Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 127/98 du 3 décembre 1998 Numéro du rôle : 1190 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 75, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 12 juin 1991 relatif aux universités dans la Communauté flamande, posée La Cour d'arbitrage, composée du président L. De Grève et du juge L. François, faisant fonction (...)"
Arrêt n° 127/98 du 3 décembre 1998 Numéro du rôle : 1190 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 75, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 12 juin 1991 relatif aux universités dans la Communauté flamande, posée La Cour d'arbitrage, composée du président L. De Grève et du juge L. François, faisant fonction (...) Arrest nr. 127/98 van 3 december 1998 Rolnummer 1190 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 75, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 12 juni 1991 betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, gesteld do Het Arbitragehof, samengesteld uit voorzitter L. De Grève en rechter L. François, waarnemend voo(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 127/98 du 3 décembre 1998 Arrest nr. 127/98 van 3 december 1998
Numéro du rôle : 1190 Rolnummer 1190
En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 75, In zake : de prejudiciële vragen over artikel 75, tweede lid, van het
alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 12 juin 1991 relatif decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 12 juni 1991 betreffende de
aux universités dans la Communauté flamande, posées par le Conseil universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, gesteld door de Raad van
d'Etat. State.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée du président L. De Grève et du juge L. François, faisant samengesteld uit voorzitter L. De Grève en rechter L. François,
fonction de président, et des juges P. Martens, J. Delruelle, E. waarnemend voorzitter, en de rechters P. Martens, J. Delruelle, E.
Cerexhe, H. Coremans et A. Arts, assistée du greffier L. Potoms, Cerexhe, H. Coremans en A. Arts, bijgestaan door de griffier L.
présidée par le président L. De Grève, Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles I. Onderwerp van de prejudiciële vragen
Par arrêt n° 69.200 du 28 octobre 1997 en cause de J. De Reuck contre Bij arrest nr. 69.200 van 28 oktober 1997 in zake J. De Reuck tegen de
l'Université de Gand, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Universiteit Gent, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
Cour le 13 novembre 1997, le Conseil d'Etat a posé les questions ingekomen op 13 november 1997, heeft de Raad van State de volgende
suivantes : vragen gesteld :
« 1. L'article 75, alinéa 2, du décret du 12 juin 1991 relatif aux « 1. Schendt artikel 75, tweede lid, van het decreet van 12 juni 1991
universités dans la Communauté flamande viole-t-il l'article 24, § 5, betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap artikel 24, §
de la Constitution, en tant que cette disposition habilite sans aucune 5, van de Grondwet in zoverre die bepaling de Vlaamse regering zonder
restriction le gouvernement flamand à établir la liste des activités enige beperking machtigt om de lijst te bepalen van bezoldigde
rémunérées réputées absorber une grande partie du temps d'un membre du activiteiten die geacht worden een groot gedeelte van de tijd van een
personnel académique et ainsi être incompatibles avec une charge à lid van het academisch personeel in beslag te nemen en aldus met een
plein temps ? voltijdse opdracht onverenigbaar zijn ?
2. L'article 75, alinéa 2, du décret du 12 juin 1991 relatif aux 2. Schendt artikel 75, tweede lid, van het decreet van 12 juni 1991
universités dans la Communauté flamande viole-t-il l'égalité garantie betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, de door de
par les articles 10, 11 et 24 de la Constitution ainsi que artikelen 10, 11 en 24 van de Grondwet gewaarborgde gelijkheid en het
l'interdiction de discrimination, en tant que l'article précité verbod van discriminatie in zoverre in voornoemd artikel een
établit une distinction entre, d'une part, un membre du personnel onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds een lid van het academisch
académique dont les autres activités rémunérées figurent sur une liste personeel wiens andere bezoldigde activiteiten voorkomen op een lijst
établie par le gouvernement flamand, de sorte que sa charge, quel que vastgesteld door de Vlaamse regering zodat zijn opdracht, ongeacht de
soit le volume de ces activités et donc même s'il n'excède pas deux omvang ervan en dus ook indien die omvang twee halve dagen per week
demi-journées par semaine, devient d'office à temps partiel et, niet overschrijdt, ambtshalve deeltijds wordt en anderzijds een lid
d'autre part, un membre du personnel académique dont les autres van het academisch personeel wiens andere bezoldigde activiteiten,
activités rémunérées, quelle qu'en soit la nature mais à condition ongeacht de aard ervan doch op voorwaarde dat ze niet op voormelde
qu'elles ne figurent pas sur la liste précitée, n'excèdent pas le lijst voorkomen, de omvang van twee halve dagen per week niet
volume de deux demi-jours par semaine, de sorte qu'il peut continuer à overschrijdt [lees : overschrijden] zodat hij zijn opdracht voltijds
exercer sa charge à plein temps ? » kan blijven uitoefenen ? »
II. Les faits et la procédure antérieure II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil
J. De Reuck, professeur à la faculté de médecine de l'Université de J. De Reuck, professor in de faculteit geneeskunde aan de Universiteit
Gand, a introduit devant le Conseil d'Etat un recours en annulation de Gent, heeft bij de Raad van State een beroep ingesteld tot
l'arrêté du conseil d'administration de cette Université, par laquelle vernietiging van het besluit van de raad van bestuur van die
sa charge de professeur est redéfinie avec effet au 1er octobre 1992 à universiteit, waarbij zijn opdracht als hoogleraar met ingang van 1
70 p.c. d'une charge à temps plein, pour cause d'incompatibilité d'une oktober 1992 is herbepaald op 70 pct. van een voltijdse opdracht,
charge à temps plein avec l'exercice d'une pratique privée. wegens de onverenigbaarheid van een voltijdse opdracht met de
uitoefening van een eigen praktijk.
La partie requérante devant la juridiction a quo soutient que, dans la De verzoekende partij voor het verwijzende rechtscollege voert aan
mesure où l'arrêté entrepris serait fondé sur l'article 75, alinéa 2, dat, in zoverre het bestreden besluit zou worden gegrond op artikel
du décret du 12 juin 1991 relatif aux universités dans la Communauté 75, tweede lid, van het decreet van 12 juni 1991 betreffende de
flamande, il y a lieu de formuler des réserves concernant la universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, voorbehoud moet worden
gemaakt bij de overeenstemming van die decreetsbepaling met de
conformité de cette disposition décrétale aux articles 10, 11 et 24, § artikelen 10, 11 en 24, § 4, van de Grondwet en dat daarover aan het
4, de la Constitution et qu'il convient de poser à ce sujet une Hof een prejudiciële vraag moet worden gesteld.
question préjudicielle à la Cour.
Le Conseil d'Etat a décidé de poser non seulement la question susdite, De Raad van State beslist niet alleen daarover een vraag te stellen,
mais également une question concernant la conformité de cette maar ook over de overeenstemming van de voormelde decreetsbepaling met
disposition à l'article 24, § 5, de la Constitution. artikel 24, § 5, van de Grondwet.
III. La procédure devant la Cour III. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 13 novembre 1997, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 13 november 1997 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 27 novembre 77 van de organieke wet bij op 27 november 1997 ter post aangetekende
1997. brieven.
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 5 décembre 1997. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 5 december 1997.
Par ordonnance du 5 janvier 1998, le président en exercice a prorogé Bij beschikking van 5 januari 1998 heeft de voorzitter in functie, op
de quinze jours le délai d'introduction d'un mémoire, à la demande du verzoek van de Vlaamse Regering, de termijn voor het indienen van een
Gouvernement flamand. memorie verlengd met vijftien dagen.
Cette ordonnance a été notifiée au Gouvernement flamand par lettre recommandée à la poste le 7 janvier 1998. Van die beschikking is kennisgegeven aan de Vlaamse Regering bij op 7 januari 1998 ter post aangetekende brief.
Des mémoires ont été introduits par : Memories zijn ingediend door :
- J. De Reuck, Rijvisschepark 16, 9052 Gand, par lettre recommandée à - J. De Reuck, Rijvisschepark 16, 9052 Gent, bij op 5 januari 1998 ter
la poste le 5 janvier 1998; post aangetekende brief;
- l'Université de Gand, Sint-Pietersnieuwstraat 25, 9000 Gand, par - de Universiteit Gent, Sint-Pietersnieuwstraat 25, 9000 Gent, bij op
lettre recommandée à la poste le 12 janvier 1998; 12 januari 1998 ter post aangetekende brief;
- le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, par - de Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, bij op 27
lettre recommandée à la poste le 27 janvier 1998. januari 1998 ter post aangetekende brief.
Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 5 février 1998. organieke wet bij op 5 februari 1998 ter post aangetekende brieven.
Des mémoires en réponse ont été introduits par : Memories van antwoord zijn ingediend door :
- J. De Reuck, par lettre recommandée à la poste le 9 mars 1998; - J. De Reuck, bij op 9 maart 1998 ter post aangetekende brief;
- l'Université de Gand, par lettre recommandée à la poste le 9 mars - de Universiteit Gent, bij op 9 maart 1998 ter post aangetekende
1998; brief;
- le Gouvernement flamand, par lettre recommandée à la poste le 9 mars - de Vlaamse Regering, bij op 9 maart 1998 ter post aangetekende
1998. brief.
Par ordonnances des 29 avril 1998 et 29 octobre 1998, la Cour a Bij beschikkingen van 29 april 1998 en 29 oktober 1998 heeft het Hof
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
prorogé respectivement jusqu'aux 13 novembre 1998 et 13 mai 1999 le respectievelijk 13 november 1998 en 13 mei 1999.
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Par ordonnance du 8 juillet 1998, la Cour a déclaré l'affaire en état Bij beschikking van 8 juli 1998 heeft het Hof de zaak in gereedheid
et fixé l'audience au 30 septembre 1998. verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 30 september
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, 1998. Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten
par lettres recommandées à la poste le 10 juillet 1998. bij op 10 juli 1998 ter post aangetekende brieven.
A l'audience publique du 30 septembre 1998, où le président M. Op de openbare terechtzitting van 30 september 1998, alwaar voorzitter
Melchior, légitimement empêché, était remplacé par le juge L. François M. Melchior, wettig verhinderd, is vervangen door rechter L. François
: :
- ont comparu : - zijn verschenen :
. Me P. Leroy, avocat au barreau de Gand, pour J. De Reuck; . Mr. P. Leroy, advocaat bij de balie te Gent, voor J. De Reuck;
. Me P. De Somere loco Me P. Devers, avocats au barreau de Gand, pour . Mr. P. De Somere loco Mr. P. Devers, advocaten bij de balie te Gent,
l'Université de Gand; voor de Universiteit Gent;
. Me D. D'Hooghe, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Gouvernement . Mr. D. D'Hooghe, advocaat bij de balie te Brussel, voor de Vlaamse
flamand; Regering;
- les juges-rapporteurs A. Arts et J. Delruelle ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers A. Arts en J. Delruelle verslag uitgebracht;
- les avocats précités ont été entendus; - zijn de voornoemde advocaten gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
IV. Objet de la disposition en cause IV. Onderwerp van de in het geding zijnde bepaling
A l'époque où a été prise la décision attaquée devant le Conseil Op het tijdstip van de voor de Raad van State bestreden beslissing
d'Etat, l'article 75 du décret du 12 juin 1991 relatif aux universités luidde artikel 75 van het decreet van 12 juni 1991 betreffende de
dans la Communauté flamande (dénommé ci-après : décret sur les universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap (hierna :
universités) disposait : universiteitendecreet) :
« La charge d'un membre du personnel académique qui exerce une autre « Deeltijds wordt ambtshalve de opdracht van het lid van het
activité rémunérée, qui absorbe une grande partie de son temps, academisch personeel dat een andere bezoldigde activiteit uitoefent
devient d'office une charge à temps partiel. welke een groot gedeelte van zijn tijd in beslag neemt.
Sont considérées comme autres activités [rémunérées] qui absorbent une Als andere bezoldigde activiteiten die een groot gedeelte van de tijd
grande partie du temps, toutes les activités rémunérées dont le volume in beslag nemen, worden beschouwd alle bezoldigde activiteiten waarvan
dépasse deux demi-journées par semaine ou qui figurent sur une liste de omvang twee halve dagen per week overschrijdt of die voorkomen op
établie par l'Exécutif flamand. » een lijst vastgesteld door de Vlaamse Executieve. »
V. En droit V. In rechte
- A - - A -
Mémoire de J. De Reuck Memorie van J. De Reuck
A.1.1. L'article 24, § 5, de la Constitution n'interdit pas toute A.1.1. Artikel 24, § 5, van de Grondwet verbiedt niet dat delegaties
délégation, mais, en vertu de la jurisprudence de la Cour, le worden gegeven, maar volgens de rechtspraak van het Hof kan de
gouvernement de communauté ou une autre autorité ne peut combler gemeenschapsregering of een andere overheid de onnauwkeurigheid van
l'imprécision de ces principes, ni affiner des choix politiques die beginselen niet opvangen, noch onvoldoende omstandige
insuffisamment détaillés (arrêts nos 30/96 et 73/96). De même, la beleidskeuzes verfijnen (arresten nrs. 30/96 en 73/96). Evenmin kan de
délégation ne peut aller jusqu'à laisser au gouvernement le soin de delegatie zo ver gaan dat aan de regering de zorg zou worden
déterminer les règles qui sont essentielles pour l'organisation de overgelaten om de regels vast te stellen die voor de inrichting van
l'enseignement (arrêt n° 43/96). het onderwijs essentieel zijn (arrest nr. 43/96).
En laissant au Gouvernement flamand, sans directives précises, le soin Door zonder nadere richtlijnen aan de Vlaamse Regering de zorg over te
de déterminer les activités qui donnent d'office lieu à une laten om de activiteiten vast te stellen die van rechtswege aanleiding
redéfinition d'une charge à temps plein en une charge à temps partiel, geven tot de omzetting van een voltijdse opdracht in een deeltijdse,
l'article 75, alinéa 2, du décret sur les universités viole l'article schendt artikel 75, tweede lid, van het universiteitendecreet het
24, § 5, précité de la Constitution. voormelde artikel 24, § 5, van de Grondwet.
A.1.2. Le législateur décrétal, à l'article 75, alinéa 2, du décret A.1.2. De decreetgever heeft in artikel 75, tweede lid, van het
sur les universités, a établi une distinction entre les activités dont universiteitendecreet een onderscheid gemaakt tussen activiteiten
la durée ne dépasse pas deux demi-jours par semaine et les activités waarvan de omvang twee halve dagen per week niet overschrijdt en
qui figurent sur une liste établie par le Gouvernement flamand, que activiteiten die voorkomen op een lijst vastgesteld door de Vlaamse
leur durée soit supérieure ou non à deux demi-jours par semaine. Regering, ongeacht of hun omvang al dan niet twee halve dagen per week
Il n'existe pas de critère de distinction objectif pour les diverses overschrijdt. Er is geen objectief criterium voor het onderscheid tussen de
catégories d'activités accessoires. Le Gouvernement dispose d'un verschillende categorieën van nevenactiviteiten. De Regering beschikt
pouvoir discrétionnaire, sans que le législateur décrétal offre des over een discretionaire bevoegdheid, zonder dat de decreetgever
garanties pour l'objectivité de ce choix. En tout état de cause, l'exclusion d'activités qui figurent sur la liste fixée par le Gouvernement, quelle qu'en soit la durée, n'est pas proportionnée à l'objectif poursuivi par le législateur décrétal, qui consistait à faire correspondre le traitement des membres du personnel académique à la réalité. L'exercice le plus minimal d'une activité rémunérée figurant sur la liste, même en dehors des heures auxquelles l'intéressé est censé se trouver à la disposition de l'université, conduit irrévocablement à remplacer la charge à temps plein par une charge à temps partiel. Conscient de cette disproportion, le législateur décrétal, par waarborgen biedt voor de objectiviteit van die keuze. In ieder geval is er geen evenredigheid tussen de uitsluiting van activiteiten die voorkomen op de door de Regering vast te stellen lijst, ongeacht de duur ervan, en de doelstelling van de decreetgever, die erin bestond de bezoldiging van de leden van het academisch personeel te doen overeenstemmen met de werkelijkheid. De meest minimale uitoefening van een bezoldigde activiteit die voorkomt op de lijst, zelfs buiten de uren waarop de betrokkene geacht wordt ter beschikking te staan van de universiteit, leidt onherroepelijk tot het beperken van de aanstelling tot een deeltijdse opdracht. De decreetgever, die zich van die onevenredigheid bewust was, heeft
l'article 49 du décret du 15 décembre 1993, a ajouté à l'alinéa 2 de bij artikel 49 van het decreet van 15 december 1993 aan het tweede lid
l'article 75 une disposition autorisant des dérogations individuelles. En vertu de l'arrêté d'exécution du 5 mai 1993, l'université peut constater que même en cas d'exercice, durant au maximum deux demi-jours, d'une activité figurant sur la liste, la disponibilité à temps plein d'un membre du personnel académique n'est pas compromise. La disposition originaire, qui ne prévoyait pas semblable modération, mais prévoyait radicalement la désignation à temps partiel en cas d'exercice d'une activité figurant sur la liste, même si les deux demi-jours par semaine n'étaient pas dépassés, viole le principe van artikel 75 een bepaling toegevoegd die individuele afwijkingen mogelijk maakt. Op grond van het uitvoeringsbesluit van 5 mei 1993 kan de universiteit vaststellen dat zelfs bij de uitoefening gedurende maximum twee halve dagen van een activiteit die voorkomt op de lijst, de voltijdse beschikbaarheid van een lid van het academisch personeel niet in het gedrang komt. De oorspronkelijke bepaling, die niet in een dergelijke matiging voorzag, maar radicaal de deeltijdse aanstelling voorschreef in geval van uitoefening van een op de lijst voorkomende activiteit, zelfs indien ze twee halve dagen per week niet overschreed, is in strijd met
d'égalité inscrit aux articles 10, 11 et 24 de la Constitution. het gelijkheidsbeginsel vervat in de artikelen 10, 11 en 24 van de Grondwet.
Mémoire de l'Université de Gand Memorie van de Universiteit Gent
A.2.1. Dans son avis relatif à l'avant-projet qui est devenu le décret A.2.1. In zijn advies bij het voorontwerp van het latere
sur les universités, le Conseil d'Etat n'a formulé aucune objection universiteitendecreet heeft de Raad van State geen enkel bezwaar van
quant à la constitutionnalité de la disposition présentement ongrondwettigheid gemaakt bij de thans betwiste bepaling.
contestée. Selon les travaux préparatoires de l'article 75, alinéa 2, du décret Volgens de parlementaire voorbereiding van artikel 75, tweede lid, van
sur les universités, cette disposition modifie la formulation de la het universiteitendecreet houdt dit artikel een herschrijven en
réglementation existante et la complète. aanvullen van de bestaande regeling in.
L'article 21, § 4, alinéa 2, et § 6, de la loi du 28 avril 1953 Bij artikel 21, § 4, tweede lid, en § 6, van de wet van 28 april 1953
portant organisation de l'enseignement universitaire par l'Etat, betreffende de inrichting van het universitaire onderwijs door de
modifié par la loi du 21 juin 1985, habilitait également le Roi à Staat, gewijzigd bij de wet van 21 juni 1985, was ook aan de Koning de
fixer une liste des activités réputées absorber une grande partie du temps. bevoegdheid gegeven om een lijst van activiteiten vast te stellen die
Cette délégation a été justifiée comme suit au cours des travaux geacht worden een groot gedeelte van de tijd in beslag te nemen.
préparatoires de la loi du 21 juin 1985 : » Il ne semble pas évident Die delegatie is in de parlementaire voorbereiding van de wet van 21
qu'une liste comprendrait dans un premier temps toutes les fonctions juni 1985 als volgt verantwoord : « Het is niet vanzelfsprekend dat
réellement incompatibles avec la charge à temps plein. Dès lors, een lijst reeds van bij haar invoering alle onverenigbaarheden met het
ladite liste doit pouvoir être adaptée systématiquement en fonction de voltijdse ambt zou bevatten. Om die reden dient deze lijst
l'évolution des nécessités dès que ces dernières se font jour et ce, systematisch in functie van de evoluerende noden aangepast te kunnen
en dehors du cadre rigide de la modification légale ». worden, en dit buiten het omslachtig kader van de wetgevende macht ».
En exécution de l'article 75, modifié par le décret du 27 janvier Ter uitvoering van het bij decreet van 27 januari 1993 gewijzigde
1993, il est non seulement accordé une délégation au Gouvernement, artikel 75 wordt niet alleen een delegatie gegeven aan de Regering,
mais l'administration de l'université est habilitée à compléter la maar wordt ook aan het bestuur van de universiteit de bevoegdheid
liste, partant de l'idée que l'administration locale est mieux placée gegeven om de lijst aan te vullen, vanuit de idee dat het lokale
pour évaluer l'application concrète. A fortiori, l'application bestuur beter geplaatst is om de concrete toepassing te evalueren. A
concrète ne doit pas être considérée comme un aspect essentiel de fortiori dient de concrete invulling niet te worden beschouwd als een
l'organisation de l'enseignement universitaire. A.2.2. La distinction évoquée dans la deuxième question préjudicielle consiste en ce que, pour une série d'activités rémunérées exercées par des membres du personnel académique, l'on établit une présomption selon laquelle leur volume dépasse en tout état de cause deux demi-jours par semaine, alors que cette présomption n'existe pas pour d'autres activités. Le but poursuivi par cette mesure consiste à déterminer les limites de l'exercice d'activités accessoires rémunérées, en partant du principe qu'un membre du personnel ayant une charge à temps plein doit également être disponible à temps plein. Cette limitation doit également être appliquée aux activités dont le volume ne se calcule pas simplement en un nombre déterminé de demi-jours par semaine. En l'espèce, il existe une différence objective entre les activités figurant sur une liste établie par le Gouvernement, et les autres activités qui ne figurent pas sur cette liste. Ce n'est pas la Cour, mais la juridiction a quo qui doit examiner si le Gouvernement a utilisé des critères adéquats et proportionnés, lors de l'établissement de cette liste. La circonstance que certaines activités soient d'office réputées représenter plus de deux demi-jours par semaine est justifiée en ce que ces activités impliquent une certaine indépendance de la part des intéressés pour ce qui est de l'organisation de leur temps et en ce qu'il est par conséquent impossible de contrôler si ces activités dépassent ou non deux demi-jours par semaine. Etant donné que l'intéressé pouvait introduire une demande motivée basée sur la réglementation applicable à l'époque pour que l'administration de l'université accorde une dérogation et constate qu'une activité figurant sur la liste ne compromet pas la disponibilité à temps plein d'un membre déterminé du personnel académique, la distinction litigieuse résiste également au contrôle de proportionnalité. Mémoire du Gouvernement flamand A.3.1. Le critère employé pour déterminer s'il est satisfait à la essentieel aspect van de inrichting of organisatie van het universitair onderwijs. A.2.2. Het in de tweede prejudiciële vraag ter discussie gebrachte onderscheid bestaat hierin dat ten aanzien van een aantal bezoldigde activiteiten die door leden van het academisch personeel worden uitgeoefend een vermoeden wordt ingevoerd dat de omvang ervan in ieder geval twee halve dagen per week overschrijdt, terwijl dat vermoeden ten aanzien van andere activiteiten niet geldt. Het door die maatregel beoogde doel ligt in het bepalen van de grenzen voor het uitoefenen van bezoldigde nevenactiviteiten, ervan uitgaande dat een personeelslid met een voltijdse opdracht ook voltijds ter beschikking moet kunnen staan. Die begrenzing moet ook worden bepaald ten aanzien van activiteiten waarvan de omvang niet eenvoudigweg te vertalen is in een bepaald aantal halve dagen per week. Te dezen bestaat er een objectief verschil tussen activiteiten die voorkomen op een lijst vastgesteld door de Regering, en andere die niet voorkomen op die lijst. Of de Regering bij het opstellen van die lijst objectieve, adequate en evenredige criteria heeft gebruikt, dient niet door het Hof te worden onderzocht, maar staat ter beoordeling van het verwijzende rechtscollege. Dat bepaalde activiteiten ambtshalve worden geacht meer dan twee halve dagen per week in beslag te nemen, is verantwoord door het feit dat die activiteiten een zekere zelfstandigheid van de betrokkenen impliceren met betrekking tot het organiseren van hun tijd en dat bijgevolg niet te controleren is of zij al dan niet twee halve dagen per week overschrijden. Aangezien de betrokkene op basis van de toen geldende regelgeving een gemotiveerd verzoek kon indienen opdat het bestuur van de universiteit een afwijking zou toestaan en vaststellen dat een bepaalde op de lijst voorkomende activiteit de voltijdse beschikbaarheid van een bepaald lid van het academisch personeel niet in het gedrang brengt, kan het betwiste onderscheid eveneens de toets van de evenredigheid doorstaan. Memorie van de Vlaamse Regering A.3.1. Het criterium om te bepalen of aan de legaliteitsvereiste van
condition de légalité de l'article 24, § 5, de la Constitution, et ce artikel 24, § 5, van de Grondwet werd voldaan, met het oog op de
pour répondre à la première question préjudicielle, est le caractère « beantwoording van de eerste prejudiciële vraag, is het « essentieel »
essentiel » d'une mesure pour l'organisation, l'agrément et le karakter van een maatregel voor de inrichting, erkenning en
subventionnement de l'enseignement. subsidiëring van het onderwijs.
L'article 75, alinéa 1er, du décret prévoit comme réglementation Artikel 75, eerste lid, van het decreet voert als essentiële regeling
essentielle que la charge d'un membre du personnel académique qui in dat de opdracht van een lid van het academisch personeel dat een
exerce une activité rémunérée accessoire absorbant une grande partie andere bezoldigde activiteit uitoefent die een groot gedeelte van zijn
de son temps devient d'office une charge à temps partiel. tijd in beslag neemt, ambtshalve deeltijds wordt.
Le critère essentiel permettant de déterminer si une activité Het essentieel criterium om te bepalen of een bezoldigde activiteit
rémunérée est compatible avec une charge à temps plein a été inscrit à verenigbaar is met een voltijds ambt, is opgenomen in artikel 21, § 6,
l'article 21, § 6, de la loi du 28 avril 1953, modifié par l'article van de wet van 28 april 1953, gewijzigd bij artikel 22 van de wet van
22 de la loi du 21 juin 1985, et ultérieurement à l'article 75, alinéa 21 juni 1985, en later in artikel 75, tweede lid, van het
2, du décret sur les universités. Par « autres activités [rémunérées] universiteitendecreet. Met « andere bezoldigde activiteiten welke een
qui absorbent une grande partie du temps », la loi comme le décret groot gedeelte van de tijd in beslag nemen » zijn zowel door de wet
entendent « toutes les activités rémunérées dont le volume dépasse als het decreet bedoeld « alle bezoldigde activiteiten waarvan de
deux demi-journées par semaine ». omvang twee halve dagen per week overschrijdt ».
Ne va pas à l'encontre de cette règle, le fait d'habiliter le pouvoir Hieraan wordt geen afbreuk gedaan door aan de uitvoerende macht op te
exécutif à établir une liste des activités qui sont censées répondre dragen een lijst op te stellen van activiteiten die ambtshalve geacht
d'office à ce critère. Cette délégation se limite à exécuter worden aan dat criterium te beantwoorden. Die delegatie is ertoe
concrètement le critère de base fixé dans la loi et le décret. beperkt concrete uitwerking te verlenen aan het basiscriterium dat in
Le pouvoir exécutif n'étant pas habilité à fixer les critères de wet en het decreet is vastgelegd.
essentiels en vue de l'organisation de l'enseignement, l'article 24, § Aangezien niet aan de uitvoerende macht de zorg werd overgelaten om
5, de la Constitution n'est pas violé. voor de organisatie van het onderwijs essentiële criteria vast te
A.3.2. Le législateur fédéral, et ensuite le législateur décrétal ont entendu, d'une part, élaborer une réglementation en matière de cumul qui soit cohérente et qui puisse être imposée par les administrations des universités, et, d'autre part, prendre des mesures qui soient compatibles autant que possible avec l'autonomie accordée aux universités, notamment sur le plan de la politique du personnel. La seconde question préjudicielle part injustement du principe qu'un membre du personnel exerçant une activité rémunérée ne dépassant pas deux demi-journées par semaine verra néanmoins d'office sa charge à temps plein modifiée en une charge à temps partiel puisque son activité figure sur la liste établie par le Gouvernement flamand. Il ressort toutefois de l'analyse du cadre légal et ensuite décrétal qu'il n'existe aucune différence de contenu entre le cas d'un membre du personnel enseignant qui voit sa charge réduite à un temps partiel parce qu'il exerce une activité rémunérée dépassant deux demi-journées par semaine et le cas où sa charge est réduite parce qu'il exerce une activité rémunérée figurant sur la liste établie par le pouvoir exécutif. Le législateur fédéral d'abord et le législateur décrétal ensuite sont partis du principe qu'il s'agit dans les deux cas d'activités professionnelles dont le volume dépasse deux demi-journées. Avant le décret du 27 janvier 1993, il était théoriquement possible qu'une activité rémunérée figure sur la liste établie par le stellen, is er geen schending van artikel 24, § 5, van de Grondwet. A.3.2. De wetgever en later de decreetgever wilden, enerzijds, een sluitende en door de besturen van de universiteiten afdwingbare cumulatieregeling tot stand brengen en, anderzijds, een regeling treffen die zoveel mogelijk verenigbaar zou zijn met de autonomie die onder meer inzake het personeelsbeleid aan de universiteiten wordt toegekend. In de tweede prejudiciële vraag wordt ten onrechte ervan uitgegaan dat een personeelslid met een bezoldigde activiteit van niet meer dan twee halve dagen per week toch ambtshalve deeltijds zou worden doordat zijn activiteit voorkomt op de lijst vastgesteld door de Vlaamse Regering. Uit de analyse van het wettelijke en later decretale kader blijkt evenwel dat er inhoudelijk geen onderscheid bestaat tussen het geval waarin een lid van het onderwijzend personeel deeltijds wordt omdat dat lid een bezoldigde activiteit uitoefent van meer dan twee halve dagen per week en het geval waarin zulks gebeurt omdat een bezoldigde activiteit voorkomt op de lijst vastgesteld door de uitvoerende macht. De wetgever en later de decreetgever gingen ervan uit dat het in beide gevallen gaat om beroepsactiviteiten waarvan de omvang twee halve dagen overschrijdt. Vóór het decreet van 27 januari 1993 kon het theoretisch gebeuren dat een bezoldigde activiteit voorkwam op de lijst vastgesteld door de
Gouvernement flamand, mais qu'elle ne dépasse pas de facto deux Vlaamse Regering maar de facto niet meer dan twee halve dagen in
demi-journées. Le législateur décrétal n'a pas prévu de réglementation beslag nam. De decreetgever heeft geen afzonderlijke regeling bepaald
distincte pour les cas exceptionnels où l'activité accessoire figurant voor de uitzonderlijke gevallen waarin de nevenactiviteit die voorkwam
sur la liste ne dépasserait pas deux demi-jours. Il n'était d'ailleurs op de lijst niet meer dan twee halve dagen zou bedragen. Daartoe was
pas obligé de le faire : la Cour admet que le législateur appréhende une diversité de situations en faisant usage de catégories qui ne correspondent aux réalités que de manière simplificatrice et approximative. Par le décret du 27 janvier 1993, le législateur décrétal a revu sa politique. Depuis lors, la distinction est limitée au fait qu'il existe une présomption réfragable que les activités figurant sur la liste excèdent deux demi-jours. En tant qu'il existe une distinction entre les membres du personnel académique qui voient leur charge réduite à un temps partiel parce qu'ils exercent une activité rémunérée dépassant deux demi-jours par semaine et les membres qui voient leur charge réduite à un temps partiel parce que leur activité figure sur la liste fixée par le Gouvernement flamand, l'on peut difficilement contester l'objectivité de cette distinction. La nécessité d'employer comme critère le fait que l'activité figure ou non sur la liste est justifiée étant donné qu'il y a lieu d'appréhender une grande diversité d'activités accessoires. Il doit également être possible d'adapter facilement la liste en fonction d'incompatibilités nouvelles. hij niet verplicht : het Hof erkent dat de wetgever een verscheidenheid van toestanden opvangt in categorieën die slechts op een vereenvoudigende en benaderende wijze met de werkelijkheid overeenstemmen. Met het decreet van 27 januari 1993 heeft de decreetgever zijn beleid herzien. Sindsdien is het onderscheid beperkt tot het feit dat er een weerlegbaar vermoeden is dat de activiteiten die op de lijst voorkomen meer dan twee halve dagen in beslag nemen. In zoverre er een onderscheid is tussen leden van het academisch personeel die deeltijds worden omdat zij een bezoldigde activiteit van meer dan twee halve dagen per week uitoefenen en leden die deeltijds worden omdat hun activiteit voorkomt op de lijst vastgesteld door de Vlaamse Regering, kan moeilijk worden betwist dat dit onderscheid objectief is. De noodzaak om het al dan niet voorkomen op de lijst als criterium te hanteren, is verantwoord door het feit dat een grote verscheidenheid aan nevenactiviteiten moet worden opgevangen. De lijst moet ook soepel aan nieuwe onverenigbaarheden kunnen worden aangepast.
L'instauration de l'article 21, § 6, de la loi du 28 avril 1953, Het invoeren van artikel 21, § 6, van de wet van 28 april 1953,
modifié par la loi du 21 juin 1985, et ultérieurement de l'article 75, gewijzigd bij wet van 21 juni 1985, en later van artikel 75, tweede
alinéa 2, du décret sur les universités était justifiée, étant donné lid, van het universiteitendecreet, was verantwoord doordat de
que le régime de cumul antérieur s'était avéré inopérant. Pour les voordien geldende cumulatieregeling aan haar doel voorbijging. Voor de
universités, il était délicat de déterminer elles-mêmes les activités universiteiten was het delicaat om zelf de met een voltijdse opdracht
incompatibles avec une charge à temps plein et il était difficile onverenigbare activiteiten vast te stellen en was het moeilijk om te
d'apprécier le temps que nécessitait l'exercice de certaines oordelen hoeveel tijd het uitoefenen van bepaalde beroepen in beslag
professions. neemt.
En instaurant une liste d'activités incompatibles d'office, le Met het invoeren van een lijst met ambtshalve onverenigbare
législateur entendait garantir le caractère contraignable du régime activiteiten beoogde de wetgever de afdwingbaarheid van de
des cumuls : les activités figurant sur la liste sont assimilées de cumulatieregeling te waarborgen : activiteiten die op de lijst
plein droit à des activités dépassant deux demi-jours par semaine et voorkomen zijn van rechtswege gelijkgesteld met activiteiten die meer
sont dès lors incompatibles avec des charges à temps plein. Par suite de cette présomption légale, ce n'est plus aux universités d'apprécier si une activité accessoire dépasse deux demi-jours par semaine et l'intéressé doit lui-même démontrer sa disponibilité. Il reste possible qu'une activité accessoire de plus de deux demi-jours ne figure pas sur la liste. En ce cas, il faut que l'université puisse apprécier si une telle activité est compatible avec une charge à temps plein, le critère de base étant que le membre du personnel exerçant une activité accessoire de plus de deux demi-jours voit sa charge réduite d'office à un temps partiel. Le caractère adéquat du régime litigieux est donc établi. dan twee halve dagen per week in beslag nemen en bijgevolg onverenigbaar met voltijdse ambten. Ten gevolge van dit wettelijk vermoeden komt het niet langer aan de universiteiten toe te beoordelen of een nevenactiviteit twee halve dagen per week overschrijdt en dient de betrokkene zelf zijn beschikbaarheid aan te tonen. Het blijft mogelijk dat een nevenactiviteit van meer dan twee halve dagen niet voorkomt op de lijst. In dat geval is het noodzakelijk dat de universiteit kan beoordelen of een dergelijke activiteit verenigbaar is met een voltijds ambt, met als basiscriterium dat het personeelslid met een nevenactiviteit van meer dan twee halve dagen ambtshalve deeltijds wordt. Het adequaat karakter van de betwiste regeling staat dus vast.
La mesure est en outre proportionnée : l'intéressé dont l'activité De maatregel is bovendien proportioneel : de betrokkene wiens
figure sur la liste est uniquement obligé de demander une dérogation activiteit op de lijst staat, wordt enkel verplicht om een afwijking
si son activité accessoire ne dépasse pas les deux demi-journées par te vragen indien zijn nevenactiviteit de twee halve dagen per week
semaine. Cet inconvénient est proportionné au résultat atteint par niet overschrijdt. Dat nadeel weegt op tegen het resultaat dat met de
l'instauration de la présomption légale. invoering van het wettelijk vermoeden wordt bereikt.
L'article 75, alinéa 2, du décret sur les universités ne viole donc Artikel 75, tweede lid, van het universiteitendecreet schendt derhalve
pas les articles 10, 11 et 24, § 4, de la Constitution. de artikelen 10, 11 en 24, § 4, van de Grondwet niet.
Mémoire en réponse de J. De Reuck Memorie van antwoord van J. De Reuck
A.4.1. L'Université de Gand et le Gouvernement flamand renvoient à la A.4.1. De Universiteit Gent en de Vlaamse Regering verwijzen voor de
genèse de l'article 75, alinéa 2, du décret sur les universités pour verantwoording van artikel 75, tweede lid, van het
le justifier. La disposition décrétale litigieuse ne serait qu'une universiteitendecreet naar de voorgeschiedenis. De betwiste
reprise de dispositions législatives préexistantes. decreetsbepaling zou enkel een overname zijn van de vroegere
wetsbepalingen.
Le texte de l'article 21, § 6, de la loi du 28 avril 1953 semble De tekst van artikel 21, § 6, van de wet van 28 april 1953 lijkt erop
indiquer que le Roi, pour apprécier les activités, doit tenir compte te wijzen dat de Koning bij de beoordeling van activiteiten rekening
du critère des deux demi-jours par semaine. L'article 75, alinéa 2, du moet houden met het criterium van de twee halve dagen per week.
décret sur les universités confère en revanche un pouvoir illimité au Artikel 75, tweede lid, van het universiteitendecreet verleent
Gouvernement pour inscrire des activités dans une liste sans préciser daarentegen een blanco-bevoegdheid aan de Regering om activiteiten in
les critères à utiliser ou sans prévoir une quelconque limitation. een lijst op te nemen, zonder dat er enige beperking of criterium is aangegeven.
Le Gouvernement peut de la sorte effectivement régler de manière Aldus kan de Regering wel degelijk autonoom een essentieel aspect van
autonome un aspect essentiel de la politique d'enseignement. Cela het onderwijsbeleid regelen. Dit is een delegatie die verboden is door
constitue une délégation interdite par l'article 24, § 5, de la artikel 24, § 5, van de Grondwet.
Constitution. A.4.2. Il existe bel et bien une différence de traitement entre les A.4.2. Er is wel degelijk een verschil in behandeling tussen leden van
membres du personnel académique qui exercent des activités accessoires het academisch personeel die bezoldigde nevenactiviteiten uitoefenen
rémunérées dépassant deux demi-journées par semaine et les membres qui die meer dan twee halve dagen per week in beslag nemen, en leden die
exercent des activités accessoires figurant sur la liste. nevenactiviteiten uitoefenen die voorkomen op de lijst.
Cette liste, dont l'établissement est laissé à la discrétion du Die lijst, die discretionair kan worden vastgesteld door de Vlaamse
Gouvernement flamand, ne peut être utilisée comme critère de Regering, kan niet als een algemeen en objectief criterium van
distinction général et objectif. onderscheid worden gehanteerd.
L'Université de Gand comme le Gouvernement flamand essaient de Zowel de Universiteit Gent als de Vlaamse Regering trachten het
démontrer le caractère adéquat et proportionné du traitement inégal en adequaat en evenredig karakter van de ongelijke behandeling aan te
renvoyant à la modification de la disposition litigieuse par l'article tonen met verwijzing naar de wijziging van de betwiste bepaling bij
25 du décret du 27 janvier 1993. Cette modification n'est toutefois artikel 25 van het decreet van 27 januari 1993. Die wijziging is
pas applicable au litige dont est saisie la juridiction a quo. echter niet van toepassing op het geschil voor het verwijzende
rechtscollege.
Par suite de l'article 75, alinéa 2, du décret sur les universités, Ten gevolge van artikel 75, tweede lid, van het universiteitendecreet,
tel qu'il était en vigueur à l'époque de la décision entreprise, la charge à temps plein est d'office réduite dès qu'est exercée une activité figurant sur la liste, sans que l'intéressé ait la possibilité de demander une dérogation à l'administration universitaire. La redéfinition d'office de la charge à temps plein en une charge à temps partiel, quel que soit le temps qui est absorbé par l'activité accessoire, est disproportionnée aux objectifs poursuivis par le législateur décrétal, d'autant que, pour les activités qui ne figurent pas sur la liste, les intéressés peuvent exercer leurs activités au maximum deux demi-journées par semaine. Mémoire en réponse de l'Université de Gand A.5.1. La première question préjudicielle n'appelle aucune observation complémentaire. A.5.2. Pour ce qui est de la deuxième question préjudicielle, l'Université de Gand souhaite ajouter ce qui suit à la lumière des zoals het van kracht was toen de bestreden beslissing werd genomen, wordt de voltijdse opdracht ambtshalve gereduceerd zodra een activiteit voorkomt op de lijst, zonder dat de betrokkene de mogelijkheid heeft om aan het bestuur van de universiteit een afwijking te vragen. Het ambtshalve terugbrengen van de voltijdse tot een deeltijdse opdracht ongeacht de tijd die aan de nevenactiviteit wordt besteed, is disproportioneel met de doelstellingen die de decreetgever beoogde, te meer daar voor activiteiten die niet op de lijst voorkomen de betrokkenen hun activiteiten tot twee halve dagen per week mogen uitoefenen. Memorie van antwoord van de Universiteit Gent A.5.1. Wat betreft de eerste prejudiciële vraag zijn er geen aanvullende opmerkingen. A.5.2. Wat de tweede prejudiciële vraag betreft, wenst de Universiteit
mémoires de J. De Reuck et du Gouvernement flamand. Gent in het licht van de memories van J. De Reuck en de Vlaamse
Les deux parties partent du principe que l'article 21, § 7, de la loi Regering het volgende toe te voegen.
du 21 juin 1985, qui prévoyait la possibilité de renverser la présomption devant le conseil d'administration des universités, a été abrogé par l'article 75, alinéa 2, du décret sur les universités. Même dans l'hypothèse où il ne serait prévu aucune possibilité de dérogation individuelle, la disposition litigieuse résiste au contrôle au regard du principe d'égalité. L'instauration de la présomption irréfragable permettait de mener une politique plus uniforme. L'on peut admettre que, dans la conception du législateur décrétal de 1991, la réglementation était justifiée parce que la liste à fixer par le Gouvernement flamand contenait uniquement les activités accessoires dont il était admis, d'un point de vue social, que l'exercice de ces activités dépasse deux demi-jours par semaine et qu'elles sont dès lors suffisamment lucratives. Cette présomption a été rendue irréfragable, excluant d'éventuels abus ou l'arbitraire des universités. L'objectif consistant à accorder une plus grande autonomie aux universités n'a donc pas été déjà réalisé pleinement en 1991. Après le décret de 1993, il fut à nouveau accordé plus d'autonomie aux universités, notamment pour compléter la liste établie par le Gouvernement flamand. Les deux réglementations qui ont coexisté jusqu'en 1993, à savoir l'une concernant le volume des activités de cumul et l'autre de nature financière, ont été simplifiées en retenant comme seul critère la disponibilité du personnel académique pour l'université. La suppression du critère financier et le choix de la disponibilité comme seul critère ont eu pour conséquence que les universités elles-mêmes ont reçu plus de compétences pour apprécier cette disponibilité. Par conséquent, la distinction litigieuse était, dans le contexte donné et eu égard à la réalité sociale, proportionnée aux objectifs consistant, d'une part, à fixer des limites uniformes pour l'exercice d'activités accessoires rémunérées et, d'autre part, à accorder une Beide partijen gaan ervan uit dat artikel 21, § 7, van de wet van 21 juni 1985, dat voorzag in een mogelijkheid tot weerlegging van het vermoeden ten overstaan van de raad van bestuur van de universiteiten, bij artikel 75, tweede lid, van het universiteitendecreet werd opgeheven. Ook in de hypothese dat in geen individuele afwijkingsmogelijkheid zou zijn voorzien, kan de betwiste bepaling de toetsing aan het gelijkheidsbeginsel doorstaan. Dankzij het instellen van een onweerlegbaar vermoeden kon het beleid meer uniform worden toegepast. Er kan van worden uitgegaan dat in de opvatting van de decreetgever van 1991 de regeling verantwoord was omdat op de lijst vast te stellen door de Vlaamse Regering enkel die nevenactiviteiten zouden voorkomen waarvan, vanuit maatschappelijk oogpunt, kan worden aangenomen dat het uitoefenen ervan meer dan twee halve dagen per week in beslag neemt en dat zij derhalve voldoende lucratief zijn. Dat vermoeden werd onweerlegbaar gesteld, zodat ook mogelijke misbruiken of een bepaalde willekeur van de universiteiten werd uitgesloten. De doelstelling om aan de universiteiten een grotere autonomie te geven, werd in 1991 dan ook nog niet helemaal doorgevoerd. Na het decreet van 1993 werd opnieuw meer autonomie aan de universiteiten gegeven, onder meer ook om de lijst vastgesteld door de Vlaamse Regering verder aan te vullen. De twee reglementeringen die tot in 1993 naast elkaar bestonden, namelijk één naar de omvang van de nevenactiviteiten en één van financiële aard, werd vereenvoudigd door enkel nog de beschikbaarheid van het academisch personeel voor de universiteit als uitsluitend criterium te behouden. Het verlaten van het financiële criterium en het vooropstellen van de beschikbaarheid als uitsluitend criterium, hebben tot gevolg gehad dat de universiteiten zelf meer bevoegdheden kregen wat het beoordelen van die beschikbaarheid betreft. Bijgevolg was het betwiste onderscheid, in de gegeven context en gelet op de maatschappelijke realiteit, proportioneel met de doelstellingen inzake, enerzijds, het bepalen van eenvormige grenzen voor het uitoefenen van bezoldigde nevenactiviteiten en, anderzijds, het
plus grande autonomie. verlenen van een grotere autonomie.
Mémoire en réponse du Gouvernement flamand Memorie van antwoord van de Vlaamse Regering
A.6. Le Gouvernement flamand n'a rien à ajouter à son premier mémoire. A.6. De Vlaamse Regering heeft niets toe te voegen aan hetgeen in haar
eerste memorie is uiteengezet.
- B - - B -
B.1. Les questions préjudicielles concernent la compatibilité de B.1. De prejudiciële vragen betreffen de bestaanbaarheid van artikel
l'article 75, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 12 juin 75, tweede lid, van het universiteitendecreet van 12 juni 1991 van de
1991 relatif aux universités, l'une avec l'article 24, § 5, l'autre Vlaamse Gemeenschap, de ene met artikel 24, § 5, de andere met de
avec les articles 10, 11 et 24 de la Constitution. artikelen 10, 11 en 24 van de Grondwet.
B.2. L'article 75, alinéa 1er, de ce décret dispose que la charge à B.2. Artikel 75, eerste lid, van dat decreet bepaalt dat de voltijdse
temps plein des membres du personnel académique est d'office remplacée opdracht van een lid van het academisch personeel van rechtswege
par une charge à temps partiel lorsqu'ils exercent une activité teruggebracht wordt tot een deeltijdse opdracht wanneer dat lid een
accessoire « qui absorbe une grande partie de [leur] temps ». Selon nevenactiviteit uitoefent die « een groot gedeelte van zijn tijd in
l'article 75, alinéa 2, litigieux, sont visées les activités dont le beslag neemt ». Volgens het in het geding zijnde artikel 75, tweede
lid, zijn bedoeld activiteiten waarvan de omvang twee halve dagen per
volume dépasse deux demi-journées par semaine ou les activités « qui week overschrijdt « of die voorkomen op een lijst vastgesteld door de
figurent sur une liste établie par le Gouvernement flamand ». Vlaamse Regering ».
B.3. La Cour observe que ni le dossier transmis par la juridiction a B.3. Het Hof merkt op dat noch in het dossier overgezonden door het
quo ni les pièces destinées à la Cour ne font mention du fait que verwijzende rechtscollege, noch in de stukken voor het Hof gewag is
l'article 75, alinéa 2, du susdit décret relatif aux universités a été gemaakt van de aanvulling, met terugwerkende kracht, van artikel 75,
complété, avec effet rétroactif, par l'article 49 du décret du 15 tweede lid, van het voormelde universiteitendecreet bij artikel 49 van
décembre 1993 relatif à l'enseignement-V, qui dispose : het decreet van 15 december 1993 betreffende het onderwijs-V, dat
« L'article 75, deuxième alinéa, du décret du 12 juin 1991 relatif aux bepaalt : « Artikel 75, tweede lid van het decreet van 12 juni 1991 betreffende
universités dans la Communauté flamande, modifié par le décret du 27 de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap gewijzigd bij het decreet
janvier 1993, est complété comme suit : van 27 januari 1993 wordt aangevuld als volgt :
"Le Gouvernement flamand peut, lors de [la] détermination de la liste, "De Vlaamse regering kan bij het vaststellen van de lijst tevens de
fixer également les conditions et la procédure auxquelles les voorwaarden en de procedure vastleggen waaronder het
autorités universitaires peuvent accorder, par une décision motivée, universiteitsbestuur bij met redenen omklede beslissing individueel
une dérogation individuelle à un membre du personnel académique qui een afwijking kan toestaan aan een lid van het academisch personeel
exerce une activité déterminée figurant dans cette liste". » dat een bepaalde activiteit uitoefent die voorkomt op die lijst." »
B.4. Bien que l'article 75 originaire du décret relatif aux B.4. Hoewel het oorspronkelijke artikel 75 van het
universités soit entré en vigueur le 1er octobre 1991 (article 208 du universiteitendecreet in werking is getreden op 1 oktober 1991
décret du 12 juin 1991) et que le remplacement intégral de cet article (artikel 208 van het decreet van 12 juni 1991) en de volledige
par l'article 25 du décret du 27 janvier 1993 soit effectif depuis le vervanging van dat artikel bij artikel 25 van het decreet van 27
1er octobre 1993 (article 65, 3°, du décret du 27 janvier 1993), januari 1993 uitwerking had op 1 oktober 1993 (artikel 65, 3°, van het
l'ajout à l'article 75, alinéa 2, prévu par l'article 49 précité du decreet van 27 januari 1993), is de aanvulling van artikel 75, tweede
lid, bij het voormelde artikel 49 van het decreet van 15 december
décret du 15 décembre 1993, a été réalisé avec effet rétroactif au 1er juillet 1991 (article 55 du décret du 15 décembre 1993). 1993, met terugwerkende kracht tot 1 juli 1991 ingevoerd (artikel 55 van het decreet van 15 december 1993).
B.5. C'est la décision du 15 janvier 1993, qui a ramené la charge de B.5. Voor de Raad van State wordt de beslissing bestreden van 15
l'intéressé, à compter du 1er octobre 1992, à 70 p.c. d'une charge à januari 1993 waarbij de opdracht van de betrokkene met ingang van 1
temps plein, qui est attaquée devant le Conseil d'Etat. Les effets oktober 1992 is herbepaald op 70 pct. van een voltijdse opdracht. De
juridiques de la décision entreprise se situent au cours de l'année rechtsgevolgen van de bestreden beslissing zijn gesitueerd tijdens het
académique 1992-1993. academiejaar 1992-1993.
B.6. Il échet de s'interroger sur le point de savoir s'il y a lieu de B.6. De vraag rijst of te dezen al dan niet rekening moet worden
tenir compte ou non en l'espèce de la disposition complémentaire de gehouden met de aanvullende bepaling van artikel 49 van het decreet
l'article 49 du décret du 15 décembre 1993. La Cour observe que cette van 15 december 1993. Het Hof doet opmerken dat die bepaling niet
disposition a non seulement un effet rétroactif mais qu'elle implique, alleen terugwerkende kracht heeft, maar bovendien een bijkomende
de surcroît, une délégation supplémentaire, dont il faut, le cas delegatie inhoudt, die in voorkomend geval op haar bestaanbaarheid met
échéant, apprécier la compatibilité avec l'article 24, § 5, de la artikel 24, § 5, van de Grondwet moet worden beoordeeld.
Constitution. Dans ces conditions, il est demandé aux parties de faire connaître In deze omstandigheden wordt aan de partijen gevraagd hun standpunt te
leur position quant à l'incidence éventuelle de cette disposition sur kennen te geven over de eventuele weerslag van die bepaling op de
la constitutionnalité de l'article 75 du décret relatif aux universités. grondwettigheid van artikel 75 van het universiteitendecreet.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
- ordonne la réouverture des débats; - beveelt de heropening van de debatten;
- nodigt de partijen uit een aanvullende memorie in te dienen
- invite les parties à introduire un mémoire complémentaire pour le 15 uiterlijk op 15 januari 1999, waarvan ze binnen dezelfde termijn aan
janvier 1999 au plus tard, dont elles feront parvenir une copie aux
autres parties dans le même délai. de andere partijen een kopie laten toekomen.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 3 décembre 1998. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 3 december 1998.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
L. De Grève. L. De Grève.
^