving nodig zijn in |
la défense de l'ordre et à la prévention du crime, à la protection de | het belang van 's lands veiligheid, de bescherming van de openbare |
la santé ou de la morale, à la protection de la réputation ou des | orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de |
droits d'autrui, pour empêcher la divulgation d'informations | gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de |
rechten van anderen om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen | |
confidentielles ou pour garantir l'autorité et l'impartialité du | te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke |
pouvoir judiciaire" (article 10.2 de la Convention). | macht te waarborgen" (artikel 10.2 van het Verdrag). |
A.8.5. L'article 32 de la Constitution n'est pas non plus violé | A.8.5. Artikel 32 van de Grondwet wordt evenmin geschonden vermits de |
puisque les procès-verbaux et pièces issus d'informations ou | processen-verbaal en de stukken afkomstig van gerechtelijke |
d'instructions judiciaires ne constituent pas des documents au sens de | vooronderzoeken of onderzoeken geen documenten vormen in de zin van |
l'article 32 de la Constitution. | artikel 32 van de Grondwet. |
A.8.6. A titre plus subsidiaire encore, il existe des critères de | A.8.6. Nog meer subsidiair zijn er criteria van onderscheid die |
différenciation susceptibles de justification objective et | objectief en redelijk kunnen worden verantwoord, en is er een redelijk |
raisonnable, et un rapport raisonnable de proportionnalité entre les | verband van evenredigheid tussen de aangewende middelen en het beoogde |
moyens employés et le but visé. | doel. |
Le but poursuivi par la modification de l'article 11 du décret de la | Het doel dat wordt nagestreefd door de wijziging van artikel 11 van |
Communauté française du 4 mars 1991 relatif à l'aide à la jeunesse est | het decreet van de Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake |
d'assurer la meilleure information possible du conseiller et du | hulpverlening aan de jeugd bestaat erin de adviseur en de directeur |
directeur de l'aide à la jeunesse tant au sujet de l'existence qu'au | van de hulpverlening aan de jeugd zo goed mogelijk in te lichten zowel |
sujet de la nature des difficultés et des dangers encourus par les | over het bestaan als over de aard van moeilijkheden en gevaren waarmee |
jeunes au sens du décret du 4 mars 1991, auxquels le décret a pour fin | de jongeren worden geconfronteerd in de zin van het decreet van 4 |
maart 1991, waarbij het decreet tot doel heeft gespecialiseerde hulp | |
d'apporter l'aide spécialisée. Pour réaliser cet objectif, il est de | te bieden. Om die doelstelling te verwezenlijken is het voor de |
l'intérêt essentiel des jeunes en difficulté ou en danger que les | jongeren in moeilijkheden of in gevaar van essentieel belang dat de |
informations détenues par les autorités judiciaires sur les dangers | informatie waarover de gerechtelijke overheden in dat verband |
encourus par ceux-ci puissent être portées à la connaissance du | beschikken, ter kennis kan worden gebracht van de adviseur of de |
conseiller ou du directeur de l'aide à la jeunesse. Il peut par contre | directeur van de hulpverlening aan de jeugd. Het kan daarentegen |
être jugé opportun de ne pas communiquer certaines pièces au jeune ou à ses parents. Mais il peut ne pas être déraisonnable que l'autorité judiciaire puisse choisir d'accepter que soient communiquées certaines des informations qu'elle détient dans le cadre d'instructions ou d'informations judiciaires à l'avocat du jeune ou à sa famille. Il reste que ces mêmes autorités judiciaires peuvent raisonnablement estimer qu'il n'y a pas lieu de transmettre certaines pièces à l'avocat du jeune en difficulté. Cette question ne relevant par ailleurs pas du législateur décrétal, pas plus d'ailleurs que de la Cour. | opportuun zijn sommige stukken niet mede te delen aan de jongere of aan zijn ouders. Maar het kan gebeuren dat het niet onredelijk is dat de gerechtelijke overheid ervoor zou kunnen kiezen te aanvaarden dat bepaalde informatie waarover zij in het kader van gerechtelijke onderzoeken of vooronderzoeken beschikt, aan de advocaat van de jongere of aan zijn gezin wordt medegedeeld. Zulks neemt niet weg dat diezelfde gerechtelijke overheden redelijkerwijze van mening kunnen zijn dat er geen aanleiding is om bepaalde stukken aan de advocaat van de jongere in moeilijkheden te overhandigen. Die kwestie valt overigens niet onder de bevoegdheid van de decreetgever, evenmin trouwens als onder die van het Hof. |
- B - | - B - |
Quant au désistement de la partie requérante V. Macq | Ten aanzien van de afstand van de verzoekende partij V. Macq |
B.1. A l'audience du 7 décembre 1999, la partie requérante V. Macq a | B.1. Op de terechtzitting van 7 december 1999 heeft de verzoeker V. |
demandé à la Cour de prendre acte de son désistement du recours en | Macq het Hof verzocht kennis te nemen van zijn afstand van het beroep |
annulation au motif qu'ayant été nommé stagiaire judiciaire, "il | tot vernietiging om reden dat, vermits hij tot gerechtelijk stagiair |
estime qu'à l'heure actuelle il est sans intérêt à agir devant la | is benoemd, "hij van oordeel is dat hij thans geen belang heeft om |
Cour". | voor het Hof in rechte te treden". |
Le Gouvernement de la Communauté française a déclaré ne pas s'opposer | De Franse Gemeenschapsregering heeft verklaard zich niet tegen de |
au désistement. | afstand te verzetten. |
Rien n'empêche la Cour, en l'espèce, de décréter le désistement. | Niets belet het Hof te dezen de afstand toe te wijzen. |
Quant à la recevabilité de l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense | Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de v.z.w. Bureau d'accueil et |
des jeunes | de défense des jeunes |
Quant à la capacité d'agir de la partie requérante | Ten aanzien van de bekwaamheid van de verzoekende partij om in rechte |
B.2.1. Le Gouvernement de la Communauté française soutient que | te treden B.2.1. De Franse Gemeenschapsregering beweert dat de v.z.w. Bureau |
l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense des jeunes n'a pas la | d'accueil et de défense des jeunes niet de vereiste bekwaamheid heeft |
capacité requise pour ester en justice à défaut d'avoir produit la | om in rechte te treden, aangezien zij niet het afschrift heeft |
copie de l'extrait du procès-verbal de la réunion du conseil | overgelegd van het uittreksel uit de notulen van de vergadering van de |
d'administration tenue le 30 novembre 1998 relatif à la décision du | raad van bestuur van 30 november 1998 betreffende de beslissing van de |
conseil d'administration d'introduire un recours en annulation et de | raad van bestuur om een beroep tot vernietiging in te stellen en |
donner mandat à cette fin. | daartoe machtiging te verlenen. |
B.2.2. L'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense des jeunes a joint à | B.2.2. De v.z.w. Bureau d'accueil et de défense des jeunes heeft het |
son mémoire en réponse la copie demandée. | gevraagde afschrift bij haar memorie van antwoord gevoegd. |
B.2.3. L'exception est rejetée. | B.2.3. De exceptie wordt verworpen. |
Quant à l'intérêt de la partie requérante | Ten aanzien van het belang van de verzoekende partij |
B.3.1. Le Gouvernement de la Communauté française soutient également | B.3.1. De Franse Gemeenschapsregering beweert ook dat de verzoekende |
que la partie requérante ne justifie pas de l'intérêt requis en droit | partij niet doet blijken van het rechtens vereiste belang vermits zij |
à défaut d'établir qu'elle pourrait être affectée défavorablement par | niet aantoont dat zij ongunstig zou kunnen worden geraakt door artikel |
l'article 3, alinéas 2 et 3, du décret de la Communauté française du 6 | 3, tweede en derde lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van |
avril 1998 modifiant l'article 11 du décret de la Communauté française | 6 april 1998 houdende wijziging van artikel 11 van het decreet van de |
du 4 mars 1991 relatif à l'aide à la jeunesse. | Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd. |
B.3.2. L'article 11 du décret de la Communauté française du 4 mars | B.3.2. Artikel 11 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 4 |
1991 relatif à l'aide à la jeunesse disposait : | maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd bepaalde : |
« A tout moment, les avocats des personnes intéressées visées à | « De advocaten van de betrokken personen bedoeld in artikel 1, 1° tot |
l'article 1er, 1° à 5°, peuvent prendre connaissance de toutes les | 5°, kunnen te allen tijde kennis nemen van alle stukken van het |
pièces du dossier du conseiller ou du directeur selon les modalités | dossier van de adviseur of de directeur volgens de door de Executieve |
prévues par l'Exécutif. | nader te bepalen regels. |
Les intéressés peuvent prendre connaissance personnellement des pièces | De betrokkenen kunnen zelf kennis nemen van de stukken die op hen |
qui les concernent, à l'exclusion des rapports médico-psychologiques. | betrekking hebben, met uitsluiting van de medisch-psychologische |
» | verslagen. » |
Aux termes de l'article 1er, 1° à 5°, du même décret, les personnes | Naar luid van artikel 1, 1° tot 5°, van hetzelfde decreet, zijn de |
"intéressées" sont les : | "betrokkenen" : |
« 1° jeune : la personne âgée de moins de dix-huit ans ou celle de | « 1° jongere : de persoon die minder dan achttien jaar oud is, of die |
moins de vingt ans pour laquelle l'aide est sollicitée avant l'âge de | minder dan twintig jaar oud is voor wie hulpverlening vóór de leeftijd |
dix-huit ans; | van achttien jaar wordt aangevraagd; |
2° enfant : le jeune âgé de moins de dix-huit ans; | 2° kind : de jongere die minder dan achttien jaar oud is; |
3° famille : les personnes avec qui le jeune est dans un lien de | 3° gezin : de personen die een band van afstamming hebben met de |
filiation ainsi que le tuteur et le protuteur; | jongere, alsook de voogd en de vervangende voogd; |
4° familiers : les personnes qui composent le milieu familial de vie | 4° leefgenoten : de personen waaruit het familiaal leefmilieu van de |
du jeune en ce compris les parents d'accueil; | jongere bestaat, met inbegrip van de opvangouders; |
5° parent d'accueil : la personne à qui est confiée la garde du jeune | 5° opvangouder : de persoon onder wiens bewaring de jongere wordt |
soit par les parents de celui-ci, soit par une instance de placement | gesteld hetzij door zijn ouders, hetzij door een plaatsingsinstantie |
ou une administration publique, soit par un organisme d'adoption;". | of een overheidsbestuur, hetzij door een adoptie-instelling;". |
B.3.3. La partie requérante, dont l'objet social est, entre autres, de | B.3.3. De verzoekende partij, waarvan het maatschappelijk doel onder |
"créer et/ou [de] gérer des services notamment sur les droits des | meer erin bestaat "diensten op te richten en/of te beheren met name |
met betrekking tot de rechten van de jongeren, de opvang, de | |
jeunes, l'accueil, l'information et l'assistance aux personnes" et qui | informatie en de bijstand aan personen" en die "als bijzondere |
"a comme objectif particulier une aide aux jeunes et aux familles | doelstelling [heeft] hulpverlening aan de jongeren en de gezinnen met |
visant à reconnaître leur autonomie et à parvenir [à] enrayer leur | het oog op het erkennen van hun zelfstandigheid en om te komen tot het |
exclusion sociale par le recours exclusif au droit comme outil de | afremmen van hun sociale uitsluiting door louter een beroep te doen op |
travail social, en ce compris leur assistance et représentation visées | het recht als sociaal werkmiddel, met inbegrip van bijstand en |
à l'article 728, § 3, alinéa 3, du Code judiciaire", peut être | vertegenwoordiging als bedoeld in artikel 728, § 3, derde lid, van het |
affectée dans son objet social par des dispositions qui limitent | Gerechtelijk Wetboek", kan in haar maatschappelijk doel worden geraakt |
l'accès à certaines informations soit des personnes dont elles | door bepalingen die de toegang tot bepaalde informatie beperken hetzij |
prétendent défendre les intérêts soit des avocats de ces personnes. | voor de personen waarvan zij beweren de belangen te verdedigen, hetzij |
voor de advocaten van die personen. | |
B.3.4. L'exception d'irrecevabilité est rejetée. | B.3.4. De exceptie van onontvankelijkheid wordt verworpen. |
Quant au fond | Ten gronde |
Quant au premier moyen | Ten aanzien van het eerste middel |
B.4. Le premier moyen est pris de la violation par les alinéas 2 et 3 | B.4. Het eerste middel is afgeleid uit de schending, door het tweede |
de l'article 3 du décret attaqué de la Communauté française du 6 avril | en derde lid van artikel 3 van het aangevochten decreet van de Franse |
1998 des règles répartitrices de compétences entre l'Etat, les | Gemeenschap van 6 april 1998, van de regels die de bevoegdheden tussen |
communautés et les régions. La partie requérante soutient que cette | de Staat, de gemeenschappen en de gewesten verdelen. De verzoekende |
disposition autorise implicitement mais certainement les autorités | partij beweert dat die bepaling de gerechtelijke overheden impliciet |
judiciaires à communiquer au conseiller ou au directeur de l'aide à la | maar zeker toestaat stukken betreffende een gerechtelijk vooronderzoek |
jeunesse des pièces relatives à une information judiciaire ou à une | of onderzoek aan de adviseur of de directeur van de hulpverlening aan |
instruction et introduirait ainsi une exception ou une limitation au | de jeugd mede te delen en aldus een uitzondering of een beperking zou |
secret de l'information judiciaire ou de l'instruction telles qu'elles | invoeren op het geheim van het gerechtelijk vooronderzoek of onderzoek |
sont organisées par les articles 28quinquies, § 1er, et 57, § 1er, du | zoals die bij de artikelen 28quinquies, § 1, en 57, § 1, van het |
Code d'instruction criminelle. La compétence de déroger au principe du secret de l'information et de l'instruction étant, selon la partie requérante, réservée à l'Etat en vertu de l'article 77, alinéa 1er, 9°, de la Constitution, une disposition décrétale, comme celle qui est attaquée en l'espèce, ne saurait y déroger sans violer cette disposition constitutionnelle. B.5. Contrairement à ce que soutient la partie requérante, l'article attaqué du décret n'a ni pour objet ni pour effet d'apporter une exception, même implicite, au principe du secret de l'information et de l'instruction. La disposition attaquée qui interdit la transmission par le directeur ou le conseiller de l'aide à la jeunesse de toutes les pièces communiquées par les autorités judiciaires aux personnes intéressées et de ces mêmes pièces lorsqu'elles portent la mention "confidentiel" | Wetboek van Strafvordering zijn georganiseerd. Aangezien de bevoegdheid om van het beginsel van het geheim van het vooronderzoek en het onderzoek af te wijken, volgens de verzoekende partij, krachtens artikel 77, eerste lid, 9°, van de Grondwet aan de Staat is voorbehouden, kan een decreetsbepaling, zoals die welke te dezen wordt aangevochten, daarvan niet afwijken zonder die grondwetsbepaling te schenden. B.5. In tegenstelling met wat de verzoekende partij beweert heeft het aangevochten artikel van het decreet niet tot doel, noch tot gevolg, zelfs impliciet, een uitzondering aan te brengen op het beginsel van het geheim van het vooronderzoek en het onderzoek. De aangevochten bepaling die de overhandiging door de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd verbiedt van alle stukken die door de gerechtelijke overheden aan de betrokken personen worden medegedeeld en van diezelfde stukken wanneer zij de vermelding |
aux avocats de ces personnes ne constitue aucune ingérence dans le | "vertrouwelijk" dragen aan de advocaten van die personen, houdt |
droit exclusif des autorités judiciaires de déterminer les pièces qui | geenszins een inmenging in het exclusieve recht van de gerechtelijke |
peuvent être communiquées au directeur et au conseiller dans le respect du principe du secret de l'information et de l'instruction. En aucun cas, en effet, la disposition attaquée n'autorise ni ne contraint les autorités judiciaires à transmettre des informations aux directeur et conseiller précités. De même, le décret attaqué ne porte pas atteinte au choix de l'opportunité réservé aux autorités judiciaires de mentionner que certaines des pièces qu'elles communiquent seront confidentielles et ne pourront, dès lors, pas être consultées par les avocats des personnes intéressées. Le premier moyen n'est pas fondé. Quant au second moyen | overheden in om te bepalen welke stukken aan de directeur en de adviseur kunnen worden overhandigd met inachtneming van het beginsel van het geheim van het vooronderzoek en het onderzoek. In geen enkel geval wordt door de aangevochten bepaling aan de gerechtelijke overheden immers toelating verleend, noch de verplichting opgelegd, om aan de voornoemde directeur en adviseur informatie te overhandigen. Het aangevochten decreet doet evenmin afbreuk aan de aan de gerechtelijke overheden voorbehouden keuze van de opportuniteit om te vermelden dat sommige stukken die zij meedelen vertrouwelijk zijn en derhalve niet zullen kunnen worden geraadpleegd door de advocaten van de betrokken personen. Het eerste middel is niet gegrond. Ten aanzien van het tweede middel |
B.6. Le second moyen est pris de la violation par les alinéas 2 et 3 | B.6. Het tweede middel is afgeleid uit de schending, door het eerste |
attaqués de l'article 3 du décret précité de la Communauté française | en tweede aangevochten lid van artikel 3 van het voormelde decreet van |
du 6 avril 1998 des articles 10 et 11 de la Constitution lus en | de Franse Gemeenschap van 6 april 1998, van de artikelen 10 en 11 van |
combinaison avec le principe général du droit à l'égalité des armes, | de Grondwet, gelezen in samenhang met het algemene beginsel van het |
avec les articles 6, 8 et 10 de la Convention européenne des droits de | recht op wapengelijkheid, met de artikelen 6, 8 en 10 van het Europees |
l'homme et avec l'article 32 de la Constitution. Tout d'abord, une première discrimination serait instaurée entre les personnes intéressées et leurs avocats lorsqu'aucune pièce transmise au directeur ou au conseiller de l'aide à la jeunesse n'est marquée confidentielle, d'une part, et les personnes intéressées et leurs avocats lorsqu'une ou plusieurs pièces sont marquées confidentielles, d'autre part. Une deuxième discrimination serait par ailleurs instaurée entre les personnes intéressées bénéficiant de l'assistance d'un avocat, d'une part, et les personnes intéressées ne bénéficiant pas de l'aide d'un avocat, d'autre part. | Verdrag voor de Rechten van de Mens en met artikel 32 van de Grondwet. In de eerste plaats zou een eerste discriminatie worden ingesteld tussen de betrokken personen en hun advocaten wanneer geen enkel aan de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd overhandigd stuk de vermelding "vertrouwelijk" draagt, enerzijds, en de betrokken personen en hun advocaten wanneer een of meer stukken de vermelding "vertrouwelijk" draagt, anderzijds. Een tweede discriminatie zou overigens worden ingesteld tussen de betrokken personen die de bijstand van een advocaat genieten, enerzijds, en de betrokken personen die een dergelijke bijstand niet genieten, anderzijds. |
B.7. Selon les travaux préparatoires, le décret de la Communauté | B.7. Volgens de parlementaire voorbereiding heeft het decreet van de |
française dont l'article 3 est attaqué a un caractère essentiellement | Franse Gemeenschap, waarvan artikel 3 wordt aangevochten, een |
technique (Doc., Parlement de la Communauté française, 1997-1998, n° | hoofdzakelijk technisch karakter (Parl. St., Parlement van de Franse |
Gemeenschap, 1997-1998, nr. 223-8, p. 2). Bij het decreet van de | |
223-8, p. 2). Le décret de la Communauté française du 4 mars 1991 a | Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 zijn een aantal rechten ingevoerd |
institué un certain nombre de droits pour les jeunes et les familles | voor de jongeren en de gezinnen in moeilijkheden die vanwege de |
en difficulté qui peuvent obtenir des mesures d'aide auprès du | directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd |
directeur ou du conseiller de l'aide à la jeunesse quand une | hulpverleningsmaatregelen kunnen verkrijgen wanneer een optreden van |
intervention du tribunal de la jeunesse a été estimée nécessaire. Ce | de jeugdrechtbank noodzakelijk is geacht. In datzelfde decreet is |
même décret s'est basé sur le principe de la nécessité d'une | uitgegaan van het beginsel van de noodzaak van transparantie bij het |
transparence dans l'action de ces autorités afin d'obtenir l'adhésion | optreden van die overheden teneinde de instemming van de betrokken |
des personnes concernées. Cependant, la mise en application concrète | personen te krijgen. De concrete toepassing van dat decreet heeft |
de ce décret a révélé des difficultés et plus particulièrement dans le | evenwel tot moeilijkheden geleid, meer bepaald in het kader van de |
cadre de la transmission par les autorités judiciaires des | overdracht van informatie betreffende de jongeren en de gezinnen door |
informations concernant les jeunes et les familles (ibid.). | de gerechtelijke overheden (ibid.). |
Le décret attaqué du 6 avril 1998 a pour objectif le respect du | Het aangevochten decreet van 6 april 1998 heeft tot doel het |
caractère confidentiel des pièces désignées comme telles par les | vertrouwelijk karakter in acht te nemen van de stukken die door de |
autorités judiciaires, réservant ainsi leur connaissance aux seuls | gerechtelijke overheden als dusdanig werden gekwalificeerd en aldus de |
directeur ou conseiller d'une part et, d'autre part, pour les rapports | kennisneming ervan enkel voor te behouden aan de directeur of de |
médico-psychologiques, en réservant leur connaissance aux seuls | adviseur, enerzijds, en, voor de medisch-psychologische verslagen, |
avocats des personnes intéressées. Cette exception a été justifiée par le souci de fournir au directeur ou au conseiller de l'aide à la jeunesse des informations permettant de constater un état de danger pour des jeunes mais aussi celui de préserver de la connaissance des intéressés des informations troublantes, dangereuses ou choquantes tenant par exemple à d'éventuelles négligences parentales, à des hypothèses d'un viol d'un enfant par l'un de ses proches, à de graves perturbations d'ordre psychologique ou moral (ibid.). Il est aussi précisé dans les mêmes travaux préparatoires que toutes ces mesures s'inscrivent dans une phase non judiciaire d'une intervention vis-à-vis des jeunes et de leurs familles puisque le directeur ou le conseiller interviennent après que le tribunal a statué sur l'état de | door de kennisneming ervan enkel voor te behouden aan de advocaten van de betrokken personen, anderzijds. Die uitzondering werd gerechtvaardigd door het streven om de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd informatie te bezorgen op grond waarvan een toestand van gevaar voor jongeren zou kunnen worden vastgesteld, maar ook door de bezorgdheid om de betrokkenen te behoeden voor verontrustende, gevaarlijke of choquerende informatie die bijvoorbeeld verband houdt met eventuele verwaarlozing door de ouders, met gevallen van verkrachting van een kind door één van zijn verwanten, met ernstige verstoringen van psychologische of morele aard (ibid.). In dezelfde parlementaire voorbereiding wordt eveneens erop gewezen dat al die maatregelen deel uitmaken van een niet-gerechtelijke fase van een optreden ten aanzien van de jongeren en hun gezinnen vermits de directeur of de adviseur optreden nadat de rechtbank uitspraak heeft gedaan over de gevaarstoestand van de minderjarige, dat wil zeggen na |
danger du mineur, c'est-à-dire après le jugement (ibid., p. 6). Il a | het vonnis (ibid., p. 6). Voorts is nog gesteld dat indien de advocaat |
aussi été précisé que si l'avocat déclare qu'il n'accepte pas la | verklaart dat hij de voorgestelde maatregel niet aanvaardt indien hij |
mesure proposée s'il ne dispose pas de la faculté de consulter | niet beschikt over de mogelijkheid om alle stukken van het dossier te |
l'ensemble des pièces du dossier, le dossier sera transmis au juge de | raadplegen, het dossier zal worden overhandigd aan de jeugdrechter |
la jeunesse selon les dispositions du droit fédéral (ibid.). | volgens de bepalingen van het federale recht (ibid.). |
B.8.1. Il résulte de ce qui précède qu'en ce qui concerne la première | B.8.1. Uit wat voorafgaat volgt dat, met betrekking tot de eerste |
discrimination invoquée, la Cour constate que la différence de traitement alléguée est raisonnablement justifiée au regard des objectifs définis par le législateur décrétal et rappelés en B.7, objectifs aux termes desquels les autorités judiciaires peuvent estimer ne devoir transmettre qu'au directeur et au conseiller d'aide à la jeunesse certaines pièces d'un dossier et ce, en raison de leur caractère troublant, choquant ou dangereux. Pour le surplus, ce sont les autorités judiciaires et non la disposition attaquée du décret qui déterminent si certaines pièces seront ou non marquées du sceau de la confidentialité. | aangevoerde discriminatie, het Hof vaststelt dat het aangevoerde verschil in behandeling redelijkerwijze verantwoord is in het licht van de door de decreetgever bepaalde doelstellingen die in B.7 in herinnering zijn gebracht, doelstellingen volgens welke de gerechtelijke overheden van oordeel kunnen zijn dat sommige stukken van een dossier enkel aan de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd moeten worden overhandigd en zulks vanwege het verontrustend, gevaarlijk of choquerend karakter ervan. Bovendien zijn het de gerechtelijke overheden en niet de aangevochten bepaling van het decreet die bepalen of sommige stukken van een dossier al dan niet de stempel van vertrouwelijkheid krijgen. |
B.8.2. Il résulte de ceci que, de ce point de vue, la discrimination | B.8.2. Daaruit volgt dat, vanuit dat standpunt, de discriminatie die |
qui pourrait exister quant à la violation du principe de l'égalité des | zou kunnen bestaan ten aanzien van de schending van het beginsel van |
armes garantie par l'article 6 de la Convention européenne des droits | de wapengelijkheid dat is gewaarborgd bij artikel 6 van het Europees |
Verdrag voor de Rechten van de Mens, niet zou kunnen worden | |
de l'homme ne saurait être établie. Il résulte par ailleurs des | aangetoond. Uit de voormelde parlementaire voorbereiding van het |
travaux préparatoires précités du décret (supra, B.7) qu'il ne saurait | decreet (supra, B.7) blijkt overigens dat er geen schending kan zijn |
y avoir de violation du principe de l'égalité des armes entre les | van het beginsel van de wapengelijkheid tussen de advocaten en de |
avocats et les personnes intéressées, d'une part, et le directeur ou | betrokken personen, enerzijds, en de directeur of de adviseur van de |
le conseiller à l'aide à la jeunesse, d'autre part, puisque le décret | hulpverlening aan de jeugd, anderzijds, vermits het aangevochten |
attaqué se situe dans une phase non juridictionnelle de l'aide aux | decreet is gesitueerd in een niet-jurisdictionele fase van de |
jeunes en difficulté et que si le jeune ou son avocat refusent une | hulpverlening aan jongeren in moeilijkheden en, indien de jongere of |
mesure proposée, c'est au tribunal de la jeunesse qu'il appartient, | zijn advocaat een voorgestelde maatregel weigeren, het aan de |
aux termes de l'article 37 du même décret, de trancher les | jeugdrechtbank toekomt, op grond van artikel 37 van hetzelfde decreet, |
contestations selon les procédures instituées par la loi fédérale. | de betwistingen te beslechten volgens de procedures die bij de |
federale wet zijn ingesteld. | |
B.8.3. Pour les mêmes motifs que ceux invoqués en B.8.2 et pour celui | B.8.3. Om dezelfde redenen als die welke in B.8.2 zijn aangevoerd en |
plus précis que l'article 32 de la Constitution exclut expressément du | om de nauwkeuriger afgebakende reden dat artikel 32 van de Grondwet de |
principe de la transparence administrative les procès-verbaux et les | processen-verbaal en de stukken voortvloeiend uit het gerechtelijk |
pièces issus d'informations ou d'instructions judiciaires, il ne | vooronderzoek of onderzoek uitdrukkelijk uitsluit van het beginsel van |
saurait être porté atteinte de manière discriminatoire par le décret | de openbaarheid van bestuur, kan door het aangevochten decreet niet op |
attaqué à l'article 32 de la Constitution. B.8.4. Enfin, pour les mêmes motifs que ceux invoqués en B.8.2. et pour celui plus précis tiré de l'examen des travaux préparatoires cités en B.7, les mesures prises par le décret limitant, dans une phase non juridictionnelle de l'aide à la jeunesse, la communication aux avocats ou aux personnes intéressées de certaines pièces du dossier peuvent être considérées comme nécessaires "à la sûreté publique [ . ], à la défense de l'ordre et à la prévention des infractions pénales, à la protection de la santé ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés d'autrui" (article 8.2 de la Convention européenne des droits de l'homme) ou comme "des mesures nécessaires, dans une société démocratique, [ . ] à la sûreté publique, à la défense de l'ordre et à la prévention du crime, à la protection de la santé ou de la morale, à la protection de la réputation ou des droits d'autrui, pour empêcher la divulgation d'informations confidentielles ou pour garantir l'autorité et l'impartialité du pouvoir judiciaire" (article 10.2 de la Convention européenne des droits de l'homme). B.9. En ce qui concerne la seconde discrimination invoquée, à savoir entre les personnes intéressées qui ont un avocat et celles qui n'en ont pas, la Cour rappelle d'abord que la disposition attaquée du décret concerne une phase non juridictionnelle de l'aide à la jeunesse qui justifie, comme il a été relevé en B.7, que les interventions du directeur ou du conseiller de l'aide à la jeunesse puissent être faites en connaissance de cause en épargnant toutefois aux personnes intéressées par cette intervention la communication de pièces troublantes, choquantes ou dangereuses. La Cour constate ensuite que le législateur décrétal a pu raisonnablement considérer que, dans cette phase non juridictionnelle, les avocats des personnes intéressées qui ont accès à certaines pièces du dossier sont à même d'apprécier de quelles pièces ils estimeront être en état de communiquer le contenu à leur client, en sorte que les personnes intéressées qui n'ont pas d'avocat ne sont pas nécessairement dans une situation différente, quant à l'accès aux pièces, des personnes qui ont un avocat. Enfin, la Cour rappelle que toutes les personnes intéressées, qu'elles aient ou non un avocat, peuvent toujours, si elles estiment ne pas pouvoir accepter une décision du directeur ou du conseiller de l'aide à la jeunesse, en raison notamment de ce qu'elles n'auraient pas connaissance de toutes les pièces du dossier, s'adresser au tribunal de la jeunesse. B.10. Il résulte de ce qui précède que le second moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour - décrète le désistement de V. Macq; - rejette le recours pour le surplus. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 23 février 2000. Le greffier f.f., B. Renauld. Le président, | een discriminerende manier inbreuk worden gemaakt op artikel 32 van de Grondwet. B.8.4. Tot slot, om dezelfde redenen als die welke in B.8.2 zijn aangevoerd en om de nauwkeuriger afgebakende reden die is afgeleid uit het onderzoek van de in B.7 geciteerde parlementaire voorbereiding, kunnen de maatregelen genomen door het decreet, waarbij in een niet-jurisdictionele fase van de hulpverlening aan de jeugd de mededeling van sommige stukken van het dossier aan de advocaten of aan de betrokken personen wordt beperkt, noodzakelijk worden geacht voor "de openbare veiligheid [ . ], de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen" (artikel 8.2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens) of worden beschouwd als maatregelen "die in een democratische samenleving nodig zijn in het belang van 's lands veiligheid, de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen" (artikel 10.2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens). B.9. Met betrekking tot de tweede aangevoerde discriminatie, namelijk tussen de betrokken personen die een advocaat hebben en diegenen die er geen hebben, herinnert het Hof in de eerste plaats aan het feit dat de aangevochten bepaling van het decreet betrekking heeft op een niet-jurisdictionele fase van de hulpverlening aan de jeugd die verantwoordt, zoals in B.7 is opgemerkt, dat de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd met kennis van zaken zouden kunnen optreden zonder evenwel verontrustende, choquerende of gevaarlijke stukken aan de betrokken personen mede te delen. Het Hof stelt vervolgens vast dat de decreetgever redelijkerwijze vermocht van oordeel te zijn dat, in die niet-jurisdictionele fase, de advocaten van de betrokken personen die toegang hebben tot sommige stukken van het dossier, in staat zijn om te oordelen van welke stukken zij de inhoud aan hun cliënt kunnen meedelen, zodat de betrokken personen die geen advocaat hebben zich niet noodzakelijkerwijze in een andere situatie bevinden, wat de toegang tot de stukken betreft, dan de personen die wel een advocaat hebben. Tot slot herinnert het Hof eraan dat alle betrokken personen, ongeacht of zij al dan niet een advocaat hebben, zich steeds tot de jeugdrechtbank kunnen wenden indien zij van oordeel zijn dat zij een beslissing van de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd niet kunnen aanvaarden, met name vanwege het feit dat zij geen kennis zouden hebben van alle stukken van het dossier. B.10. Uit wat voorafgaat volgt dat het tweede middel niet gegrond is. Om die redenen, het Hof - wijst de afstand van V. Macq toe; - verwerpt het beroep voor het overige. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 23 februari 2000. De wnd. griffier, B. Renauld. De voorzitter, |
M. Melchior. | M. Melchior. |