Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 24/99 du 24 février 1999 Numéro du rôle : 1575 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 5, 3°, de la loi du 11 juillet 1994 relative aux tribunaux de police et portant certaines dispositions relatives à l'accélératio La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, composée du président M. Melchior et des juges-rapporte(...)"
Arrêt n° 24/99 du 24 février 1999 Numéro du rôle : 1575 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 5, 3°, de la loi du 11 juillet 1994 relative aux tribunaux de police et portant certaines dispositions relatives à l'accélératio La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, composée du président M. Melchior et des juges-rapporte(...) Arrest nr. 24/99 van 24 februari 1999 Rolnummer 1575 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 5, 3°, van de wet van 11 juli 1994 betreffende de politierechtbanken en houdende een aantal bepalingen betreffende de versnelling en de modernis Het Arbitragehof, beperkte kamer, samengesteld uit voorzitter M. Melchior en de rechters-verslag(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 24/99 du 24 février 1999 Arrest nr. 24/99 van 24 februari 1999
Numéro du rôle : 1575 Rolnummer 1575
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 5, 3°, de la In zake : de prejudiciële vraag over artikel 5, 3°, van de wet van 11
loi du 11 juillet 1994 relative aux tribunaux de police et portant juli 1994 betreffende de politierechtbanken en houdende een aantal
certaines dispositions relatives à l'accélération et à la bepalingen betreffende de versnelling en de modernisering van de
modernisation de la justice pénale (article 138, 6°ter, du Code strafrechtspleging (artikel 138, 6°ter, van het Wetboek van
d'instruction criminelle), posée par le Tribunal de police de Dinant. Strafvordering), gesteld door de Politierechtbank te Dinant.
La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, Het Arbitragehof, beperkte kamer,
composée du président M. Melchior et des juges-rapporteurs E. Cerexhe samengesteld uit voorzitter M. Melchior en de rechters-verslaggevers
et H. Boel, assistée du greffier L. Potoms, E. Cerexhe en H. Boel, bijgestaan door de griffier L. Potoms,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par jugement du 14 décembre 1998 en cause de la s.a. Royale Belge Bij vonnis van 14 december 1998 in zake de n.v. Royale Belge tegen L.
contre L. Maguin-Vreux et M.-A. Dehu, dont l'expédition est parvenue Maguin-Vreux en M.-A. Dehu, waarvan de expeditie ter griffie van het
au greffe de la Cour le 18 décembre 1998, le Tribunal de police de Hof is ingekomen op 18 december 1998, heeft de Politierechtbank te
Dinant a posé la question préjudicielle suivante : Dinant de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 5, 3°, de la loi du 11 juillet 1994 qui réforme notamment « Schendt artikel 5, 3°, van de wet van 11 juli 1994, dat met name de
la compétence du juge de police en l'instituant en véritable seul bevoegdheid van de politierechter hervormt door hem aan te stellen als
tribunal dont la compétence exclusive s'étend à tous les droits et werkelijk enige rechtbank waarvan de exclusieve bevoegdheid zich
obligations découlant du droit applicable au roulage, et donc, en uitstrekt tot alle rechten en plichten die voortvloeien uit het recht
conséquence, donne à connaître également de l'application des articles dat van toepassing is op het wegverkeer en dus tevens ertoe leidt dat
24 et 25 de la loi en matière d'assurance responsabilité civile hij kennis neemt van de toepassing van de artikelen 24 en 25 van de
wet betreffende de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering inzake
automobile et du recours que ces articles prévoient contre l'assuré en motorrijtuigen, en tot het beroep waarin die artikelen voorzien tegen
cas de faute lourde de ce dernier, viole-t-elle [lire : il] l'article de verzekerde in geval van een zware fout van laatstgenoemde, artikel
6, § 1er, de la Convention de sauvegarde des droits de l'homme en ce 6, § 1, van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens
que précisément ce principe consacre, savoir la règle suivant laquelle doordat precies dit beginsel met name de regel verankert volgens welke
le juge doit non seulement être indépendant et impartial mais de rechter niet alleen onafhankelijk en onpartijdig moet zijn maar als
apparaître comme tel ? » dusdanig moet overkomen »
II. Les faits et la procédure antérieure II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil
Le 16 juillet 1995, L. Maguin pilotait, sous influence de la boisson, Op 16 juli 1995, bestuurde L. Maguin, onder invloed van drank, het
le véhicule de M.-A. Dehu lorsqu'il emboutit trois véhicules en voertuig van M.-A. Dehu toen hij inreed op drie geparkeerde
stationnement. Il fut poursuivi et condamné par le Tribunal de police voertuigen. Hij werd vervolgd en veroordeeld door de Politierechtbank
de Dinant, le 16 janvier 1996. te Dinant, op 16 januari 1996.
La Royale Belge, assureur de M.-A. Dehu, a indemnisé les propriétaires De n.v. Royale Belge, verzekeraar van M.-A. Dehu, heeft de eigenaars
des véhicules endommagés pour une somme de 348.418 francs. van de beschadigde voertuigen schadeloos gesteld voor een som van
348.418 frank.
In de procedure tot terugbetaling van de betaalde schadevergoeding
Procédant en remboursement des dommages payés, M.-A. Dehu et son hebben M.-A. Dehu en haar verzekeraar voor de rechter van de
assureur ont invoqué, devant le juge du Tribunal de police de Dinant Politierechtbank te Dinant, zitting houdende in burgerlijke zaken, de
siégeant au civil, l'exception de partialité de ce juge tirée de la exceptie van partijdigheid van die rechter aangevoerd, afgeleid uit de
violation de l'article 6 de la Convention européenne des droits de schending van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van
l'homme. A la suite de quoi, le juge de police de Dinant a adressé à de Mens. Naar aanleiding hiervan heeft de politierechter te Dinant de
la Cour la question préjudicielle précitée. voormelde prejudiciële vraag tot het Hof gericht.
III. La procédure devant la Cour III. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 18 décembre 1998, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 18 december 1998 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Le 7 janvier 1999, les juges-rapporteurs E. Cerexhe et H. Boel ont Op 7 januari 1999 hebben de rechters-verslaggevers E. Cerexhe en H.
informé le président, en application de l'article 71, alinéa 1er, de Boel, met toepassing van artikel 71, eerste lid, van de organieke wet,
de voorzitter ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen
la loi organique, qu'ils pourraient être amenés à proposer à la Cour, worden gebracht aan het Hof, zitting houdende in beperkte kamer, voor
siégeant en chambre restreinte, de rendre un arrêt constatant que la te stellen een arrest te wijzen waarbij wordt vastgesteld dat de
question préjudicielle ne relève manifestement pas de la compétence de prejudiciële vraag kennelijk niet onder de bevoegdheid valt van het
la Cour. Hof.
Les conclusions des juges-rapporteurs ont été notifiées aux parties Overeenkomstig artikel 71, tweede lid, van de organieke wet is van de
dans l'instance principale conformément à l'article 71, alinéa 2, de conclusies van de rechters-verslaggevers aan de partijen in het
la loi organique, par lettre recommandée à la poste le 11 janvier bodemgeschil kennisgegeven bij een op 11 januari 1999 ter post
1999. aangetekende brief.
M.-A. Dehu a introduit un mémoire justificatif par lettre recommandée M.-A. Dehu heeft bij een op 25 januari 1999 ter post aangetekende
à la poste le 25 janvier 1999. brief een memorie met verantwoording ingediend.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
IV. En droit IV. In rechte
- A - - A -
A.1. Les juges-rapporteurs ont estimé que la chambre restreinte de la A.1. De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat de beperkte kamer
Cour pourrait être amenée, en application de l'article 71 de la loi van het Hof ertoe zou kunnen worden gebracht, met toepassing van
spéciale du 6 janvier 1989, à mettre fin à cette affaire par un arrêt artikel 71 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, die zaak af te
dans lequel elle constaterait l'incompétence manifeste de la Cour. doen met een arrest waarin de kennelijke onbevoegdheid van het Hof zou
worden vastgesteld.
A.2. Dans son mémoire justificatif, M.-A. Dehu reconnaît que la A.2. In haar memorie met verantwoording erkent M.-A. Dehu dat in de
question préjudicielle invite la Cour à se prononcer directement sur prejudiciële vraag het Hof wordt verzocht zich rechtstreeks uit te
la compatibilité de l'article 5, 3°, de la loi du 11 juillet 1994 spreken over de verenigbaarheid van artikel 5, 3°, van de wet van 11
relative aux tribunaux de police avec une disposition d'un traité juli 1994 betreffende de politierechtbanken met een bepaling van een
international, en l'occurrence l'article 6 de la Convention européenne internationaal verdrag, namelijk artikel 6 van het Europees Verdrag
des droits de l'homme. Elle admet aussi que la Cour n'est pas voor de Rechten van de Mens. Zij neemt ook aan dat het Hof niet
compétente pour opérer pareil contrôle. En revanche, M.-A. Dehu bevoegd is om een dergelijke toetsing uit te voeren. M.-A. Dehu
soutient que la Cour peut se prononcer indirectement sur la conformité betoogt daarentegen dat het Hof zich onrechtstreeks kan uitspreken
d'une disposition législative si la question se pose par rapport à une over de bestaanbaarheid van een wetsbepaling indien de vraag wordt
des dispositions constitutionnelles dont elle assure le contrôle. gesteld ten opzichte van een van de grondwetsbepalingen aan de hand
waarvan het zijn toetsing uitvoert.
Les deux seuls articles constitutionnels « habituellement et Aangezien de enige twee grondwetsartikelen die « gebruikelijk en
continuellement vantés étant les articles 6 et 6bis de la Constitution voortdurend worden aangevoerd de artikelen 6 en 6bis van de Grondwet
», M.-A. Dehu suggère que la question soit « renoyautée » à la zijn », suggereert M.-A. Dehu dat de vraag zou worden ingepast in de
compétence de la Cour et dès lors formulée en ces termes : bevoegdheid van het Hof en derhalve aldus zou worden geformuleerd :
« L'article 5, 3° de [la] Loi du 11 juillet 1994 qui réforme notamment « Schendt artikel 5, 3°, van de wet van 11 juli 1994, dat met name de
la compétence du juge de police en l'instituant en véritable et seul bevoegdheid van de politierechter hervormt door hem aan te stellen als
Tribunal dont la compétence exclusive s'étend à tous les droits et werkelijk enige rechtbank waarvan de exclusieve bevoegdheid zich
obligations découlant du droit applicable au roulage, et donc, en uitstrekt tot alle rechten en plichten die voortvloeien uit het recht
conséquence, donne à connaître également de l'application des articles dat van toepassing is op het wegverkeer en dus tevens ertoe leidt dat
24 et 25 de la Loi en matière d'assurance R.C. automobile et du hij kennis neemt van de toepassing van de artikelen 24 en 25 van de
recours que ces articles prévoient contre l'assuré en cas de faute wet betreffende de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering inzake
motorrijtuigen, en van het beroep waarin die artikelen voorzien tegen
de verzekerde in geval van een zware fout van laatstgenoemde, de
lourde de ce dernier, viole-t-il les articles 6 et 6bis de la artikelen 6 en 6bis van de Belgische Grondwet in het licht van het
Constitution belge en regard du prescrit de l'article 6 § 1 de la bepaalde in artikel 6, § 1, van het Europees Verdrag voor de Rechten
convention de sauvegarde des droits de l'homme en ce que précisément van de Mens doordat precies dit beginsel met name de regel verankert
ce principe consacre, savoir la règle suivant laquelle le juge doit volgens welke de rechter niet alleen onafhankelijk en onpartijdig moet
non seulement être indépendant et impartial mais apparaître comme tel ? » zijn maar als dusdanig moet overkomen ? »
- B - - B -
B.1. Aux termes de l'article 26, § 1er, de la loi spéciale du 6 B.1. Luidens artikel 26, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989
janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, adoptée en exécution de
l'article 142 de la Constitution, la Cour statue, à titre préjudiciel, op het Arbitragehof, aangenomen ter uitvoering van artikel 142 van de
Grondwet, doet het Hof, bij wijze van prejudiciële beslissing,
par voie d'arrêt, sur les questions relatives à : uitspraak bij wege van arrest op vragen omtrent :
« 1° la violation par une loi, un décret ou une règle visée à « 1° de schending door een wet, een decreet of een in artikel 26bis
l'article 26bis [désormais l'article 134] de la Constitution, des [thans artikel 134] van de Grondwet bedoelde regel van de regels die
règles qui sont établies par la Constitution ou en vertu de celle-ci door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de
pour déterminer les compétences respectives de l'Etat, des Communautés onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschappen en de
et des Régions; Gewesten;
2° sans préjudice du 1°, tout conflit entre décrets ou entre règles 2° onverminderd 1°, elk conflict tussen decreten of tussen regels
visées à l'article 26bis [désormais l'article 134] de la Constitution bedoeld in artikel 26bis [thans artikel 134] van de Grondwet, die
émanant de législateurs distincts et pour autant que le conflit uitgaan van verschillende wetgevers en voor zover het conflict
résulte de leur champ d'application respectif; ontstaan is uit hun onderscheiden werkingssfeer;
3° la violation par une loi, un décret ou une règle visée à l'article 3° de schending door een wet, een decreet of een in artikel 26bis
26bis [désormais l'article 134] de la Constitution, des articles 6, [thans artikel 134] van de Grondwet bedoelde regel van de artikelen 6,
6bis et 17 [désormais les articles 10, 11 et 24] de la Constitution. » 6bis en 17 [thans de artikelen 10, 11 en 24] van de Grondwet. »
B.2. Ni cet article, ni aucune autre disposition constitutionnelle ou B.2. Noch dat artikel, noch enige andere grondwets- of wetsbepaling
législative ne confèrent à la Cour le pouvoir de statuer directement, verlenen aan het Hof de bevoegdheid om rechtstreeks bij wijze van
à titre préjudiciel, sur la question de savoir si une loi est prejudiciële beslissing uitspraak te doen over de vraag of een wet
contraire à une disposition d'un traité international. Aucune norme ne strijdig is met een bepaling van een internationaal verdrag. Geen
enkele norm staat het Hof evenmin toe een prejudiciële vraag te
permet non plus à la Cour de reformuler une question préjudicielle, herformuleren, in tegenstelling tot wat een van de partijen voor de
contrairement à ce que suggère une des parties devant le juge du fond, feitenrechter suggereert, teneinde een bevoegdheid toe te kennen die
afin d'attribuer une compétence qui lui est refusée et alors qu'aucun het Hof is geweigerd en zulks terwijl geen enkel feitelijk element uit
des éléments de fait du dossier ou de la motivation de la décision de het dossier of uit de motivering van de verwijzingsbeslissing het Hof
renvoi ne lui permet de redresser la question conformément à la ertoe in staat stelt de vraag bij te sturen overeenkomstig de
compétence qui est reconnue à la Cour. bevoegdheid die aan het Hof is toegekend.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour, chambre restreinte, het Hof, beperkte kamer,
statuant à l'unanimité des voix, met eenparigheid van stemmen uitspraak doende,
constate que la Cour n'est pas compétente. stelt vast dat het Hof niet bevoegd is.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 24 février 1999. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 24 februari 1999.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
^