Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 3/99 du 20 janvier 1999 Numéro du rôle : 1205 En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 3 et 22 du décret de la Région flamande du 28 juin 1985 « fixant, pour la Région flamande, des règles relatives à l'organis La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. Martens(...)"
Arrêt n° 3/99 du 20 janvier 1999 Numéro du rôle : 1205 En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 3 et 22 du décret de la Région flamande du 28 juin 1985 « fixant, pour la Région flamande, des règles relatives à l'organis La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. Martens(...) Arrest nr. 3/99 van 20 januari 1999 Rolnummer 1205 In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 3 en 22 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 28 juni 1985 houdende vaststelling, voor het Vlaamse Gewest, van regelen betreffende de o Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters P. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 3/99 du 20 janvier 1999 Arrest nr. 3/99 van 20 januari 1999
Numéro du rôle : 1205 Rolnummer 1205
En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 3 et In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 3 en 22 van het
22 du décret de la Région flamande du 28 juin 1985 « fixant, pour la decreet van het Vlaamse Gewest van 28 juni 1985 houdende vaststelling,
Région flamande, des règles relatives à l'organisation de la procédure voor het Vlaamse Gewest, van regelen betreffende de organisatie van de
et de l'exercice du contrôle administratif des communes » (lire : «
fixant, pour la Région flamande, des règles relatives à l'organisation
de la procédure et à l'exercice de la tutelle administrative sur les procedure alsook de uitoefening van het administratief toezicht op de
communes »), posées par le Conseil d'Etat. gemeenten, gesteld door de Raad van State.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de
Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, H. Coremans et A. Arts, assistée du rechters P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, H. Coremans en A. Arts,
greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Grève, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles I. Onderwerp van de prejudiciële vragen
Par arrêt n° 69.367 du 4 novembre 1997 en cause de K. Lambert et P. Bij arrest nr. 69.367 van 4 november 1997 in zake K. Lambert en P.
Breemersch contre la ville d'Ostende et la Région flamande, dont Breemersch tegen de stad Oostende en het Vlaamse Gewest, waarvan de
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 27 novembre 1997, le expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 27 november 1997,
Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 3 du décret du 28 juin 1985 fixant, pour la Région « Schendt artikel 3 van het decreet van 28 juni 1985 houdende
vaststelling, voor het Vlaamse Gewest, van regelen betreffende de
flamande, des règles relatives à l'organisation de la procédure et de organisatie van de procedure alsook de uitoefening van het
l'exercice du contrôle administratif des communes viole-t-il les administratief toezicht [op de gemeenten] de door of krachtens de
règles fixées par la Constitution ou en vertu de celle-ci, pour Grondwet vastgestelde regels voor het bepalen van de onderscheiden
déterminer les compétences respectives de l'Etat, des Communautés et bevoegdheden van de Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten en meer
des Régions, et notamment l'article 7 de la loi spéciale du 8 août bepaald artikel 7 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
1980 de réformes institutionnelles, en ce que cette disposition, dans hervorming der instellingen doordat die bepaling, in de mate dat zij
la mesure où elle habilite le gouverneur de province à statuer en de provinciegouverneur bevoegd maakt om in laatste instantie uitspraak
dernière instance sur une délibération d'un conseil communal, te doen over een gemeenteraadsbesluit waarbij een aan de gemeente
acceptant un legs accordé à la commune, instaure pour la Région toegekend legaat wordt aanvaard, voor het Vlaamse Gewest een van
flamande un régime s'écartant de l'article 76 de l'ancienne loi artikel 76 van de oude gemeentewet afwijkende regeling instelt die de
communale, qui limite les droits des intéressés et excède ainsi les rechten van belanghebbenden beperkt en zodoende buiten de grenzen
limites de l'article 7 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes treedt van het toentertijd van kracht zijnde artikel 7 van de
institutionnelles, tel qu'il était en vigueur à l'époque ? » bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen ? »
et, au cas où il serait répondu par l'affirmative à cette question : en, voor het geval dat die vraag positief wordt beantwoord :
« L'article 22 du décret du 28 juin 1985 fixant, pour la Région « Schendt artikel 22 van het decreet van 28 juni 1985 houdende
flamande, des règles relatives à l'organisation de la procédure et de vaststelling, voor het Vlaamse Gewest, van regelen betreffende de
l'exercice du contrôle administratif des communes, en remplaçant à organisatie van de procedure en de uitoefening van het administratief
l'article 76 de l'ancienne loi communale les mots ` Roi ' et ` arrêté toezicht [op de gemeenten], door in artikel 76 van de oude gemeentewet
royal ' par les mots ` Exécutif ' et ` arrêté de l'Exécutif ', de woorden ' Koning ' en ' Koninklijk Besluit ' te vervangen door de
viole-t-il les règles fixées par la Constitution ou en vertu de woorden ' Executieve ' en ' Besluit van de Executieve ', de door of
krachtens de Grondwet vastgestelde regels voor het bepalen van de
celle-ci, pour déterminer les compétences respectives de l'Etat, des onderscheiden bevoegdheden van de Staat, de Gemeenschappen en de
Communautés et des Régions, et notamment l'article 7 de la loi Gewesten en inzonderheid het toentertijd van kracht zijnde artikel 7
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, tel qu'il était van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
en vigueur à l'époque ? » instellingen ? »
II. Les faits et la procédure antérieure II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil
Le Conseil d'Etat est saisi de deux recours visant à l'annulation de Bij de Raad van State zijn twee beroepen aanhangig die strekken tot
la délibération du conseil communal d'Ostende du 22 avril 1988 vernietiging van een besluit van 22 april 1988 van de gemeenteraad van
acceptant un legs universel de G. Breemersch, de l'arrêté du Oostende waarbij een algemeen legaat van G. Breemersch wordt aanvaard,
gouverneur de la province de Flandre occidentale approuvant la en van de daarop volgende goedkeuringsbeslissing van de gouverneur van
délibération susvisée, de l'approbation implicite par l'Exécutif de provincie West-Vlaanderen, alsook van de impliciete goedkeuring
flamand et de l'arrêté du ministre communautaire des Affaires door de Vlaamse Executieve en van de goedkeuringsbeslissing van de
Gemeenschapsminister van Binnenlandse Aangelegenheden.
intérieures portant approbation de la délibération. In het verslag van de auditeur is een exceptie van laattijdigheid van
Le rapport de l'auditeur soulève une exception de tardiveté du recours het beroep tot vernietiging aangevoerd, doordat het op het bestreden
en annulation en ce que le décret du 28 juin 1985 applicable à la gemeenteraadsbesluit van toepassing zijnde decreet van 28 juni 1985
délibération entreprise du conseil communal n'autorisait pas les
intéressés à introduire un recours contre l'arrêté d'approbation du geen beroep door de betrokkenen tegen het goedkeuringsbesluit van de
gouverneur de province, de sorte que le délai de soixante jours pour provinciegouverneur toeliet, zodat de termijn van zestig dagen voor
l'introduction du recours, qui a pris cours au moment où le requérant het indienen van het beroep, die is aangevangen op het ogenblik van de
a eu connaissance de l'arrêté d'approbation du gouverneur, avait kennisneming van de goedkeuringsbeslissing van de gouverneur, is
expiré. verstreken.
L'une des parties requérantes devant le Conseil d'Etat observe qu'aux Hiertegen doet een van de verzoekende partijen opmerken dat volgens
termes de l'article 910 du Code civil, les dispositions par testament artikel 910 van het Burgerlijk Wetboek beschikkingen bij testament ten
au profit des pauvres d'une commune n'auront leur effet qu'autant voordele van de armen van de gemeente eerst gevolg kunnen hebben voor
qu'elles seront autorisées conformément à l'article 76 de l'ancienne zover daartoe de machtiging wordt verleend overeenkomstig artikel 76
loi communale. Selon le requérant, cet article a instauré un système van de oude gemeentewet. Dat artikel stelde volgens de verzoeker een
selon lequel le Roi prenait invariablement la décision finale, systeem in waarbij uiteindelijk de Koning een eindbeslissing nam die
décision qui n'est pas exclusivement de nature administrative (comme niet uitsluitend van bestuurlijke aard (zoals het administratief
la tutelle administrative), mais se rapporte également « à la moralité toezicht) was, maar ook verband hield met de « moraliteit en de orde
et à l'ordre des familles ». Il s'agit donc de savoir, à l'estime du der families ». Aldus rijst volgens de verzoeker de vraag of artikel
requérant, si l'article 76 de la loi communale concernait 76 van de gemeentewet wel het administratief toezicht betrof, en
effectivement la tutelle administrative et, dès lors, si les régions
étaient bien compétentes, conformément à l'article 7 de la loi derhalve ook de vraag of de gewesten op grond van artikel 7 van de
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, pour modifier bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen
cette réglementation. bevoegd waren om die regeling te wijzigen.
Sur ce, le Conseil d'Etat décida de poser la question de compétence De Raad van State besliste daarop de opgeworpen bevoegdheidsvraag te
soulevée, et de formuler également d'office, pour le cas où la Cour stellen, maar bovendien ambtshalve, voor het geval dat het Hof die
répondrait à cette question par l'affirmative, une seconde question, vraag positief zou beantwoorden, een tweede vraag te stellen over de
concernant la compétence du législateur décrétal pour remplacer, sur bevoegdheid van de decreetgever om, op grond van het toentertijd van
la base de l'article 7 - en vigueur à l'époque - de la loi spéciale du kracht zijnde artikel 7 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
8 août 1980 de réformes institutionnelles, les mots « Roi » et « hervorming der instellingen, de woorden « Koning » en « Koninklijk
arrêté royal » dans l'article 76 de l'ancienne loi communale par les Besluit » in artikel 76 van de oude gemeentewet te vervangen door «
mots « Exécutif » et « arrêté de l'Exécutif ». Executieve » en « Besluit van de Executieve ».
III. La procédure devant la Cour III. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 27 novembre 1997, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 27 november 1997 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 11 décembre 77 van de organieke wet bij op 11 december 1997 ter post aangetekende
1997. brieven.
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 18 décembre 1997. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 december 1997.
Le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, a De Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, heeft een
introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 26 janvier memorie ingediend bij op 26 januari 1998 ter post aangetekende brief.
1998. Par ordonnances des 29 avril 1998 et 29 octobre 1998, la Cour a Bij beschikkingen van 29 april 1998 en 29 oktober 1998 heeft het Hof
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
prorogé respectivement jusqu'aux 27 novembre 1998 et 27 mai 1999 le respectievelijk 27 november 1998 en 27 mei 1999.
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Par ordonnance du 21 octobre 1998, la Cour a déclaré l'affaire en état Bij beschikking van 21 oktober 1998 heeft het Hof de zaak in
et fixé l'audience au 18 novembre 1998, après avoir invité le gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 18
Gouvernement flamand à répondre - dans un mémoire à introduire au plus november 1998, na de Vlaamse Regering te hebben verzocht - in een
tard le 10 novembre 1998 - à la question suivante : ne fallait-il pas, uiterlijk op 10 november 1998 in te dienen memorie - te antwoorden op
compte tenu de l'article 910 du Code civil, considérer le régime de volgende vraag : moest, rekening houdend met artikel 910 van het
originaire de l'article 76 comme une tutelle spécifique instituée par Burgerlijk Wetboek, de oorspronkelijke regeling van artikel 76 niet
worden beschouwd als een door de nationale wetgever ingesteld
le législateur national au sens de l'article 7, littera b), applicable specifiek toezicht in de zin van het toenmalige artikel 7, littera b),
à l'époque, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
institutionnelles ? instellingen ?
Cette ordonnance a été notifiée au Gouvernement flamand ainsi qu'à son Van die beschikking is kennisgegeven aan de Vlaamse Regering en haar
avocat, par lettres recommandées à la poste le 22 octobre 1998. advocaat bij op 22 oktober 1998 ter post aangetekende brieven.
Le Gouvernement flamand a introduit un mémoire complémentaire par lettre recommandée à la poste le 10 novembre 1998. De Vlaamse Regering heeft een aanvullende memorie ingediend bij op 10 november 1998 ter post aangetekende brief.
A l'audience publique du 18 novembre 1998 : Op de openbare terechtzitting van 18 november 1998 :
- a comparu Me P. Devers, avocat au barreau de Gand, pour le - is verschenen : Mr. P. Devers, advocaat bij de balie te Gent, voor
Gouvernement flamand; de Vlaamse Regering;
- les juges-rapporteurs A. Arts et J. Delruelle ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers A. Arts en J. Delruelle verslag uitgebracht;
- l'avocat précité a été entendu; - is de voornoemde advocaat gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
IV. En droit IV. In rechte
- A - - A -
Mémoire du Gouvernement flamand Memorie van de Vlaamse Regering
A.1. L'autorisation visée à l'article 910 du Code civil et A.1. De machtiging bedoeld in artikel 910 van het Burgerlijk Wetboek
l'approbation visée à l'article 76 de l'ancienne loi communale sont en de goedkeuring bedoeld in artikel 76 van de oude gemeentewet zijn
des actes juridiques de simple tutelle administrative. Cette tutelle rechtshandelingen van louter administratief toezicht. Dat toezicht
ne saurait en aucun cas léser les droits de tiers, en particulier ceux vermag op geen enkele wijze de rechten van derden, met name eventuele
d'éventuels cosuccessibles. mede-erfgerechtigden, te schaden.
Sous l'empire de l'article 7, applicable à l'époque, de la loi Onder het stelsel van het toenmalige artikel 7 van de bijzondere wet
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, le législateur van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen behoorde het tot
décrétal, lorsqu'il fixait la procédure de la tutelle administrative (ordinaire), était également compétent pour désigner ou exclure les autorités chargées de cette tutelle. La circonstance que seule la commune puisse introduire un recours contre la décision du gouverneur ne signifie pas que les copartageants particuliers soient privés de leurs armes, vu la possibilité d'un recours gracieux auprès du Gouvernement flamand dans le cadre de la tutelle administrative générale. A.2. La réponse à la première question étant négative, la deuxième question subsidiaire n'appelle pas de réponse. de bevoegdheid van de decreetgever om bij het bepalen van de procedure van het (gewoon) administratief toezicht ook de daarmee belaste overheden aan te wijzen of uit te sluiten. Dat tegen de beslissing van de gouverneur alleen beroep openstaat voor de gemeente, betekent niet dat de particuliere medegerechtigde zonder wapens zou zijn, vermits steeds het willig beroep bij de Vlaamse Regering in het kader van het algemeen administratief toezicht openstaat. A.2. Aangezien het antwoord op de eerste vraag negatief is, behoeft de ondergeschikte tweede vraag geen antwoord.
Par ailleurs, la référence, faite par l'article 22 du décret du 28 Overigens is de verwijzing, in artikel 22 van het decreet van 28 juni
juin 1985, à l'article 76, alinéa 1er, de l'ancienne loi communale est 1985, naar artikel 76, eerste lid, van de oude gemeentewet, rekening
imprécise, compte tenu de l'article 3 du même décret. houdend met artikel 3 van hetzelfde decreet inaccuraat.
Mémoire complémentaire du Gouvernement flamand Aanvullende memorie van de Vlaamse Regering
A.3.1. Par ordonnance du 21 octobre 1998, la Cour a invité le A.3.1. Bij beschikking van 21 oktober 1998 heeft het Hof de Vlaamse
Gouvernement flamand à répondre dans un mémoire complémentaire à la Regering verzocht in een aanvullende memorie te antwoorden op de vraag
question suivante : « Ne fallait-il pas, compte tenu de l'article 910 : « Moest, rekening houdend met artikel 910 van het Burgerlijk
du Code civil, considérer le régime originaire de l'article 76 comme Wetboek, de oorspronkelijke regeling van artikel 76 niet worden
une tutelle spécifique instituée par le législateur national au sens beschouwd als een door de nationale wetgever ingesteld specifiek
de l'article 7, littera b), applicable à l'époque, de la loi spéciale toezicht in de zin van het toenmalige artikel 7, littera b), van de
du 8 août 1980 de réformes institutionnelles ? » bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen ? »
A.3.2. Le Gouvernement flamand expose ce qu'il faut entendre d'après A.3.2. De Vlaamse Regering zet uiteen wat volgens haar onder specifiek
lui par tutelle spécifique et conclut que ce n'est pas l'endroit dans toezicht moet worden verstaan en besluit dat niet de plaats in de wet
la loi où figure la matière en question qui est déterminant mais bien waar de bedoelde aangelegenheid staat determinerend is, maar wel de
la nature de la matière : la tutelle spécifique porte sur des matières aard van de aangelegenheid : specifiek toezicht betreft
dans lesquelles un « partage du pouvoir » a été accordé aux aangelegenheden waar aan de ondergeschikte besturen « medebewindstaken
administrations subordonnées. » zijn opgedragen.
Selon le Gouvernement flamand, l'intervention de l'autorité de tutelle Volgens de Vlaamse Regering moet het optreden van de toezichthoudende
pour ce qui est des donations et legs aux communes, visée à l'article overheid wat de schenkingen en legaten aan gemeenten betreft, in
910 du Code civil, doit être considérée comme une tutelle artikel 910 van het Burgerlijk Wetboek, als een gewoon administratief
administrative ordinaire. toezicht worden aangezien.
Le Gouvernement flamand estime que cette conclusion est conforme à la Die conclusie is naar het oordeel van de Vlaamse Regering in
nature de la tutelle présentement en cause, à savoir une simple overeenstemming met de aard van het hier bedoelde toezicht, namelijk
een goedkeuringstoezicht zonder meer, dat voor derden geen enkele
tutelle d'approbation, qui ne peut avoir aucune implication en droit burgerrechtelijke implicatie vermag te hebben en de rechten van de
civil pour des tiers et qui n'affecte pas les droits des intéressés. betrokkenen op dat vlak onaangetast laat. Zij verwijst naar een arrest
Il renvoie à un arrêt de la Cour de cassation du 23 octobre 1987. van het Hof van Cassatie van 23 oktober 1987.
Le Gouvernement flamand soutient qu'il était admis à l'origine que De Vlaamse Regering betoogt dat oorspronkelijk werd aanvaard dat de
l'autorité devait veiller à ce que trop de biens ne soient mis hors du overheid erover moest waken dat niet al te veel goederen buiten de
commerce et à ce que la famille soit protégée contre des libéralités handel werden geplaatst en dat de familie moest worden beschermd tegen
excessives du donateur ou du de cujus, mais que l'approbation onberedeneerde milddadigheid van de schenker of van de erflater, maar
constitue actuellement un moyen permettant d'empêcher que les communes dat de goedkeuring thans een middel is om te verhinderen dat de
acceptent des dons impliquant des charges ou obligations trop lourdes gemeenten giften zouden aanvaarden waaraan te zware lasten of
et de préserver dans le chef des personnes morales visées le principe verplichtingen zijn verbonden en om ten aanzien van de bedoelde
de spécialité en ce qui concerne la possession de biens immobiliers et rechtspersonen het specialiteitsbeginsel te vrijwaren wat betreft het
la compétence pour accepter certains dons ou legs. Cette approbation bezit van onroerende goederen en de bevoegdheid om bepaalde
est donc tout à fait étrangère au droit civil ou à une quelconque schenkingen of legaten te aanvaarden. Die goedkeuring staat dus
autre matière pour laquelle le législateur fédéral était compétent volkomen los van het burgerlijk recht of van enige andere
lors de l'adoption de la disposition litigieuse. aangelegenheid waarvoor de federale wetgever bevoegd was toen de
Constatant que les communes ne sont pas, dans la matière concernée, betwiste bepaling werd aangenomen.
chargées d'une mission par l'autorité supérieure ni associées à Met de vaststelling dat de gemeenten in de betrokken aangelegenheid
l'exécution de la politique de l'autorité supérieure, le Gouvernement niet door de hogere overheid met een opdracht zijn belast, noch bij de
flamand conclut qu'il échet de répondre par la négative à la question uitvoering van het beleid van de hogere overheid betrokken worden,
besluit de Vlaamse Regering dat de door het Hof gestelde vraag
posée par la Cour. negatief moet worden beantwoord.
- B - - B -
Quant à la première question préjudicielle Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag
B.1. La question porte sur la compatibilité de l'article 3 du décret - B.1. De vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid van artikel 3 van
de l'époque - de la Région flamande du 28 juin 1985 avec les règles het toenmalige decreet van het Vlaamse Gewest van 28 juni 1985 met de
répartitrices de compétences, en particulier avec l'article 7 de la bevoegdheidverdelende regelen, inzonderheid met artikel 7 van de
loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, tel qu'il bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen,
s'énonçait au moment de l'adoption de la disposition en cause. zoals dat luidde op het tijdstip waarop de in het geding zijnde
bepaling werd aangenomen.
Par cette disposition, le législateur décrétal a instauré, pour la Met die bepaling heeft de decreetgever voor het Vlaamse Gewest een van
Région flamande, une réglementation qui dérogeait à l'article 76, artikel 76, eerste lid, van de oude gemeentewet afwijkende regeling
alinéa 1er, de l'ancienne loi communale en ce qui concerne la tutelle ingevoerd wat het administratief toezicht betreft op de besluiten van
administrative sur les délibérations du conseil communal relatives aux de gemeenteraad met betrekking tot de akten van schenking en de
actes de donation et aux legs à la commune ou aux établissements legaten ten voordele van de gemeente of van gemeentelijke
communaux. instellingen.
Le Conseil d'Etat pose la question de savoir si le législateur De Raad van State stelt de vraag of de decreetgever bevoegd was om
décrétal était compétent pour adopter l'article 3 du décret du 28 juin artikel 3 van het decreet van 28 juni 1985 aan te nemen « in de mate
1985 « dans la mesure où [il] habilite le gouverneur de province à dat [het] de provinciegouverneur bevoegd maakt om in laatste instantie
statuer en dernière instance sur une délibération d'un conseil uitspraak te doen over een gemeenteraadsbesluit waarbij een aan de
communal, acceptant un legs accordé à la commune [et] instaure pour la gemeente toegekend legaat wordt aanvaard, [en] voor het Vlaamse Gewest
Région flamande un régime s'écartant de l'article 76 de l'ancienne loi een van artikel 76 van de oude gemeentewet afwijkende regeling instelt
communale, qui limite les droits des intéressés ». die de rechten van belanghebbenden beperkt ».
B.2. L'article 76 de l'ancienne loi communale, à présent repris, sous B.2. Artikel 76 van de oude gemeentewet, thans in gewijzigde vorm
une forme modifiée, à l'article 231 de la nouvelle loi communale, overgenomen in artikel 231 van de nieuwe gemeentewet, bepaalde op het
disposait au moment de l'adoption du décret de la Région flamande du ogenblik van de totstandkoming van het decreet van het Vlaamse Gewest
28 juin 1985 : van 28 juni 1985 :
« Sont soumises à l'avis de la députation permanente du conseil « Onverminderd de toepassing van het koninklijk besluit van 14
augustus 1933, gewijzigd bij het koninklijk besluit nr. 87 van 30
provincial et à l'approbation du Roi, sans préjudice de l'application november 1939, bevestigd bij de wet van 16 juni 1947, zijn het advies
de l'arrêté royal du 14 août 1933, modifié par l'arrêté royal n° 87 du van de bestendige deputatie van de provincieraad en de goedkeuring van
30 novembre 1939, confirmé par la loi du 16 juin 1947, les de Koning vereist voor de besluiten van de gemeenteraad over de
délibérations du conseil sur les objets suivants : volgende zaak :
1° [...] 1° [...]
2° [...] 3° les actes de donation et les legs faits à la commune ou aux établissements communaux, lorsque la valeur excède 100.000 francs. L'approbation de la députation permanente du conseil provincial est suffisante lorsque la valeur des donations ou legs n'excède pas cette somme. Dans ce cas, elle sera notifiée dans les huit jours de sa date, par la voie administrative, à la partie réclamante, s'il y a eu opposition. Toute réclamation contre l'approbation devra être faite, au plus tard, dans les trente jours qui suivront cette notification. En cas de refus d'approbation, en tout ou en partie, la réclamation devra être faite dans les trente jours à partir de celui où le refus aura été communiqué à l'administration communale. En cas de réclamation, il est toujours statué par le Roi sur l'acceptation, la répudiation ou la réduction de la donation ou du legs. Les libéralités faites par actes entre vifs sont toujours acceptées 2° [...] 3° De akten van schenking en de legaten aan de gemeente of aan gemeentelijke instellingen, wanneer de waarde 100.000 frank te boven gaat. De goedkeuring van de bestendige deputatie is voldoende, wanneer de waarde van de schenkingen of legaten dat bedrag niet te boven gaat. In dat geval wordt, indien er verzet is geweest, de goedkeuring binnen acht dagen na haar dagtekening langs administratieve weg aan de indiener van het bezwaar betekend. Elk bezwaar tegen de goedkeuring moet worden ingebracht uiterlijk dertig dagen na die betekening. Bij gehele of gedeeltelijke weigering van goedkeuring moet het bezwaar ingebracht worden binnen dertig dagen na de dag waarop de weigering aan het gemeentebestuur meegedeeld is. Bij inbrenging van bezwaren beslist altijd de Koning over de aanneming, de verwerping of de vermindering van de schenking of van het legaat. De giften bij akte onder de levenden worden altijd voorlopig
provisoirement, conformément aux dispositions de la loi du 12 juillet 1931. N'est pas considéré comme libéralité, le prix d'une concession de sépulture. [...] Les dispositions du 3° sont applicables aux établissements publics existant dans la commune et dotés de la personnalité juridique. Les actes délibérés par ces établissements sont, en outre, soumis à l'avis du conseil communal. [...]" aangenomen, overeenkomstig de bepalingen van de wet van 12 juli 1931. [...] Als gift wordt niet beschouwd de prijs van een grafconcessie; De bepalingen van 3° zijn van toepassing op de openbare instellingen die in de gemeente bestaan en rechtspersoonlijkheid bezitten. Voor de besluiten van die instellingen is bovendien het advies van de gemeenteraad vereist. [...] »
L'article 1er de l'arrêté royal du 6 décembre 1974 confiant au Artikel 1 van het koninklijk besluit van 6 december 1974 waarbij aan
gouverneur de province l'exercice de certains pouvoirs attribués au de provinciegouverneur de uitoefening wordt opgedragen van sommige
Roi par l'article 76 de la loi communale dispose : machten welke aan de Koning zijn verleend bij artikel 76 van de
« Le gouverneur de province exerce pour les communes autres que celles gemeentewet, bepaalt : « De provinciegouverneur oefent voor gemeenten die niet tot de
qui composent les agglomérations, dans les limites ci-après indiquées, agglomeraties van gemeenten behoren, binnen de hierna bepaalde grenzen
les pouvoirs qui Nous sont attribués par l'article 76 de la loi de bevoegdheden uit, welke Ons bij artikel 76 van de gemeentewet zijn
communale. verleend.
Sa compétence se limite : Zijn bevoegdheid beperkt zich :
[...] [...]
6° en matière de donations et legs : aux libéralités faites aux 6° inzake schenkingen en legaten : tot de giften aan de gemeenten en
communes et aux établissements publics mentionnés au 5°, dont la aan de onder 5° bedoelde openbare instellingen, waarvan de waarde niet
valeur n'excède pas 1 000 000 de francs. meer bedraagt dan 1 000 000 frank.
En outre, le gouverneur ne peut statuer sur les objets prévus aux 1°, Voorts mag de gouverneur over de gevallen 1°, 2°, 4°, 5° en 6° van het
2°, 4°, 5° et 6°, de l'alinéa 2, en cas de recours contre les tweede lid geen uitspraak doen in geval van beroep tegen de
décisions rendues par la députation permanente du conseil provincial desbetreffende beslissingen van de bestendige deputatie van de
en ces matières. provincieraad.
[...]" [...] »
Dans l'affaire dont est saisie la juridiction a quo, il est également In de zaak voor het verwijzende rechtscollege wordt ook verwezen naar
renvoyé à l'article 910 du Code civil, qui énonçait au moment de artikel 910 van het Burgerlijk Wetboek, dat bij de aanneming van de in
l'adoption de la disposition en cause : geding zijnde bepaling luidde :
« Les dispositions entre vifs ou par testament, au profit des pauvres « Beschikkingen onder de levenden of bij testament ten voordele van de
d'une commune, ou d'établissements d'utilité publique, n'auront leur armen van een gemeente, of van instellingen van openbaar nut, hebben
slechts gevolg voor zover daartoe machtiging wordt verleend
effet qu'autant qu'elles seront autorisées conformément à l'article 76 overeenkomstig artikel 76 [thans artikel 231] van de gemeentewet en
[actuellement l'article 231] de la loi communale et à la loi du 12 overeenkomstig de wet van 12 juli 1931.
juillet 1931.
[...]" [...] »
Tant l'article précité que l'article 76 de l'ancienne loi communale Zowel in het voormelde artikel als in artikel 76 van de oude
renvoient à la loi du 12 juillet 1931, dont l'article unique dispose : gemeentewet is verwezen naar de wet van 12 juli 1931, waarvan het enige artikel bepaalt :
« Les libéralités faites par actes entre vifs aux provinces, aux « De bij akten onder de levenden gedane schenkingen ten behoeve van de
communes, aux établissements publics ou d'utilité publique ou aux provinciën, de gemeenten, de openbare instellingen of inrichtingen van
autres personnes civiles, et qui doivent être soumises à openbaar nut, of van de andere rechtspersonen, die met het oog op het
l'autorisation du Roi ou de la députation permanente du conseil verleenen van machtiging aan den Koning of aan de bestendige deputatie
provincial, seront toujours acceptées, sous la réserve de van den provincialen raad moeten voorgelegd worden, worden steeds
l'approbation de l'autorité compétente; cette acceptation liera, sous aanvaard, onder voorbehoud van de goedkeuring vanwege de bevoegde
la même réserve, le donateur, dès qu'elle lui aura été notifiée. Cette overheid; die aanvaarding is, onder hetzelfde voorbehoud, bindend voor
notification et celle de l'approbation éventuelle pourront être de schenker zoohaast zij hem beteekend is. Die beteekening en die van
constatées par une simple déclaration du donateur, authentiquement de eventueele goedkeuring kunnen blijken uit een gewone, authentiek
certifiée au bas de l'acte portant acceptation. Lorsqu'il y aura verklaarde, declaratie van den schenker onderaan de akte ter
aanvaarding. Wanneer het een schenking geldt van goederen die met
donation de biens susceptibles d'hypothèque, la transcription des hypotheek kunnen bezwaard worden, moet de overschrijving [van] de
actes contenant la donation et l'acceptation provisoire, ainsi que la akten die de schenking en de voorloopige aanneming inhouden, alsmede
notification de l'acceptation provisoire, qui aurait eu lieu par acte de beteekening van de voorloopige aanvaarding, die bij afzonderlijke
séparé, devra être faite au bureau des hypothèques dans akte zou geschied zijn, gebeuren op het kantoor der hypotheken van het
l'arrondissement duquel les biens sont situés. arrondissement waarin de goederen gelegen zijn.
Il en sera de même de la notification de l'acceptation définitive. » Hetzelfde geldt voor de beteekening van de definitieve aanneming. »
L'article 3 du décret du 28 juin 1985 disposait : Artikel 3 van het decreet van 28 juni 1985 bepaalde :
« Par dérogation à l'article 76, premier alinéa de la loi communale, « In afwijking van artikel 76, eerste lid van de Gemeentewet, gelden
les dispositions suivantes sont d'application dans la Région flamande in het Vlaamse Gewest de volgende bepalingen :
: 1° L'objet visé à cet article n'est pas soumis à l'avis de la 1° Het advies van de Bestendige Deputatie is niet vereist voor de in
Députation permanente. dat artikel bedoelde zaak.
Le pouvoir d'approbation visé à cet article est exercé par le De in dat artikel bedoelde goedkeuringsbevoegdheid wordt uitgeoefend
gouverneur de la province qui prend sa décision et qui la communique à door de provinciegouverneur, die zijn beslissing neemt en van die
la commune concernée dans un délai de cinquante jours suivant la date de réception de la décision au gouvernement provincial. Toutefois, le gouverneur de la province peut prolonger le premier délai de vingt jours, s'il communique, avant l'expiration du premier délai et en indiquant les motifs, qu'il ne peut statuer que dans le délai prolongé. Lorsqu'il ne communique pas sa décision dans le délai fixé, le gouverneur de la province est censé avoir donné l'approbation requise. En cas de refus d'approbation, le gouverneur de la province doit motiver sa décision. beslissing aan de betrokken gemeente kennis geeft binnen een termijn van vijftig dagen nadat het besluit bij het provinciaal gouvernement is ingekomen. De provinciegouverneur kan echter de eerste termijn met twintig dagen verlengen, indien hij, met vermelding van de redenen, vóór het verstrijken van de eerste termijn, ter kennis brengt dat hij slechts binnen de verlengde termijn uitspraak kan doen. Wanneer binnen de gestelde termijn van geen beslissing kennis wordt gegeven, wordt de provinciegouverneur geacht de vereiste goedkeuring te hebben verleend. De provinciegouverneur dient zijn beslissing te motiveren, wanneer hij zijn goedkeuring onthoudt.
2° En cas de refus d'approbation par le gouverneur de la province, la 2° Wanneer de provinciegouverneur zijn goedkeuring onthoudt, kan de
commune concernée peut recourir à l'Exécutif dans un délai de trente betrokken gemeente in beroep gaan bij de Executieve binnen een termijn
jours suivant la date de la signification de la décision d'improbation van dertig dagen na de betekening van het niet-goedkeuringsbesluit
par le gouverneur de la province. L'Exécutif doit se prononcer sur le door de provinciegouverneur. De Executieve dient zich over het beroep
uit te spreken binnen een termijn van vijftig dagen na het inkomen
recours dans un délai de cinquante jours après réception de ce ervan en binnen dezelfde termijn de betrokken gemeente van de
recours. Il doit notifier la décision en appel à la commune concernée beslissing in beroep kennis te geven. Wanneer binnen deze termijn van
dans le même délai. Lorsqu'une décision n'est pas notifiée dans ce geen beslissing kennis wordt gegeven, is de goedkeuring verworven. De
délai, l'approbation est acquise. En cas de refus d'approbation, Executieve dient haar beslissing te motiveren, wanneer zij haar
l'Exécutif doit motiver sa décision. » goedkeuring onthoudt. »
B.3. Le décret du 28 juin 1985 entendait régler l'organisation de la B.3. Het decreet van 28 juni 1985 beoogde de organisatie van de
procédure et l'exercice de la tutelle administrative sur les communes procedure en de uitoefening van het administratief toezicht op de
de la Région flamande. gemeenten in het Vlaamse Gewest te regelen.
Dans sa version de l'époque, l'article 108, alinéa 3, de la Het toenmalige artikel 108, derde lid, van de Grondwet (thans artikel
Constitution (actuellement l'article 162, alinéa 3) prévoyait que le 162, derde lid) machtigde de wetgever, bij beslissing met bijzondere
législateur pouvait, par une loi adoptée à la majorité spéciale, meerderheid, aan de Raden van de gemeenschap of van het gewest de
attribuer aux Conseils de la communauté ou de la région la compétence bevoegdheid op te dragen tot het regelen van de organisatie en de
de régler l'organisation et l'exercice de la tutelle administrative. uitoefening van het administratief toezicht.
En vertu de cette disposition, le législateur spécial a adopté Op grond van die bepaling heeft de bijzondere wetgever artikel 7 van
l'article 7 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen
institutionnelles, qui énonçait au moment où la disposition a été aangenomen, dat op het tijdstip waarop de bepaling werd aangenomen,
prise : luidde :
« Sont de la compétence des Régions, l'organisation des procédures, « Tot de bevoegdheid van de Gewesten behoren, de organisatie van de
ainsi que l'exercice de la tutelle administrative sur les provinces, procedures, alsook de uitoefening van het administratief toezicht op
les communes et les agglomérations et fédérations de communes : de provincies, de gemeenten en de agglomeraties en federaties van
a) En ce qui concerne la tutelle administrative ordinaire, qui gemeenten : a) Wat betreft het gewoon administratief toezicht, dat elke vorm van
comprend toute forme de tutelle instituée par la loi communale, la loi toezicht omvat ingesteld door de gemeentewet, de provinciewet of de
provinciale ou la loi du 26 juillet 1971; en ce qui concerne notamment wet van 26 juli 1971; wat betreft inzonderheid de begrotingen, de
les budgets, les comptes annuels, les cadres du personnel; jaarrekeningen, de personeelsformaties;
b) Pour les autres actes, à l'exception de ceux qui sont relatifs aux b) Voor de andere handelingen, met uitzondering van die welke
matières relevant de la compétence du pouvoir national ou de la betrekking hebben op de aangelegenheden waarvoor de nationale overheid
Communauté et pour lesquels la loi ou le décret a organisé une tutelle of de Gemeenschapsoverheid bevoegd is en waarvoor bij de wet of het
spécifique. decreet een specifiek toezicht is georganiseerd.
A titre transitoire, les Régions ne sont toutefois pas compétentes Bij overgangsmaatregel zijn de Gewesten echter niet bevoegd voor het
pour la tutelle administrative ordinaire en ce qui concerne la gewoon administratief toezicht voor de provincie Brabant en de
province de Brabant et les communes énumérées aux articles 7 et 8 des gemeenten genoemd in de artikelen 7 en 8 van de wetten op het gebruik
lois relatives à l'emploi des langues en matière administrative coordonnées le 18 juillet 1966. » van de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966. »
En vertu de l'attribution de compétences dans cette première phase en Op grond van de bevoegdheidstoewijzing in die eerste fase inzake de «
matière d' » organisation des procédures », les régions pouvaient organisatie van de procedures » vermochten de gewesten de bevoegdheden
définir les compétences des autorités de tutelle désignées par elles van de door hen aangeduide toezichthoudende overheden te omschrijven
et charger ces autorités de tâches de tutelle déterminées par elles. en die overheden met door hen bepaalde taken van toezicht te belasten.
L'article 7 confère à la région la même compétence pour les « autres Artikel 7 kent aan het gewest dezelfde bevoegdheid toe voor de «
actes », à l'exception des actes pour lesquels la loi ou le décret andere handelingen », met uitzondering van de handelingen waarvoor
communautaire ont organisé une tutelle spécifique en ce qui concerne door de wet of het gemeenschapsdecreet een specifiek toezicht is
les matières pour lesquelles le pouvoir fédéral ou la communauté sont georganiseerd met betrekking tot de materies waarvoor respectievelijk
respectivement compétents. de federale en de gemeenschapsoverheid bevoegd zijn.
La tutelle administrative ordinaire porte sur les actes pris par les Het gewoon administratief toezicht wordt uitgeoefend op de handelingen
autorités décentralisées dans la sphère de leurs intérêts respectifs. van gedecentraliseerde overheden die binnen hun respectieve
B.4. Il se déduit des faits de la cause que sont en l'espèce belangensfeer worden gesteld.
contestées l'acceptation et l'approbation d'un legs aux personnes B.4. Uit de feiten van de zaak blijkt dat te dezen de aanvaarding en
âgées nécessiteuses de la ville d'Ostende, formalités auxquelles de goedkeuring worden betwist van een legaat aan de behoeftige
l'article 910 du Code civil est applicable. bejaarden van de stad Oostende, waarop artikel 910 van het Burgerlijk
Wetboek van toepassing is.
La Cour limite son examen à ce qui fait l'objet de la question Het Hof beperkt zijn onderzoek tot de aldus gestelde vraag, met
préjudicielle, à l'exclusion de la tutelle administrative concernant uitsluiting van het administratief toezicht wat de legaten aan
les legs aux établissements d'utilité publique. instellingen van openbaar nut betreft.
Les travaux préparatoires de cet article révèlent que le législateur Uit de parlementaire voorbereiding van dat artikel blijkt dat de
entendait que les dispositions entre vifs ou par testament au profit wetgever beoogde de beschikkingen onder de levenden of bij testament
des pauvres d'une commune soient soumises à une mesure de tutelle, ten voordele van de armen van een gemeente te onderwerpen aan een
tant pour sauvegarder les droits des héritiers dans l'intérêt des maatregel van toezicht, zowel om in het belang van de families de
familles que pour empêcher, dans l'intérêt général, l'extension de la rechten van erfgenamen te vrijwaren als om in het algemeen belang de
mainmorte. uitbreiding van de dode hand te vermijden.
B.5. Lorsque l'article 3 du décret du 28 juin 1985 fut adopté, B.5. Op het tijdstip van aanneming van artikel 3 van het decreet van
l'article 910 du Code civil devait être lu en combinaison avec 28 juni 1985 moest de bepaling van artikel 910 van het Burgerlijk
l'article 76 de l'ancienne loi communale et avec l'article unique de Wetboek worden gelezen in samenhang met artikel 76 van de oude
la loi du 12 juillet 1931, auquel il renvoyait explicitement. Cette gemeentewet en met het enige artikel van de wet van 12 juli 1931,
lecture combinée implique que le législateur national, dans le cadre waarnaar het uitdrukkelijk verwees. Uit die combinatie moet worden
de sa compétence en droit civil, déterminait les actes sur lesquels afgeleid dat de nationale wetgever in het raam van zijn bevoegdheid
wat het burgerlijk recht betreft bepaalde op welke handelingen het
portait la tutelle, la forme de la tutelle, la procédure qui devait toezicht sloeg, welke de vorm van het toezicht was, volgens welke
être suivie pour exercer cette tutelle et les autorités qui procedure dat toezicht diende te verlopen en door welke overheden het
l'exerceraient. zou worden uitgeoefend.
Il résulte de ce qui précède que cette réglementation devait être Uit hetgeen voorafgaat volgt dat die regeling moest worden beschouwd
considérée comme une forme de tutelle administrative spécifique als een vorm van specifiek administratief toezicht ingericht door de
instituée par le législateur national conformément à l'article 7, nationale wetgever, overeenkomstig artikel 7, littera b), van de
littera b), de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. In
institutionnelles. Dans la mesure où le législateur national avait zoverre door de nationale wetgever een specifiek administratief
organisé une tutelle administrative spécifique, il n'appartenait donc toezicht was georganiseerd, stond het derhalve niet aan de
pas au législateur décrétal de prévoir une réglementation propre en la decreetgever om op dat punt in een eigen regeling te voorzien.
matière. B.6. Il s'ensuit que l'article 3 du décret du 28 juin 1985 était B.6. Uit wat voorafgaat volgt dat artikel 3 van het decreet van 28
contraire aux règles établies par la Constitution ou en vertu de juni 1985 in strijd was met de door of krachtens de Grondwet
celle-ci pour déterminer les compétences respectives de l'Etat, des vastgestelde regels voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheden
communautés et des régions, plus précisément à l'article 7 de la loi van de Staat, de gemeenschappen en de gewesten, meer bepaald met
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, tel qu'il était artikel 7 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
applicable au moment de l'adoption de la disposition litigieuse, en instellingen, zoals van toepassing op het tijdstip van aanneming van
tant qu'il habilitait, par dérogation à l'article 76 de l'ancienne loi de betwiste bepaling in zoverre het, in afwijking van artikel 76 van
communale, lu en combinaison avec l'article 910 du Code civil, le de oude gemeentewet gelezen in samenhang met artikel 910 van het
gouverneur de province à statuer en dernière instance sur une Burgerlijk Wetboek, de provinciegouverneur bevoegd maakte om in
délibération du conseil communal acceptant un legs accordé à la laatste instantie uitspraak te doen over een gemeenteraadsbesluit
waarbij een aan de gemeente toegekend legaat ten voordele van de armen
commune au bénéfice des pauvres de la commune. van de gemeente wordt aanvaard.
Quant à la deuxième question préjudicielle Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag
B.7. La question porte sur la compatibilité de l'article 22 de B.7. De vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid van artikel 22
l'ancien décret de la Région flamande du 28 juin 1985 avec les règles van het toenmalige decreet van het Vlaamse Gewest van 28 juni 1985 met
répartitrices de compétences, notamment avec l'article 7 de la loi de bevoegdheidverdelende regelen, inzonderheid met artikel 7 van de
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, tel qu'il bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen,
s'énonçait au moment de l'adoption de la disposition en cause. zoals dat luidde op het tijdstip waarop de in het geding zijnde
bepaling werd aangenomen.
Selon cette disposition : Die bepaling luidde :
« Par dérogation aux articles 76, premier alinéa, 109bis, 132, 133, « In afwijking van de artikelen 76, eerste lid, 109bis, 132, 133,
147bis, 147ter, et 150 de la loi communale, les dispositions suivantes 147bis, 147ter en 150 van de Gemeentewet, gelden in het Vlaamse Gewest
sont d'application dans la Région flamande : de volgende bepalingen :
Les mots "Roi" et "Arrêté royal" sont remplacés respectivement par les De woorden "Koning" en "Koninklijk Besluit" worden respectievelijk
mots "Exécutif" et "Arrêté de l'Exécutif". » vervangen door "Executieve" en "Besluit van de Executieve". »
B.8. C'est dans l'article 7, littera a), de la loi spéciale du 8 août B.8. Uit artikel 7, littera a), van de bijzondere wet van 8 augustus
1980 de réformes institutionnelles que les régions puisent leur 1980 tot hervorming der instellingen putten de gewesten de bevoegdheid
compétence pour désigner l'autorité de tutelle dans le cadre de la om in het raam van het gewoon administratief toezicht de
tutelle administrative ordinaire. Le législateur national était toezichthoudende overheid aan te wijzen. De nationale wetgever was
toutefois compétent pour instaurer une tutelle administrative evenwel bevoegd om op grond van littera b) van het voormelde artikel
spécifique en vertu du littera b) de l'article précité, en ce compris een specifiek administratief toezicht in te stellen, met inbegrip van
pour désigner l'autorité de tutelle. de aanwijzing van de toezichthoudende overheid.
En tant que le législateur national avait organisé une tutelle
administrative spécifique, ce qui était notamment le cas à l'article In zoverre door de nationale wetgever een specifiek administratief
76, 3°, de l'ancienne loi communale, lu en combinaison avec l'article toezicht was ingericht, wat met name het geval was bij artikel 76, 3°,
910 du Code civil relativement aux dispositions entre vifs ou par van de oude gemeentewet gelezen in samenhang met artikel 910 van het
Burgerlijk Wetboek ten aanzien van de beschikkingen onder de levenden
testament au profit des pauvres d'une commune, il n'appartenait pas au of bij testament ten voordele van de armen van een gemeente, stond het
législateur décrétal de désigner l'Exécutif flamand comme autorité de niet aan de decreetgever om de Vlaamse Executieve aan te wijzen als
tutelle au lieu du Roi. toezichthoudende overheid in plaats van de Koning.
Dans cette mesure, la deuxième question préjudicielle appelle une In die mate moet de tweede prejudiciële vraag bevestigend worden
réponse affirmative. beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 3 du décret de la Région flamande du 28 juin 1985 « - Artikel 3 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 28 juni 1985
fixant, pour la Région flamande, des règles relatives à l'organisation houdende vaststelling, voor het Vlaamse Gewest, van regelen
de la procédure et de l'exercice du contrôle administratif des betreffende de organisatie van de procedure alsook de uitoefening van
communes » (lire : « fixant, pour la Région flamande, des règles
relatives à l'organisation de la procédure et à l'exercice de la het administratief toezicht op de gemeenten was in strijd met de door
tutelle administrative sur les communes ») violait les règles établies of krachtens de Grondwet vastgestelde regels voor het bepalen van de
par la Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les onderscheiden bevoegdheden van de Staat, de gemeenschappen en de
compétences respectives de l'Etat, des communautés et des régions, et
notamment l'article 7 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes gewesten, meer bepaald artikel 7 van de bijzondere wet van 8 augustus
institutionnelles, tel qu'il était applicable au moment de l'adoption 1980 tot hervorming der instellingen, zoals van toepassing op het
de la disposition en cause, dans la mesure où, par dérogation à tijdstip van aanneming van de betrokken bepaling in zoverre het, in
l'article 76 de l'ancienne loi communale - lu en combinaison avec afwijking van artikel 76 van de oude gemeentewet - gelezen in
l'article 910 du Code civil -, cette disposition habilitait le samenhang met artikel 910 van het Burgerlijk Wetboek - de
gouverneur de province à statuer en dernière instance sur une provinciegouverneur bevoegd maakte om in laatste instantie uitspraak
délibération d'un conseil communal acceptant un legs accordé à la te doen over een gemeenteraadsbesluit waarbij een aan de gemeente
commune au profit des pauvres de la commune. toegekend legaat ten voordele van de armen van de gemeente wordt
- L'article 22 du décret du 28 juin 1985 violait les règles établies aanvaard. - Artikel 22 van het decreet van 28 juni 1985 was in strijd met de
par la Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les door of krachtens de Grondwet vastgestelde regels voor het bepalen van
compétences respectives de l'Etat, des communautés et des régions, et de onderscheiden bevoegdheden van de Staat, de gemeenschappen en de
notamment l'article 7 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes gewesten, meer bepaald artikel 7 van de bijzondere wet van 8 augustus
1980 tot hervorming der instellingen, zoals van toepassing op het
institutionnelles, tel qu'il était applicable au moment de l'adoption tijdstip van aanneming van de betrokken bepaling in zoverre het, in
de la disposition en cause, en tant qu'il a remplacé, à l'article 76 artikel 76 van de oude gemeentewet - gelezen in samenhang met artikel
de l'ancienne loi communale - lu en combinaison avec l'article 910 du 910 van het Burgerlijk Wetboek - het woord « Koning » verving door «
Code civil -, le mot « Roi » par « Exécutif flamand » pour ce qui est
de l'introduction de réclamations contre l'approbation de Vlaamse Executieve » wat betreft de inbreng van bezwaren tegen de
délibérations du conseil communal relatives à un legs accordé à la goedkeuring van gemeenteraadsbesluiten betreffende een aan de gemeente
commune au profit des pauvres de la commune. toegekend legaat ten voordele van de armen van de gemeente.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 20 janvier 1999. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 20 januari 1999.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
L. De Grève. L. De Grève.
^