Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 80/99 du 30 juin 1999 Numéro du rôle : 1330 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'aide sociale, modifié par l'article 65 de la loi du 15 ju La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. Martens(...)"
Arrêt n° 80/99 du 30 juin 1999 Numéro du rôle : 1330 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'aide sociale, modifié par l'article 65 de la loi du 15 ju La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. Martens(...) Arrest nr. 80/99 van 30 juni 1999 Rolnummer 1330 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57, § 2, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, zoals gewijzigd bij artikel 65 van d Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters P. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 80/99 du 30 juin 1999 Arrest nr. 80/99 van 30 juni 1999
Numéro du rôle : 1330 Rolnummer 1330
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57, § 2, de In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57, § 2, van de organieke
la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'aide sociale, wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor
modifié par l'article 65 de la loi du 15 juillet 1996, posée par le maatschappelijk welzijn, zoals gewijzigd bij artikel 65 van de wet van
Tribunal du travail de Gand. 15 juli 1996, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Gent.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de
Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, H. Coremans et A. Arts, assistée du rechters P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, H. Coremans en A. Arts,
greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Grève, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par jugement du 10 avril 1998 en cause de Z. Buric contre le centre Bij vonnis van 10 april 1998 in zake Z. Buric tegen het openbaar
public d'aide sociale de Gand, dont l'expédition est parvenue au centrum voor maatschappelijk welzijn te Gent, waarvan de expeditie ter
greffe de la Cour d'arbitrage le 21 avril 1998, le Tribunal du travail griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 21 april 1998, heeft de
de Gand a posé la question préjudicielle suivante : Arbeidsrechtbank te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Le règlement légal fixé à l'article 57, § 2, de la loi sur les « Vormt de wettelijke regeling, zoals vastgesteld in artikel 57, § 2,
C.P.A.S. du 8 juillet 1976 et modifié par l'article 65 de la loi du 15 van de O.C.M.W.-wet van 8 juli 1976 en gewijzigd door artikel 65 van
juillet 1996 viole-t-il les principes d'égalité et de discrimination de wet van 15 juli 1996, een schending van het gelijkheids- en
[lire : de non-discrimination] contenus aux articles 10 et 11 de la discriminatiebeginsel [lees : niet-discriminatiebeginsel] vervat in de
Constitution, lus conjointement avec les articles 23 et 191 de la artikelen 10 en 11 van de Grondwet in samenhang met de artikelen 23 en
Constitution, l'article 11.1 du Pacte international de New York du 19 191 van de Grondwet, artikel 11.1 van het Internationale Verdrag van
décembre 1966 relatif aux droits économiques, sociaux et culturels et New York van 19 december 1966 inzake economische, sociale en culturele
l'article 13 de la Convention de Rome du 4 novembre 1950 de sauvegarde rechten en artikel 13 van het Verdrag van Rome van 4 november 1950 tot
des droits de l'homme et des libertés fondamentales, bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden,
en ce que l'article 57, § 2, instaure une différence de traitement non doordat artikel 57, § 2, een niet verantwoord verschil in behandeling
justifiée au niveau du droit à l'aide sociale à l'égard, d'une part, instelt wat betreft het recht op maatschappelijke dienstverlening ten
des Belges et des étrangers qui séjournent légalement dans le Royaume opzichte van, enerzijds, Belgen en vreemdelingen die legaal in het
et, d'autre part, des étrangers dont la demande d'asile a été rejetée Rijk verblijven en, anderzijds, vreemdelingen wier asielaanvraag werd
et auxquels un ordre définitif (jusqu'au 10 janvier 1997) ou afgewezen en aan wie een definitief (tot 10 januari 1997) of
exécutoire (à partir du 10 janvier 1997) de quitter le territoire a uitvoerbaar (vanaf 10 januari 1997) bevel om het grondgebied te
été notifié, verlaten is betekend,
et ensuite à l'égard, d'une part, des étrangers auxquels un ordre en vervolgens ten opzichte van, enerzijds, vreemdelingen aan wie een
exécutoire de quitter le territoire a été notifié et qui peuvent être uitvoerbaar bevel is betekend om het grondgebied te verlaten en welke
reconduits dans leur pays d'origine et, d'autre part, des étrangers kunnen teruggeleid worden naar hun land van oorsprong en, anderzijds,
auxquels un ordre exécutoire a été notifié et qui ne peuvent être vreemdelingen aan wie een uitvoerbaar bevel is betekend en die niet
reconduits dans leur pays d'origine en raison de l'impossibilité kunnen worden teruggeleid naar hun land van herkomst, gelet op de
médicale dans laquelle ils se trouvent de quitter le territoire et de medische onmogelijkheid waarin zij zich bevinden om het grondgebied te
se rendre dans leur pays d'origine ? » II. Les faits et la procédure antérieure La partie demanderesse devant la juridiction a quo demande au C.P.A.S. de Gand de lui accorder une aide financière en tant que chef de ménage ayant un enfant à charge. Par ordonnance du 7 août 1996, le président du Tribunal du travail de Gand a condamné le C.P.A.S. de Gand au paiement d'une aide financière mensuelle égale au minimum de moyens d'existence pour isolés, dans l'attente d'une décision quant au fond. La partie demanderesse devant la juridiction a quo est une demandeuse d'asile, originaire de (l'ex-)Yougoslavie. Sa demande visant à être verlaten en zich naar het land van herkomst te begeven ? » II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil De eisende partij voor het verwijzende rechtscollege vordert van het O.C.M.W. te Gent financiële bijstand als gezinshoofd met een kind ten laste. De voorzitter van de Arbeidsrechtbank te Gent heeft bij beschikking van 7 augustus 1996 het O.C.M.W. te Gent veroordeeld tot het betalen van een maandelijkse financiële steun gelijk aan het bestaansminimum voor alleenstaanden, in afwachting van een beslissing ten gronde. De eiseres voor het verwijzende rechtscollege is asielzoekster, afkomstig uit (ex-)Joegoslavië. Haar aanvraag om als politiek vluchteling te worden erkend, is op 30 maart 1993 door de Dienst
reconnue comme réfugiée politique a été déclarée irrecevable par Vreemdelingenzaken niet-ontvankelijk verklaard. Op haar dringend
l'Office des étrangers en date du 30 mars 1993. Saisi d'un recours beroep heeft de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de
urgent, le Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides a staatlozen de beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken bevestigd op
confirmé la décision de l'Office des étrangers le 28 mars 1996. Cette 28 maart 1996. Die beslissing is haar de volgende dag betekend,
décision a été signifiée à la partie demanderesse le lendemain,
accompagnée d'un ordre de quitter le territoire. vergezeld van een bevel om het grondgebied te verlaten.
La partie demanderesse devant la juridiction a quo déclare avoir De eiseres voor het verwijzende rechtscollege verklaart tegen dat
introduit auprès du Conseil d'Etat une demande de suspension et un uitwijzingsbevel een vordering tot schorsing en een beroep tot
recours en annulation dirigés contre cet ordre de renvoi. La demande vernietiging te hebben ingesteld bij de Raad van State. De vordering
de suspension a été rejetée par arrêt du 1er octobre 1997. tot schorsing is afgewezen bij arrest van 1 oktober 1997.
La partie défenderesse devant la juridiction a quo renvoie à l'article De verwerende partij voor het verwijzende rechtscollege verwijst naar
57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976, en vertu duquel le C.P.A.S. artikel 57, § 2, van de wet van 8 juli 1976, op grond waarvan het
n'est plus tenu d'aider les étrangers dont la demande d'asile a été O.C.M.W. niet langer hulp dient te verschaffen aan vreemdelingen aan
rejetée et auxquels a été notifié un ordre exécutoire de quitter le wie een asielaanvraag is geweigerd en een uitvoerbaar bevel is
territoire. betekend om het grondgebied te verlaten.
Le Tribunal décide en conséquence de poser la question reproduite Hierop beslist de Rechtbank de hiervoor weergegeven vraag te stellen,
ci-avant, compte tenu spécialement de la circonstance que l'état de inzonderheid rekening houdend met de omstandigheid dat de betrokkene
santé de l'intéressée est critique. in een kritieke gezondheidstoestand verkeert.
III. La procédure devant la Cour III. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 21 avril 1998, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 21 april 1998 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 4 juin 1998. 77 van de organieke wet bij op 4 juni 1998 ter post aangetekende brieven.
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 20 juin 1998. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 juni 1998.
Des mémoires ont été introduits par : Memories zijn ingediend door :
- le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, par - de Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, bij op 24
lettre recommandée à la poste le 24 juin 1998; juni 1998 ter post aangetekende brief;
- le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par - de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 7 juli 1998 ter
lettre recommandée à la poste le 7 juillet 1998; post aangetekende brief;
- le C.P.A.S. de Gand, Onderbergen 86, 9000 Gand, par lettre - het O.C.M.W. te Gent, Onderbergen 86, 9000 Gent, bij op 20 juli 1998
recommandée à la poste le 20 juillet 1998. ter post aangetekende brief.
Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 7 août 1998. organieke wet bij op 7 augustus 1998 ter post aangetekende brieven.
Le Conseil des ministres a introduit un mémoire en réponse par lettre recommandée à la poste le 8 septembre 1998. De Ministerraad heeft een memorie van antwoord ingediend bij op 8 september 1998 ter post aangetekende brief.
Par ordonnances des 29 septembre 1998 et 30 mars 1999, la Cour a Bij beschikkingen van 29 september 1998 en 30 maart 1999 heeft het Hof
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
prorogé respectivement jusqu'aux 21 avril 1999 et 21 octobre 1999 le respectievelijk 21 april 1999 en 21 oktober 1999.
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Par ordonnance du 13 janvier 1999, la Cour a déclaré l'affaire en état Bij beschikking van 13 januari 1999 heeft het Hof de zaak in
et fixé l'audience au 10 février 1999. gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 10
februari 1999.
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten
par lettres recommandées à la poste le 14 janvier 1999. bij op 14 januari 1999 ter post aangetekende brieven.
A l'audience publique du 10 février 1999 : Op de openbare terechtzitting van 10 februari 1999 :
- ont comparu : - zijn verschenen :
. Me P. Van Orshoven, avocat au barreau de Bruxelles, pour le . Mr. P. Van Orshoven, advocaat bij de balie te Brussel, voor de
Gouvernement flamand; Vlaamse Regering;
. Me E. Brewaeys, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des . Mr. E. Brewaeys, advocaat bij de balie te Brussel, voor de
ministres; Ministerraad;
- les juges-rapporteurs A. Arts et J. Delruelle ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers A. Arts en J. Delruelle verslag uitgebracht;
- les avocats précités ont été entendus; - zijn de voornoemde advocaten gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
IV. En droit IV. In rechte
- A - - A -
Position du Gouvernement flamand Standpunt van de Vlaamse Regering
A.1. Le Gouvernement flamand s'en remet à la sagesse de la Cour. A.1. De Vlaamse Regering doet een beroep op de wijsheid van het Hof.
Position du Conseil des ministres Standpunt van de Ministerraad
A.2.1. Le Conseil des ministres rappelle tout d'abord le jugement de A.2.1. De Ministerraad brengt eerst het verwijzende vonnis alsook het
renvoi ainsi que l'arrêt de la Cour n° 43/98 du 22 avril 1998. arrest van het Hof nr. 43/98 van 22 april 1998 in herinnering.
A.2.2. Ensuite, le Conseil des ministres observe qu'en l'espèce, la A.2.2. Vervolgens doet de Ministerraad opmerken dat de prejudiciële
question préjudicielle porte de surcroît sur la situation des vraag te dezen bovendien de hypothese betreft van vreemdelingen aan
étrangers qui ont reçu un ordre (exécutoire) de quitter le territoire, wie een (uitvoerbaar) bevel is betekend maar die niet kunnen worden
mais qui ne peuvent être reconduits en raison de leur état de santé, teruggeleid vanwege hun medische situatie, in vergelijking met
en comparaison des étrangers qui ont reçu un ordre (exécutoire) et qui vreemdelingen aan wie een (uitvoerbaar) bevel is betekend en die wel
peuvent être reconduits dans leur pays d'origine. kunnen worden teruggeleid naar hun land van herkomst.
Selon le Conseil des ministres, l'article 57, § 2, de la loi organique des C.P.A.S. entend bel et bien, compte tenu de ses alinéas 4 et 5, pousser l'intéressé à décider rapidement de quitter le territoire sur une base volontaire. Le Conseil des ministres fait valoir qu'une personne qui décide rapidement de retourner volontairement dans son pays d'origine peut encore bénéficier d'un mois d'aide sociale complémentaire pour organiser son départ. Une personne qui ne décide de retourner volontairement qu'après une certaine période de séjour illégal ne peut plus revendiquer cette aide complémentaire. Il existe donc une distinction objective : la première catégorie décide volontairement de partir à un moment où elle se trouve encore en séjour légal dans le pays, la seconde catégorie prend sa décision à un moment où elle séjourne illégalement dans le pays. A.2.3. Le Conseil des ministres estime ensuite que le jugement de renvoi se fonde sur une interprétation erronée de la norme, lorsqu'il est considéré que la norme litigieuse établit une distinction entre, d'une part, les étrangers ayant reçu un ordre (exécutoire) et qui peuvent être reconduits et, d'autre part, les étrangers ayant reçu ce même ordre, mais qui ne peuvent être reconduits pour des raisons de santé. Selon le Conseil des ministres, le jugement de renvoi part également à tort du principe que l'avis du Commissaire général aux réfugiés concernant l'éventuelle reconduite de l'intéressé aurait un caractère obligatoire. Le ministre de l'Intérieur est la seule autorité Volgens de Ministerraad heeft artikel 57, § 2, van de O.C.M.W.-wet, rekening houdend met het vierde en vijfde lid ervan, wel degelijk de bedoeling de betrokkene aan te zetten tot een snelle beslissing om vrijwillig het land te verlaten. De Ministerraad betoogt dat een persoon die snel beslist tot een vrijwillige terugkeer nog een maand aanvullende maatschappelijke dienstverlening kan genieten om zijn vertrek te organiseren. Een persoon die pas na een zekere periode van illegaal verblijf vrijwillig beslist terug te gaan, kan geen beroep meer doen op die aanvullende dienstverlening. Er is dus een objectief onderscheid : de eerste categorie beslist vrijwillig te vertrekken op een ogenblik dat men nog legaal in het land is, de tweede categorie neemt die beslissing op een tijdstip dat men illegaal in het land verblijft. A.2.3. De Ministerraad is voorts van mening dat in het verwijzende vonnis wordt uitgegaan van een verkeerde interpretatie van de norm, waar gesteld wordt dat de betwiste norm een onderscheid invoert tussen, enerzijds, vreemdelingen aan wie een (uitvoerbaar) bevel is betekend en die kunnen worden teruggeleid en, anderzijds, vreemdelingen aan wie dat bevel is betekend maar die om gezondheidsredenen niet kunnen worden teruggeleid. Volgens de Ministerraad gaat het verwijzende vonnis er ook ten onrechte van uit dat het advies van de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen met betrekking tot het eventuele terugleiden van de betrokkene een bindend karakter zou hebben. De Minister van Binnenlandse Zaken is de enige bevoegde overheid wat de verwijdering
compétente en matière d'éloignement du territoire et l'avis visé à van het grondgebied betreft en het advies bedoeld in artikel 63/5 van
l'article 63/5 de la loi du 15 décembre 1980 ne porte pas atteinte au caractère exécutoire de l'ordre de quitter le territoire. L'autorité compétente peut estimer être en présence d'une impossibilité (temporaire) d'éloigner l'intéressé du territoire et peut autoriser un séjour temporaire, auquel cas l'intéressé peut à nouveau revendiquer l'aide du C.P.A.S. Par conséquent, il n'est pas établi de distinction entre les étrangers auxquels a été signifié un ordre exécutoire de quitter le territoire et ceux pour lesquels le Commissaire général aux réfugiés a émis un avis explicite concernant l'éventuelle non-reconduite. A.2.4. Dans son mémoire en réponse, le Conseil des ministres fait encore valoir que les étrangers ayant reçu un ordre exécutoire de quitter le territoire, mais qui ne sont pas en mesure de partir, pour des raisons médicales, peuvent obtenir un sursis et éventuellement, après un an, une autorisation de séjour provisoire, aux conditions et de wet van 15 december 1980 doet geen afbreuk aan de uitvoerbaarheid van het bevel om het grondgebied te verlaten. De bevoegde overheid kan beslissen dat er een (tijdelijke) onmogelijkheid is om de betrokkene van het grondgebied te verwijderen en een tijdelijk verblijf toestaan, in welk geval de betrokkene opnieuw aanspraak kan maken op O.C.M.W.-steun. Bijgevolg is er geen onderscheid tussen vreemdelingen aan wie een uitvoerbaar bevel is betekend om het grondgebied te verlaten en diegenen betreffende wie de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen een uitdrukkelijk advies over het eventuele niet-terugleiden heeft gegeven. A.2.4. In zijn memorie van antwoord doet de Ministerraad nog opmerken dat de vreemdelingen aan wie een uitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten werd betekend maar die om medische redenen niet kunnen vertrekken, uitstel kunnen verkrijgen en na één jaar eventueel een machtiging tot voorlopig verblijf, onder de voorwaarden en volgens de
règles énoncées dans la circulaire du 10 octobre 1997. regels bepaald in de omzendbrief van 10 oktober 1997.
Lorsqu'un étranger qui n'est pas en mesure d'exécuter l'ordre pour des Wanneer een vreemdeling die om medische redenen het bevel niet kan
raisons médicales n'entame pas la procédure conformément à la uitvoeren, de procedure overeenkomstig de omzendbrief niet aanvat en
circulaire et réside donc illégalement dans le pays, ce qui signifie dus illegaal in het land verblijft en zijn maatschappelijke
que l'aide sociale dont il bénéficiait est réduite à l'aide médicale dienstverlening ziet gereduceerd worden tot de dringende medische
urgente, il ne saurait être question de discrimination. hulpverlening, kan er geen sprake zijn van een discriminatie.
Lorsque la demande d'un étranger fondée sur la circulaire n'est pas Indien de aanvraag van een vreemdeling op grond van de omzendbrief
accueillie, cela signifie que l'intéressé peut soit quitter le niet wordt ingewilligd, dan is dat omdat de betrokkene ofwel het
territoire, soit que des motifs propres à cette personne grondgebied wel kan verlaten of dat motieven eigen aan die persoon
(non-production des documents requis, fraude, danger pour l'ordre (niet overleggen van vereiste documenten, fraude, gevaar voor de
public, etc.) ont donné lieu à une décision négative. Dans ces cas-là, openbare orde, enz.) tot een negatieve beslissing hebben geleid. In
l'étranger est lui-même responsable du fait que ses droits sont die gevallen ligt de vreemdeling zelf aan de basis van zijn
réduits et l'on ne saurait davantage parler de discrimination. verminderde rechten en kan men evenmin spreken van een discriminatie.
Position du C.P.A.S. de Gand Standpunt van het O.C.M.W. te Gent
A.3.1. La partie défenderesse devant la juridiction a quo estime que A.3.1. De verwerende partij voor het verwijzende rechtscollege meent
la Cour a répondu implicitement à la question dans son arrêt n° 43/98 dat het Hof de vraag impliciet heeft beantwoord in zijn arrest nr.
du 22 avril 1998 (considérant B.31). Selon le C.P.A.S. de Gand, la Cour n'a manifestement pas trouvé de discrimination à l'époque, puisqu'elle a admis l'existence de catégories d'étrangers différentes et qu'elle a de surcroît estimé que certaines catégories ont droit à une aide sociale à part entière, fût-elle limitée dans le temps, cependant qu'une autre catégorie a uniquement droit à l'aide médicale urgente, illimitée dans le temps. A.3.2. Pour être complet, le C.P.A.S. de Gand souligne que le principe d'égalité et de non-discrimination n'est pas davantage violé dans le chef des étrangers dont il est soutenu qu'ils ne peuvent être reconduits eu égard à la situation politique dans leur pays, par rapport à ceux qui peuvent l'être. Si un étranger ne peut être reconduit en raison de la situation politique dans son pays, il doit être considéré comme réfugié. Ce n'est que s'il ne peut être reconnu comme réfugié et qu'il a épuisé toutes les voies de recours qu'il peut être reconduit. Le C.P.A.S. de Gand conclut qu'il ne saurait être question d'une violation du principe d'égalité et de non-discrimination. 43/98 van 22 april 1998 (overweging B.31). Volgens het O.C.M.W. te Gent heeft het Hof toen blijkbaar geen discriminatie vastgesteld door het bestaan van verschillende categorieën van vreemdelingen te aanvaarden en bovendien aan te nemen dat bepaalde categorieën recht hebben op een volledige maatschappelijke dienstverlening, zij het beperkt in de tijd, terwijl een andere categorie enkel recht heeft op dringende medische hulp, onbeperkt in de tijd. A.3.2. Volledigheidshalve wenst het O.C.M.W. te Gent nog te onderstrepen dat er evenmin een schending is van het gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel ten aanzien van vreemdelingen van wie beweerd wordt dat zij niet kunnen worden teruggeleid wegens de politieke situatie in hun land en diegenen die wel kunnen worden teruggeleid. Indien een vreemdeling wegens de politieke situatie in zijn land niet kan worden teruggeleid, dan is hij te beschouwen als een vluchteling. Enkel wanneer hij niet als vluchteling kan worden erkend en alle rechtsmiddelen zijn uitgeput, kan hij worden teruggeleid. Het O.C.M.W. te Gent besluit dat van een schending van het gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel geen sprake kan zijn.
- B - - B -
Quant à l'objet de la question préjudicielle Wat het onderwerp van de prejudiciële vraag betreft
B.1. La question préjudicielle porte sur la compatibilité de l'article B.1. De prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid van artikel 57,
57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics § 2, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare
d'aide sociale (ci-après : loi organique des C.P.A.S.) avec les centra voor maatschappelijk welzijn (hierna : O.C.M.W.-wet) met de
articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec d'autres artikelen 10 en 11 van de Grondwet, gelezen in samenhang met andere
dispositions constitutionnelles et conventionnelles. Elle invite la bepalingen van de Grondwet en van internationale verdragen. Zij noopt
Cour à établir une comparaison, pour ce qui est du droit à l'aide tot een vergelijking wat het recht op maatschappelijke dienstverlening
sociale, entre : betreft :
a) « [les] Belges et [les] étrangers qui séjournent légalement dans le a) tussen « Belgen en vreemdelingen die legaal in het Rijk verblijven
Royaume et, d'autre part, [les] étrangers dont la demande d'asile a en, anderzijds, vreemdelingen wier asielaanvraag werd afgewezen en aan
été rejetée et auxquels un ordre définitif (jusqu'au 10 janvier 1997) wie een definitief (tot 10 januari 1997) of uitvoerbaar (vanaf 10
ou exécutoire (à partir du 10 janvier 1997) de quitter le territoire a januari 1997) bevel om het grondgebied te verlaten is betekend »;
été notifié »; b) « [les] étrangers auxquels un ordre exécutoire de quitter le b) tussen « vreemdelingen aan wie een uitvoerbaar bevel is betekend om
territoire a été notifié et qui peuvent être reconduits dans leur pays het grondgebied te verlaten en welke kunnen teruggeleid worden naar
d'origine et, d'autre part, [les] étrangers auxquels un ordre hun land van oorsprong en, anderzijds, vreemdelingen aan wie een
exécutoire a été notifié et qui ne peuvent être reconduits dans leur uitvoerbaar bevel is betekend en die niet kunnen worden teruggeleid
pays d'origine en raison de l'impossibilité médicale dans laquelle ils naar hun land van herkomst, gelet op de medische onmogelijkheid waarin
se trouvent de quitter le territoire et de se rendre dans leur pays zij zich bevinden om het grondgebied te verlaten en zich naar het land
d'origine ». van herkomst te begeven ».
Il ressort des éléments du dossier que l'affaire concerne la cessation Uit de gegevens van het dossier blijkt dat de zaak betrekking heeft op
de l'aide sociale accordée à une étrangère qui s'est déclarée réfugiée de stopzetting van maatschappelijke dienstverlening aan een
et qui en était en fait bénéficiaire au moment où l'ordre de quitter vreemdelinge die zich vluchteling heeft verklaard en die werkelijk
le territoire lui a été notifié. La question porte dès lors en steuntrekkend was op het ogenblik dat haar het bevel om het
grondgebied te verlaten werd betekend. De vraag heeft derhalve
particulier sur l'article 57, § 2, alinéas 3 et 4, de la loi organique inzonderheid betrekking op artikel 57, § 2, derde en vierde lid, van
des C.P.A.S. de O.C.M.W.-wet.
Il appert de la motivation du jugement de renvoi que le Conseil d'Etat Uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat de Raad van
a rejeté, le 1er octobre 1997, la demande de suspension de l'ordre de State, op 1 oktober 1997, de vordering tot schorsing heeft verworpen
quitter le pays, notifié à l'intéressée, mais que, à la date de ce in verband met het bevel om het land te verlaten, waarvan aan de
jugement, il n'avait pas encore été statué sur la demande d'annulation betrokkene kennis was gegeven, maar dat, op datum van dat vonnis, nog
de cet ordre de quitter le pays. geen uitspraak was gedaan over de vordering tot vernietiging van dat
bevel om het land te verlaten.
En outre, il ressort de la formulation de la question que celle-ci Uit de formulering van de vraag moet voorts worden opgemaakt dat zij
concerne tant les dispositions en cause telles qu'elles s'énonçaient zowel betrekking heeft op de in het geding zijnde bepalingen zoals zij
avant leur remplacement, à partir du 10 janvier 1997, par l'article 65 luidden vóór hun vervanging, met ingang van 10 januari 1997, door
artikel 65 van de wet van 15 juli 1996 « tot wijziging van de wet van
de la loi du 15 juillet 1996 « modifiant la loi du 15 décembre 1980 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het
sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen en van de
des étrangers et la loi du 8 juillet 1976 organique des centres organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor
publics d'aide sociale » que ces mêmes dispositions telles qu'elles maatschappelijk welzijn » evenzeer als op die bepalingen zoals zij
ont été remplacées par la loi précitée. werden vervangen door de voornoemde wet.
Quant à la première branche de la question Wat het eerste deel van de vraag betreft
B.2.1. Avant d'être remplacé par la loi du 15 juillet 1996, l'article B.2.1. Vooraleer het bij wet van 15 juli 1996 werd vervangen, bepaalde
57, § 2, alinéas 3 et 4, de la loi organique des C.P.A.S., tel qu'il artikel 57, § 2, derde en vierde lid, van de O.C.M.W.-wet, zoals
avait été inséré par l'article 151 de la loi du 30 décembre 1992, ingevoegd bij artikel 151 van de wet van 30 december 1992 :
disposait : « L'aide sociale prend fin à dater de l'exécution de l'ordre de « Aan de maatschappelijke dienstverlening wordt een einde gemaakt
quitter le territoire et, au plus tard, au jour de l'expiration du vanaf de datum van de uitvoering van het bevel om het grondgebied te
délai de l'ordre définitif de quitter le territoire. verlaten, en ten laatste, vanaf de datum van het verstrijken van de
Il est dérogé à l'alinéa précédent, pendant le temps strictement termijn van het definitieve bevel om het grondgebied te verlaten.
Van het bepaalde in het voorgaande lid wordt afgeweken, gedurende de
nécessaire pour permettre effectivement à l'intéressé de quitter le strikt noodzakelijke termijn, om de betrokkene in staat te stellen het
territoire; ce délai ne pourra en aucun cas excéder un mois. » grondgebied effectief te verlaten; die termijn mag in geen geval een maand overschrijden. »
B.2.2. A partir du 10 janvier 1997, ces dispositions ont été B.2.2. Die bepalingen zijn, met ingang van 10 januari 1997, door
remplacées comme suit par l'article 65 de la loi du 15 juillet 1996 : « Un étranger qui s'est déclaré réfugié et a demandé à être reconnu comme tel, séjourne illégalement dans le Royaume lorsque la demande d'asile a été rejetée et qu'un ordre de quitter le territoire exécutoire a été notifié à l'étranger concerné. L'aide sociale accordée à un étranger qui était en fait bénéficiaire au moment où un ordre de quitter le territoire exécutoire lui a été notifié, est arrêtée, à l'exception de l'aide médicale urgente, le jour où l'étranger quitte effectivement le territoire et, au plus tard, le jour de l'expiration du délai de l'ordre de quitter le territoire. » B.2.3. Par son arrêt n° 43/98 du 22 avril 1998, la Cour a annulé, dans artikel 65 van de wet van 15 juli 1996 als volgt vervangen : « Een vreemdeling die zich vluchteling heeft verklaard en heeft gevraagd om als dusdanig te worden erkend, verblijft illegaal in het Rijk wanneer de asielaanvraag is geweigerd en aan de betrokken vreemdeling een uitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten is betekend. De maatschappelijke dienstverlening aan een vreemdeling die werkelijk steuntrekkende was op het ogenblik dat hem een uitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten werd betekend, wordt, met uitzondering van de dringende medische hulpverlening, stopgezet de dag dat de vreemdeling daadwerkelijk het grondgebied verlaat, en ten laatste de dag van het verstrijken van het bevel om het grondgebied te verlaten. » B.2.3. Bij zijn arrest nr. 43/98 van 22 april 1998 heeft het Hof het
l'article 57, § 2, alinéas 3 et 4, de la loi organique des C.P.A.S., woord « uitvoerbaar » in het derde en vierde lid van artikel 57, § 2,
tel qu'il a été remplacé par la loi du 15 juillet 1996, le terme « van de O.C.M.W.-wet, zoals vervangen bij de wet van 15 juli 1996,
exécutoire » et a dit : vernietigd en gezegd :
« Cette annulation a pour effet que l'article 57, § 2, doit « Die vernietiging heeft tot gevolg dat artikel 57, § 2, moet worden
s'interpréter comme ne s'appliquant pas à l'étranger qui a demandé à geïnterpreteerd als zijnde niet van toepassing op de vreemdeling die
être reconnu comme réfugié, dont la demande a été rejetée et qui a gevraagd heeft om als vluchteling te worden erkend, wiens verzoek is
reçu un ordre de quitter le territoire, tant que n'ont pas été verworpen en die een bevel heeft gekregen het grondgebied te verlaten,
tranchés les recours qu'il a introduits devant le Conseil d'Etat zolang de beroepen die hij voor de Raad van State heeft ingesteld
contre la décision du Commissaire général aux réfugiés et aux tegen de beslissing die de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen
apatrides prise en application de l'article 63/3 de la loi ou contre en de staatlozen met toepassing van artikel 63/3 van de wet heeft
la décision de la Commission permanente de recours des réfugiés. » genomen of tegen de beslissing van de Vaste Beroepscommissie voor
vluchtelingen, niet zijn beslecht. »
La Cour a ainsi explicitement précisé que seuls sont visés les recours Met die toevoeging heeft het Hof uitdrukkelijk gepreciseerd dat enkel
zijn bedoeld de bij de Raad van State openstaande beroepen tegen de
pendants auprès du Conseil d'Etat contre les décisions concernant les beslissingen wat betreft de aanvragen om als vluchteling te worden
demandes d'obtention du statut de réfugié, dès lors que l'annulation erkend, nu de vernietiging enkel betrekking had op het derde en het
portait uniquement sur les alinéas 3 et 4 de l'article 57, § 2, de la vierde lid van artikel 57, § 2, van de O.C.M.W.-wet, die handelen over
loi organique des C.P.A.S. afférents aux étrangers s'étant déclarés vreemdelingen die zich vluchteling hebben verklaard en die hebben
réfugiés et ayant demandé à être reconnus comme tels. gevraagd om als dusdanig te worden erkend.
Il s'ensuit que la question préjudicielle est sans objet en tant Hieruit volgt dat de prejudiciële vraag zonder voorwerp is in zoverre
qu'elle concerne un ordre « exécutoire » de quitter le territoire. zij betrekking heeft op een « uitvoerbaar » bevel om het grondgebied
Il revient au juge a quo de vérifier si le recours devant le Conseil te verlaten. Het staat aan de verwijzende rechter te onderzoeken of het beroep voor
d'Etat est encore pendant et, dans l'affirmative, s'il appartient à de Raad van State nog hangende is en, zo ja, of het behoort tot één
l'une de ces deux catégories de recours contre la décision refusant van die twee categorieën van beroepen tegen de beslissing die de
d'accorder le statut de réfugié. erkenning als vluchteling weigert.
B.3.1. Le jugement de renvoi, qui concerne également une demande B.3.1. In het verwijzende vonnis, dat ook betrekking heeft op een
d'aide sociale pour une période antérieure à la modification apportée vordering tot maatschappelijke dienstverlening voor een periode
par la loi du 15 juillet 1996, fait référence aux arrêts de la Cour de voorafgaand aan de wijziging bij wet van 15 juli 1996, wordt
cassation des 4 septembre 1995, 21 octobre 1996 et 7 novembre 1996. gerefereerd aan de arresten van het Hof van Cassatie van 4 september 1995, 21 oktober 1996 en 7 november 1996.
Ces arrêts confèrent à la notion d'« ordre définitif de quitter le In die arresten werd aan het begrip « definitief bevel om het
territoire » utilisée à l'article 57, § 2, alinéas 3 et 4, de la loi grondgebied te verlaten » als bedoeld in artikel 57, § 2, derde en
vierde lid, van de O.C.M.W.-wet, vóór de vervanging ervan bij de wet
organique des C.P.A.S., avant son remplacement par la loi du 15 van 15 juli 1996, dezelfde betekenis gegeven als aan het begrip «
juillet 1996, la même signification que la notion d'« ordre exécutoire
de quitter le territoire » figurant dans la loi modificative. uitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten » in de wijzigende
B.3.2. Pour les raisons exposées aux B.31 à B.36 de l'arrêt de la Cour wet. B.3.2. Om de redenen uiteengezet onder B.31 tot B.36 van het arrest
d'arbitrage n° 43/98 du 22 avril 1998, l'article 57, § 2, de la loi du nr. 43/98 van 22 april 1998 van het Arbitragehof schendt artikel 57, §
8 juillet 1976 organique des C.P.A.S., tel qu'il a été inséré par la 2, van de O.C.M.W.-wet van 8 juli 1976, zoals ingevoerd door de wet
loi du 30 décembre 1992, viole les articles 10 et 11 de la van 30 december 1992, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet indien het
Constitution si la notion d'« ordre définitif de quitter le territoire daarin vervatte begrip « definitief bevel om het grondgebied te
» qui y est contenue est interprétée de la même manière que la notion verlaten » op dezelfde wijze wordt geïnterpreteerd als het begrip «
d'« ordre exécutoire de quitter le territoire ». uitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten ».
B.4.1. Par son arrêt n° 51/94 du 29 juin 1994, la Cour a jugé le B.4.1. In zijn arrest nr. 51/94 van 29 juni 1994 heeft het Hof de
traitement inégal contesté compatible avec les articles 10 et 11 de la betwiste ongelijke behandeling bestaanbaar geacht met de artikelen 10
Constitution, lus en combinaison avec l'article 191 de la Constitution en 11 van de Grondwet, gelezen in samenhang met artikel 191 van de
et l'article 11.1 du Pacte international relatif aux droits Grondwet en met artikel 11.1 van het Internationaal Verdrag inzake de
économiques, sociaux et culturels. Dès lors que ces points de droit economische, sociale en culturele rechten. Nu die rechtspunten in dat
ont été tranchés par cet arrêt, ils ne sauraient, eu égard à l'article arrest zijn beslecht, kunnen zij, gelet op artikel 9, § 2, van de
9, § 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, bij wege van
à nouveau être mis en cause au titre de question préjudicielle. prejudiciële vraag niet opnieuw in het geding worden gebracht.
B.4.2. Il appartient à la Cour d'examiner les questions de droit qui B.4.2. Het staat aan het Hof de rechtsvragen te onderzoeken die niet
n'ont pas été tranchées par l'arrêt n° 51/94. in het arrest nr. 51/94 zijn beslecht.
La question préjudicielle requiert donc un contrôle des dispositions De prejudiciële vraag noopt derhalve tot een toetsing van de in het
en cause au regard des articles 10 et 11 de la Constitution, lus en geding zijnde bepalingen aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet,
combinaison avec l'article 23 de la Constitution et avec l'article 13 gelezen in samenhang met artikel 23 van de Grondwet en met artikel 13
de la Convention européenne des droits de l'homme. van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
B.4.3. L'article 13 de la Convention européenne des droits de l'homme B.4.3. Artikel 13 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
dispose : luidt :
« Toute personne dont les droits et libertés reconnus dans la présente « Eenieder wiens rechten en vrijheden, welke in dit Verdrag zijn
Convention ont été violés a droit à l'octroi d'un recours effectif vermeld, zijn geschonden, heeft recht op daadwerkelijke rechtshulp
devant une instance nationale, alors même que la violation aurait été voor een nationale instantie, zelfs indien deze schending zou zijn
commise par des personnes agissant dans l'exercice de leurs fonctions begaan door personen in de uitoefening van hun ambtelijke functie. »
officielles ».
Parmi les droits reconnus par la Convention figure, à l'article 3,
l'interdiction de la torture, des traitements inhumains et dégradants. Tot de rechten die bij het Verdrag zijn toegekend, behoort het verbod
A supposer que le droit à l'aide sociale puisse se déduire de van foltering en van onmenselijke en vernederende behandelingen,
l'article 3 de la Convention européenne des droits de l'homme, la Cour waarin artikel 3 voorziet. In de veronderstelling dat het recht op maatschappelijke
dienstverlening kan worden afgeleid uit artikel 3 van het Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens, stelt het Hof vast dat de wet
constate que des recours juridictionnels sont prévus par la loi contre voorziet in jurisdictionele beroepen tegen de beslissingen die de
les décisions que les centres publics d'aide sociale adoptent en cette openbare centra voor maatschappelijk welzijn terzake nemen, ook al
matière, même si l'article 57, § 2, contesté, de la loi organique des voorziet het betwiste artikel 57, § 2, van de O.C.M.W.-wet in geen
C.P.A.S. ne prévoit aucune forme de recours. enkele vorm van beroep.
La question manque en droit. De vraag faalt in rechte.
B.4.4. Les dispositions de l'article 23 de la Constitution qui B.4.4. De bepalingen van artikel 23 van de Grondwet die de
concernent l'aide sociale sont ainsi libellées : maatschappelijke dienstverlening betreffen, luiden :
« Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. « Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.
A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde
garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de
droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden
conditions de leur exercice. voor de uitoefening bepalen.
Ces droits comprennent notamment : Die rechten omvatten inzonderheid :
[...] [...]
2° le droit à la sécurité sociale, à la protection de la santé et à 2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en
l'aide sociale, médicale et juridique; ». sociale, geneeskundige en juridische bijstand; ».
B.4.5. Sans qu'il y ait lieu d'examiner, en l'espèce, la portée des B.4.5. Zonder dat het Hof te dezen de draagwijdte moet onderzoeken van
principes contenus à l'article 23 de la Constitution, la Cour de beginselen die vervat zijn in artikel 23 van de Grondwet, stelt het
constate, d'une part, que cette disposition reprend, en ce qui vast, enerzijds, dat die bepaling, wat het recht op maatschappelijke
concerne le droit à l'aide sociale, des termes utilisés par le dienstverlening betreft, bewoordingen overneemt die de wetgever heeft
législateur à l'article 1er de la loi du 8 juillet 1976 organique des gebruikt in artikel 1 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende
centres publics d'aide sociale et, d'autre part, qu'elle renvoie, pour de openbare centra voor maatschappelijk welzijn en, anderzijds, dat
garantir les droits qu'elle énumère, à « la loi, [au] décret ou [à] la zij, om de erin opgesomde rechten te waarborgen, verwijst naar « de
règle visée à l'article 134 [...], en tenant compte des obligations wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel, rekening houdend
correspondantes [...] ». met de overeenkomstige plichten [...] ».
Dès lors que le Constituant confie expressément au législateur la Aangezien de Grondwetgever de taak om de omvang te bepalen van de door
tâche de préciser l'étendue des droits qu'il garantit, les hem gewaarborgde rechten uitdrukkelijk aan de wetgever toevertrouwt,
dispositions prises antérieurement par le législateur compétent à cet kunnen de bepalingen die de bevoegde wetgever, inzake maatschappelijke
égard, en matière d'aide sociale, ne peuvent être considérées comme dienstverlening, in dat opzicht voorheen reeds had aangenomen, niet
incompatibles avec l'article 23 de la Constitution. worden beschouwd als onverenigbaar met artikel 23 van de Grondwet.
B.4.6. La question, en sa première partie, appelle une réponse B.4.6. Het eerste deel van de vraag dient ontkennend te worden
négative. beantwoord.
Quant à la seconde partie de la question Ten aanzien van het tweede deel van de vraag
B.5.1. La question, dans sa seconde partie, invite la Cour à vérifier B.5.1. In het tweede deel van de vraag wordt het Hof verzocht te
onderzoeken of de wetgever, doordat hij de maatschappelijke
si, en supprimant l'aide sociale à tout étranger ayant reçu un ordre dienstverlening afschaft voor elke vreemdeling die een bevel heeft
ontvangen om het grondgebied te verlaten zonder onder die
de quitter le territoire, sans distinguer, parmi les étrangers, ceux vreemdelingen diegenen te onderscheiden wier gezondheidstoestand een
dont l'état de santé rend impossible un retour dans leur pays terugkeer naar hun land van oorsprong onmogelijk maakt, de artikelen
d'origine, le législateur n'a pas violé les articles 10 et 11 de la 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de in het middel
Constitution, combinés avec les dispositions mentionnées au moyen. vermelde bepalingen, niet heeft geschonden.
B.5.2. Si la mesure prévue par l'article 57, § 2, est appliquée aux B.5.2. Indien de maatregel waarin artikel 57, § 2, voorziet, wordt
personnes qui, pour des raisons médicales, sont dans l'impossibilité toegepast op personen die, om medische redenen, in de absolute
absolue de donner suite à l'ordre de quitter la Belgique, elle traite onmogelijkheid zijn gevolg te geven aan het bevel België te verlaten,
de la même manière, sans justification raisonnable, des personnes qui behandelt hij zonder redelijke verantwoording op dezelfde wijze
se trouvent dans des situations fondamentalement différentes : celles personen die zich in fundamenteel verschillende situaties bevinden :
qui peuvent être éloignées et celles qui ne peuvent l'être pour des diegenen die kunnen worden verwijderd en diegenen die om medische
raisons médicales. Dans cette mesure, l'article 57, § 2, est redenen niet kunnen worden verwijderd. In die mate is artikel 57, § 2,
discriminatoire. discriminerend.
B.5.3. La question, en sa deuxième partie, appelle une réponse B.5.3. Het tweede deel van de vraag dient bevestigend te worden
positive. beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
1. Tant avant qu'après sa modification par l'article 65 de la loi du 1. Zowel vóór als na de wijziging ervan bij artikel 65 van de wet van
15 juillet 1996, l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 15 juli 1996, schendt artikel 57, § 2, van de organieke wet van 8 juli
organique des centres publics d'aide sociale ne viole pas les articles 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn de
10 et 11 de la Constitution pour autant qu'il soit interprété comme ne artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in zoverre het zo wordt
s'appliquant pas à l'étranger qui a demandé à être reconnu comme geïnterpreteerd dat het niet van toepassing is op de vreemdeling die
réfugié, dont la demande a été rejetée et qui a reçu un ordre de gevraagd heeft erkend te worden als vluchteling, en wiens aanvraag is
quitter le territoire, tant que n'ont pas été tranchés les recours verworpen en die een bevel heeft gekregen om het grondgebied te
qu'il a introduits devant le Conseil d'Etat contre la décision qu'a verlaten, zolang de beroepen die bij de Raad van State zijn ingesteld
prise le Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides en tegen de beslissing die de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen
application de l'article 63/3 de la loi, ou contre la décision de la en de staatlozen met toepassing van artikel 63/3 van de wet heeft
Commission permanente de recours des réfugiés. genomen, of tegen de beslissing van de Vaste Beroepscommissie voor
vluchtelingen niet zijn beslecht.
2. La même disposition viole les articles 10 et 11 de la Constitution 2. Dezelfde bepaling schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in
en ce qu'elle s'applique à des étrangers auxquels a été notifié un zoverre zij van toepassing is op vreemdelingen aan wie een bevel om
ordre de quitter le territoire et qui, pour des raisons médicales, het grondgebied te verlaten is betekend en die, om medische redenen,
sont dans l'impossibilité absolue d'y donner suite. in de absolute onmogelijkheid zijn om er gevolg aan te geven.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 juin 1999. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 juni 1999.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
L. De Grève. L. De Grève.
^