← Retour vers "Arrêt n° 125/98 du 3 décembre 1998 Numéro du rôle : 1288 En cause : la question préjudicielle
concernant l'article 7, alinéa 5, de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 relatif à la pension de
retraite et de survie des travailleurs salariés La
Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges L. Françoi(...)"
Arrêt n° 125/98 du 3 décembre 1998 Numéro du rôle : 1288 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 7, alinéa 5, de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs salariés La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges L. Françoi(...) | Arrest nr. 125/98 van 3 december 1998 Rolnummer 1288 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 7, vijfde lid, van het koninklijk besluit nr. 50 van 24 oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor werknemers, gesteld door Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters L. (...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Arrêt n° 125/98 du 3 décembre 1998 | Arrest nr. 125/98 van 3 december 1998 |
Numéro du rôle : 1288 | Rolnummer 1288 |
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 7, alinéa 5, | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 7, vijfde lid, van het |
de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 relatif à la pension de | koninklijk besluit nr. 50 van 24 oktober 1967 betreffende het rust- en |
retraite et de survie des travailleurs salariés, posée par le Tribunal | overlevingspensioen voor werknemers, gesteld door de Arbeidsrechtbank |
du travail de Bruxelles. | te Brussel. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de |
François, P. Martens, J. Delruelle, H. Coremans et M. Bossuyt, | rechters L. François, P. Martens, J. Delruelle, H. Coremans en M. |
assistée du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, | Bossuyt, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag |
Par jugement du 19 janvier 1998 en cause de B. Faure contre l'Office | Bij vonnis van 19 januari 1998 in zake B. Faure tegen de Rijksdienst |
national des pensions, dont l'expédition est parvenue au greffe de la | voor Pensioenen, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is |
Cour le 5 février 1998, le Tribunal du travail de Bruxelles a posé la | ingekomen op 5 februari 1998, heeft de Arbeidsrechtbank te Brussel de |
question préjudicielle suivante : | volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 7, alinéa 5, de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 | « Brengt artikel 7, vijfde lid, van het koninklijk besluit nr. 50 van |
relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs | 24 oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor |
salariés, modifié par l'arrêté royal n° 205 du 29 août 1983, crée-t-il | werknemers, gewijzigd bij het koninklijk besluit nr. 205 van 29 |
ou non une différence de traitement non justifiée objectivement et par | augustus 1983, al dan niet een verschil in behandeling teweeg dat niet |
là, contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution coordonnée le | objectief verantwoord is en daardoor strijdig is met de artikelen 10 |
17 février 1994, dans la mesure où il institue un plafond journalier | en 11 van de op 17 februari 1994 gecoördineerde Grondwet, in zoverre |
pour les travailleurs salariés qui ne sont pas occupés durant toute | het een daggrensbedrag instelt voor de werknemers die niet gedurende |
l'année, alors que l'article 7, alinéa 3, du même arrêté institue un | het hele jaar zijn tewerkgesteld, terwijl artikel 7, derde lid, van |
plafond annuel pour les travailleurs salariés qui sont occupés durant | hetzelfde besluit een jaarlijks plafond instelt voor de werknemers die |
toute l'année ? » | wel gedurende het hele jaar zijn tewerkgesteld ? » |
II. Les faits et la procédure antérieure | II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil |
Le Tribunal du travail a été saisi d'un recours formé par B. Faure à | Bij de Arbeidsrechtbank is een beroep aanhangig gemaakt dat door B. |
l'encontre de la décision de l'Office national des pensions lui | Faure is ingesteld tegen de beslissing van de Rijksdienst voor |
octroyant une pension de retraite de travailleur salarié en faisant | Pensioenen waarbij hem een rustpensioen als werknemer wordt toegekend |
application, notamment, de l'article 7, alinéa 5, de l'arrêté royal n° | door met name artikel 7, vijfde lid, van het koninklijk besluit nr. 50 |
50 du 24 octobre 1967 relatif à la pension de retraite et de survie | van 24 oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor |
des travailleurs salariés en vertu duquel, lorsque l'occupation ne | werknemers toe te passen, krachtens hetwelk, wanneer de tewerkstelling |
couvre pas une année entière, le plafond annuel de rémunération pris | niet een volledig jaar bestrijkt, het jaarlijks loonplafond waarmee |
en compte pour le calcul de la pension est remplacé par un multiple du | rekening wordt gehouden voor de berekening van het pensioen wordt |
« plafond journalier ». | vervangen door een veelvoud van het « daggrensbedrag ». |
Dans son recours, le requérant fait valoir que l'Office a ainsi tenu | In zijn beroep doet de verzoeker gelden dat de Rijksdienst aldus, wat |
compte, quant à la détermination du montant de la rémunération en | betreft de vaststelling van het loonbedrag op basis waarvan het |
fonction duquel la pension est calculée, d'un plafond journalier | pensioen wordt berekend, rekening heeft gehouden met een |
(plafond annuel divisé par 312) alors que l'activité d'un artiste | daggrensbedrag (het jaarlijks grensbedrag gedeeld door 312) terwijl de |
dramatique est, dans la grande majorité des cas, saisonnière, qu'un | activiteit van een toneelspeler, in de meeste gevallen, |
calcul qui est fonction des jours de travail est dès le départ | seizoensgebonden is, een berekening die gebaseerd is op het aantal |
discriminatoire et que ses contrats successifs ne portaient que sur | arbeidsdagen van meet af aan discriminerend is en zijn opeenvolgende |
les jours de prestations effectives (le montant du salaire tenant | contracten enkel betrekking hadden op de daadwerkelijk gepresteerde |
cependant compte des jours nécessaires au travail de préparation car une « prestation » correspond à plusieurs jours de travail non comptabilisés officiellement). S'interrogeant sur la question de savoir si l'article 7, alinéa 5, précité, ne crée pas une discrimination injustifiée entre les travailleurs selon qu'ils sont ou non occupés pendant une année entière, le Tribunal considère que si l'on peut comprendre, pour des raisons budgétaires et pratiques, l'instauration d'un plafond annuel, on peut en revanche se demander si l'instauration d'un plafond journalier pour les travailleurs non occupés pendant toute l'année n'est pas une mesure excessive, injustifiée, contraire à la liberté | dagen (waarbij voor het loonbedrag echter rekening werd gehouden met de dagen die noodzakelijk zijn voor het voorbereidende werk want een « prestatie » stemt overeen met verscheidene dagen werk die niet officieel in rekening worden gebracht). Ten aanzien van de vraag of het voormelde artikel 7, vijfde lid, geen onverantwoorde discriminatie teweegbrengt onder de werknemers naargelang zij al dan niet gedurende een heel jaar zijn tewerkgesteld, is de Rechtbank van oordeel dat, hoewel men kan begrijpen dat om budgettaire en praktische redenen een jaargrensbedrag is ingevoerd, men zich daarentegen kan afvragen of de invoering van een daggrensbedrag voor de werknemers die niet tijdens het hele jaar zijn tewerkgesteld, geen buitensporige en onverantwoorde maatregel is in strijd met de individuele vrijheid die wordt gewaarborgd bij artikel |
individuelle garantie par l'article 12 de la Constitution et | 12 van de Grondwet en die de vrije keuze van beroepsarbeid omvat, |
comprenant le libre choix d'une activité professionnelle, ainsi que | |
l'exprime l'article 23 de la Constitution. | zoals uitgedrukt in artikel 23 van de Grondwet. |
Se référant à l'exemple dans lequel un travailleur gagnerait en une | Met verwijzing naar het voorbeeld waarin een werknemer in één dag het |
journée le double de ce que gagne un autre travailleur pendant la même | dubbele zou verdienen van wat een andere werknemer tijdens diezelfde |
dag verdient, waarbij laatstgenoemde dus twee dagen moet werken om | |
journée, ce dernier devant dès lors travailler deux jours pour gagner | hetzelfde te verdienen, terwijl eerstgenoemde tevreden zou zijn met |
la même chose, alors que le premier se contenterait de ce qu'il a | wat hij op één dag heeft verdiend of een arbeidsregeling zou hebben |
gagné en un jour ou aurait un régime de travail lié à la nature même | die met de aard zelf van zijn activiteiten is verbonden (zoals in het |
de son activité (comme dans le cas d'un artiste de spectacle), le | geval van een podiumkunstenaar), stelt de Rechtbank de vraag naar een |
Tribunal s'interroge sur la raison objective suffisante pour traiter | afdoende objectieve reden, ten aanzien van het recht op een |
ces deux travailleurs différemment quant au droit à la pension de | rustpensioen, om die beide werknemers verschillend te behandelen door |
retraite, en n'allouant au premier que la moitié de ce à quoi l'autre | aan eerstgenoemde slechts de helft toe te kennen van datgene waarop de |
pourra prétendre, l'un ayant travaillé 156 jours et l'autre 312 jours | andere aanspraak zou kunnen maken, waarbij de ene 156 dagen heeft |
pour obtenir la même rémunération annuelle; il adresse à la Cour la | gewerkt en de andere 312 dagen om dezelfde jaarlijkse bezoldiging te |
question préjudicielle reproduite plus haut. | verkrijgen; zij stelt aan het Hof de hiervoor vermelde prejudiciële vraag. |
III. La procédure devant la Cour | III. De rechtspleging voor het Hof |
Par ordonnance du 5 février 1998, le président en exercice a désigné | Bij beschikking van 5 februari 1998 heeft de voorzitter in functie de |
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi | rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 |
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. | van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. |
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application | De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was |
des articles 71 ou 72 de la loi organique. | om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. |
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la | Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel |
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 13 mars 1998. | 77 van de organieke wet bij op 13 maart 1998 ter post aangetekende brieven. |
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au | Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is |
Moniteur belge du 28 mars 1998. | bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 maart 1998. |
Des mémoires ont été introduits par : | Memories zijn ingediend door : |
- l'Office national des pensions, dont les bureaux sont établis à 1060 | - de Rijksdienst voor Pensioenen, waarvan de kantoren zijn gevestigd |
Bruxelles, Tour du Midi, par lettre recommandée à la poste le 22 avril | te 1060 Brussel, Zuidertoren, bij op 22 april 1998 ter post |
1998; | aangetekende brief; |
- le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par | - de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 22 april 1998 |
lettre recommandée à la poste le 22 avril 1998. | ter post aangetekende brief. |
Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi | Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de |
organique, par lettres recommandées à la poste le 8 mai 1998. | organieke wet bij op 8 mei 1998 ter post aangetekende brieven. |
Par ordonnance du 30 juin 1998, la Cour a prorogé jusqu'au 5 février | Bij beschikking van 30 juni 1998 heeft het Hof de termijn waarbinnen |
1999 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. | het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 5 februari 1999. |
Par ordonnance du 23 septembre 1998, la Cour a déclaré l'affaire en | Bij beschikking van 23 september 1998 heeft het Hof de zaak in |
état et fixé l'audience au 4 novembre 1998. | gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 4 |
november 1998. | |
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats | Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten |
par lettres recommandées à la poste le 24 septembre 1998. | bij op 24 september 1998 ter post aangetekende brieven. |
A l'audience publique du 4 novembre 1998 : | Op de openbare terechtzitting van 4 november 1998 : |
- a comparu Me D. De Bruyn loco Me M. Leclercq, avocats au barreau de | - is verschenen : Mr. D. De Bruyn loco Mr. M. Leclercq, advocaten bij |
Bruxelles, pour l'Office national des pensions et le Conseil des | de balie te Brussel, voor de Rijksdienst voor Pensioenen en de |
ministres; | Ministerraad; |
- les juges-rapporteurs L. François et H. Coremans ont fait rapport; | - hebben de rechters-verslaggevers L. François en H. Coremans verslag uitgebracht; |
- l'avocat précité a été entendu; | - is de voornoemde advocaat gehoord; |
- l'affaire a été mise en délibéré. | - is de zaak in beraad genomen. |
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants | De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende |
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. | van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. |
IV. En droit | IV. In rechte |
- A - | - A - |
Mémoires du Conseil des ministres et de l'Office national des pensions | Memories van de Ministerraad en van de Rijksdienst voor Pensioenen |
A.1.1. La disposition en cause est issue de l'arrêté royal n° 205 du | A.1.1. De in het geding zijnde bepaling komt voort uit het koninklijk |
29 août 1983. Nécessaire pour reconnaître valeur législative à cet | besluit nr. 205 van 29 augustus 1983. De bekrachtiging bij wet, die |
arrêté, la confirmation législative eut indirectement lieu par la loi | noodzakelijk was om aan dat besluit een wetgevende waarde toe te |
du 20 juillet 1990 instaurant un âge flexible de la retraite pour les travailleurs salariés et adaptant les pensions des travailleurs salariés à l'évolution du bien-être général. La Cour est donc compétente pour répondre à la question posée. A.1.2. Il n'y a pas de discrimination entre la catégorie des travailleurs salariés occupés toute l'année et la catégorie des travailleurs salariés qui ne sont pas occupés toute l'année, car la différence de traitement se justifie au regard du but poursuivi par le pouvoir exécutif, investi par la loi de pouvoirs spéciaux, à savoir la | kennen, gebeurde onrechtstreeks bij de wet van 20 juli 1990 tot instelling van een flexibele pensioenleeftijd voor werknemers en tot aanpassing van de werknemerspensioenen aan de evolutie van het algemeen welzijn. Het Hof is dus bevoegd om de gestelde vraag te beantwoorden. A.1.2. Er is geen discriminatie tussen de categorie van de werknemers die het hele jaar door zijn tewerkgesteld en de categorie van de werknemers die niet het hele jaar door zijn tewerkgesteld want het verschil in behandeling is verantwoord ten aanzien van het doel dat door de uitvoerende macht, waaraan bij wet bijzondere machten zijn verleend, wordt nagestreefd, namelijk de beperking van de |
limitation des dépenses publiques et le souci de prendre en compte la | overheidsuitgaven en de zorg om rekening te houden met de realiteit en |
réalité et le volume des prestations accomplies. | het volume van de verrichte prestaties. |
Le droit au travail et au libre choix d'une activité professionnelle, | Het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid, dat |
certes garanti par l'article 23, alinéa 3, 1°, de la Constitution, a | weliswaar wordt gewaarborgd bij artikel 23, derde lid, 1°, van de |
cependant un caractère relatif : le souci qu'il exprime doit se | Grondwet, heeft echter een relatief karakter : de zorg die erin wordt |
concilier avec les objectifs d'intérêt général et il ne revêt pas le | uitgedrukt moet verenigbaar zijn met de doelstellingen van algemeen |
caractère d'un droit subjectif (lequel requiert un titulaire, un objet | belang en heeft niet het karakter van een subjectief recht (dat een |
précis, un débiteur identifié et la possibilité d'une sanction), de | houder, een precies doel, een geïdentificeerde schuldenaar en de |
sorte que le libre choix d'une activité professionnelle n'est pas | mogelijkheid van een sanctie vereist), zodat de vrije keuze van |
heurté par la différence de traitement en cause. | beroepsactiviteit niet wordt geraakt door het in het geding zijnde |
verschil in behandeling. | |
A.1.3. En ce qui concerne les travailleurs qui ne sont pas occupés | A.1.3. Wat betreft de werknemers die niet tijdens het hele jaar zijn |
durant toute l'année, l'arrêté royal n° 205 s'est inspiré du système | tewerkgesteld, is het koninklijk besluit nr. 205 geïnspireerd op het |
prévu pour fixer le plafond des rémunérations déterminé pour les | systeem waarin is voorzien om het loonplafond vast te stellen dat voor |
cotisations de sécurité sociale par l'arrêté royal du 28 novembre 1969 | de socialezekerheidsbijdragen is bepaald bij het koninklijk besluit |
pris en exécution de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du | van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot |
28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs. | herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de |
maatschappelijke zekerheid der arbeiders. | |
En ce qui concerne les artistes, l'article 3, 6°, de l'arrêté royal n° | Wat betreft de artiesten, heeft artikel 3, 6°, van het koninklijk |
50 a habilité le Roi à déterminer les modalités de son application à | besluit nr. 50 de Koning ertoe gemachtigd de modaliteiten van de |
toepassing ervan op die personen vast te stellen en in artikel 30 van | |
ces personnes et l'arrêté royal du 21 décembre 1967 dispose en son | het koninklijk besluit van 21 december 1967 wordt bepaald dat als |
article 30 qu'est considérée comme habituelle et en ordre principal | gewoonlijk en hoofdzakelijk wordt aangezien elke tewerkstelling die |
toute occupation comportant au moins cent cinquante journées de | ten minste honderdvijftig arbeidsdagen per jaar voor rekening van één |
travail par an pour le compte d'un ou de plusieurs employeurs. | of meer werkgevers omvat. |
A.1.4. Les conséquences de la différence de traitement en cause ne | A.1.4. De gevolgen van het in het geding zijnde verschil in |
sont pas disproportionnées. En effet, lorsque le nombre exact de | behandeling zijn niet onevenredig. Wanneer het exacte aantal |
journées de travail est pris en considération pour le calcul de la | arbeidsdagen in aanmerking wordt genomen voor de berekening van het |
pension, ce critère, combiné avec le montant de la rémunération payée, | pensioen, geeft dat criterium, samen met het bedrag van de betaalde |
rend compte de la réalité et du volume des prestations accomplies. A | bezoldiging, immers de realiteit en het volume van de verrichte |
défaut, l'on accorderait un avantage disproportionné à ceux qui | prestaties weer. Zo niet zou een onevenredig voordeel worden toegekend |
n'auraient travaillé que de manière occasionnelle et accessoire. | aan diegenen die slechts op occasionele en bijkomstige wijze zouden |
hebben gewerkt. | |
Sans doute la base journalière de calcul ne permet-elle pas de | De berekening op dagbasis maakt het wellicht niet mogelijk de som van |
reconstituer exactement et dans chaque cas la somme de travail | het verrichte werk nauwkeurig en in elk geval te reconstrueren. |
fournie. Mais dès lors qu'il n'est pas possible d'évaluer celle-ci | Aangezien het echter niet mogelijk is die som met zekerheid in te |
avec certitude, l'arrêté royal n° 205 ne pouvait que permettre | schatten, kon het koninklijk besluit nr. 205 niet anders dan het |
l'utilisation d'une formule générale et abstraite qui est | gebruik toe te staan van een algemene en abstracte formule die |
nécessairement simplificatrice. En l'espèce, il n'apparaît pas que la | noodzakelijkerwijze vereenvoudigend is. Te dezen blijkt niet dat de |
marge d'erreur que peut comporter l'application de la méthode choisie | foutmarge welke de toepassing van de gekozen methode kan inhouden, |
soit disproportionnée. Le fait qu'il puisse arriver, dans certains | onevenredig zou zijn. Het feit dat, in sommige gevallen, het kan |
cas, que la pension de retraite octroyée à un travailleur n'ayant pas | gebeuren dat het rustpensioen dat wordt toegekend aan een werknemer |
été occupé durant toute l'année mais ayant obtenu une certaine | die niet tijdens het hele jaar is tewerkgesteld maar een bepaalde |
rémunération soit inférieure à la pension octroyée au travailleur | bezoldiging heeft gekregen minder bedraagt dan het pensioen dat wordt |
ayant été occupé toute l'année avec la même rémunération dépend d'un | toegekend aan de werknemer die het hele jaar door is tewerkgesteld met |
ensemble de facteurs qui échappent à l'autorité, tels la réelle | dezelfde bezoldiging, hangt af van een aantal factoren die de overheid |
prestation fournie par l'intéressé et le montant de sa rémunération. | ontgaan, zoals de door de betrokkene werkelijk geleverde prestatie en |
het bedrag van zijn bezoldiging. | |
- B - | - B - |
B.1. L'article 7, alinéa 5, de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 | B.1. Artikel 7, vijfde lid, van het koninklijk besluit nr. 50 van 24 |
relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs | oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor |
salariés dispose : | werknemers bepaalt : |
« Lorsque l'intéressé n'était pas occupé durant toute l'année, le | « Wanneer de gegadigde niet tijdens het ganse jaar was tewerkgesteld, |
montant ainsi déterminé est multiplié par une fraction ayant pour | wordt het aldus vastgestelde bedrag vermenigvuldigd met een breuk |
waarvan de teller bestaat uit het aantal dagen dat voor de berekening | |
numérateur le nombre de journées qui a été pris en considération pour | van het pensioen in aanmerking werd genomen, en de noemer uit het |
le calcul de la pension, et pour dénominateur le nombre 312. » | getal 312. » |
Le « montant ainsi déterminé » est le montant maximal de rémunération | Het « aldus vastgestelde bedrag » is het maximale loonbedrag dat in |
aanmerking kan worden genomen voor de berekening van het pensioen; dat | |
qui peut être pris en compte pour le calcul de la pension; ce montant | bedrag wordt vastgesteld overeenkomstig de andere bepalingen van |
est déterminé conformément aux autres dispositions de l'article 7, | artikel 7, waaronder het derde lid, dat bepaalt dat « geen rekening |
parmi lesquelles l'alinéa 3 prévoit qu' » il n'est pas tenu compte de | [wordt] gehouden met het gedeelte van het totaal der werkelijke, |
la fraction du total des rémunérations réelles, fictives et | fictieve en forfaitaire lonen dat het jaarbedrag van 382.082 fr. |
forfaitaires qui dépasse le montant annuel de 382.082 F ». | overschrijdt ». |
B.2. L'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 a été pris sur la base de | B.2. Het koninklijk besluit nr. 50 van 24 oktober 1967 is vastgesteld |
la loi du 31 mars 1967 attribuant certains pouvoirs au Roi en vue | op basis van de wet van 31 maart 1967 tot toekenning van bepaalde |
d'assurer la relance économique, l'accélération de la reconversion | machten aan de Koning ten einde de economische heropleving, de |
régionale et la stabilisation de l'équilibre budgétaire, plus | bespoediging van de regionale reconversie en de stabilisatie van het |
précisément sur la base de l'article 1er, 9°, de l'article 3, alinéa | begrotingsevenwicht te verzekeren, inzonderheid op basis van artikel 1, |
2, et de l'article 4 de ladite loi. Cet arrêté royal n'a pas fait | 9°, artikel 3, tweede lid, en artikel 4 van die wet. Dat koninklijk |
l'objet d'une loi de confirmation. Son article 7 a été modifié par | besluit is niet door een wet bekrachtigd. Artikel 7 ervan is gewijzigd |
l'arrêté royal n° 205 du 29 août 1983 modifiant la législation | bij het koninklijk besluit nr. 205 van 29 augustus 1983 tot wijziging |
relative aux pensions du secteur social, qui y a inséré la disposition | van de wetgeving betreffende de pensioenen van de sociale sector, |
faisant l'objet de la question préjudicielle; cet arrêté royal a été | waarbij de bepaling is ingevoegd die het voorwerp uitmaakt van de |
prejudiciële vraag; dat koninklijk besluit is bekrachtigd bij artikel | |
confirmé par l'article 9, 1°, de la loi du 6 décembre 1984 portant | 9, 1°, van de wet van 6 december 1984 tot bekrachtiging van de |
confirmation des arrêtés royaux pris en exécution de l'article 1er, 1° | koninklijke besluiten vastgesteld ter uitvoering van artikel 1, 1° en |
et 2°, de la loi du 6 juillet 1983 attribuant certains pouvoirs | 2°, van de wet van 6 juli 1983 tot toekenning van bepaalde bijzondere |
spéciaux au Roi. B.3. La disposition en cause établit une différence de traitement parmi les travailleurs salariés suivant qu'ils ont été occupés ou non durant toute l'année, en ce sens que pour ceux qui ne l'ont pas été, le montant maximal de la rémunération qui est pris en considération pour le calcul de la pension n'est qu'une fraction de celui qui vaut pour les autres. Le juge a quo en déduit que sont pénalisés ceux dont la rémunération journalière tend à compenser l'absence de revenus due à l'inoccupation pendant une partie de l'année. B.4. En prévoyant que, lorsque l'occupation ne couvre pas une année entière, le plafond annuel est abaissé en fonction du nombre de jours de travail, la disposition en cause fait application d'une règle de proportionnalité. Le législateur a pu juger qu'à défaut d'une telle règle, les travailleurs dont l'occupation n'a été que partielle seraient avantagés d'une manière discriminatoire. Il est vrai que le niveau de la rémunération est parfois fixé en tenant compte de ce que l'occupation ne couvre normalement pas l'année entière, par exemple parce qu'elle est saisonnière ou parce qu'elle requiert un important travail de préparation. La règle en cause ne permet donc sans doute pas de tenir compte de toutes les particularités tenant aux situations de travail et aux modes de | machten aan de Koning. B.3. De in het geding zijnde bepaling brengt een verschil in behandeling teweeg onder de werknemers naargelang zij al dan niet tijdens het hele jaar zijn tewerkgesteld, in die zin dat voor diegenen die dat niet zijn geweest, het maximumbedrag van de bezoldiging dat in aanmerking wordt genomen voor de berekening van het pensioen slechts een fractie is van datgene dat voor de anderen geldt. De verwijzende rechter leidt daaruit af dat diegenen worden bestraft wier dagloon ertoe strekt de derving van inkomen die voortvloeit uit de niet-tewerkstelling gedurende een gedeelte van het jaar, te compenseren. B.4. Door te bepalen dat, wanneer de tewerkstelling niet een volledig jaar bestrijkt, het jaarplafond wordt verlaagd op basis van het aantal arbeidsdagen, past de in het geding zijnde bepaling een evenredigheidsregel toe. De wetgever vermocht te oordelen dat bij ontstentenis van een dergelijke regel, de werknemers wier tewerkstelling slechts een gedeeltelijke tewerkstelling was op een discriminerende wijze zouden worden bevoordeeld. Het is juist dat het niveau van verlonen soms kan zijn vastgesteld rekening houdend met de omstandigheid dat de tewerkstelling normalerwijze niet een volledig jaar bestrijkt, bijvoorbeeld omdat zij seizoensgebonden is of omdat ze een aanzienlijk voorbereidend werk vereist. De in het geding zijnde regel maakt het dus allicht niet mogelijk rekening te houden met alle bijzonderheden die te maken |
rémunération de certains travailleurs. Mais une adéquation parfaite | hebben met de werksituaties en de verloningswijze van bepaalde |
aux problèmes individuels ne peut être exigée de la réglementation | werknemers. Een volmaakte aanpassing aan de individuele problemen kan |
critiquée qui, procédant par voie de disposition générale, peut, sans | echter niet worden geëist van de bekritiseerde reglementering die, |
comporter pour autant d'erreur manifeste, appréhender la diversité des | doordat ze bij wege van algemene bepalingen te werk gaat, zonder |
situations individuelles en faisant usage de catégories qui, | daarom een klaarblijkelijke fout te bevatten, de verscheidenheid van |
nécessairement, ne correspondent aux réalités qu'avec un certain degré | de individuele situaties kan vatten door gebruik te maken van |
d'approximation. Il y a lieu de relever en outre que, pour le calcul | categorieën die, noodzakelijkerwijs, slechts bij benadering met de |
des pensions, les périodes au cours desquelles sont perçues des | werkelijkheid overeenstemmen. Bovendien moet worden opgemerkt dat, |
allocations de chômage sont assimilées à des périodes d'activité rémunérée et que, de ce fait, une rémunération fictive est prise en considération (article 8 de l'arrêté royal n° 50 précité et article 24bis de l'arrêté royal du 21 décembre 1967 portant règlement général du régime de pension de retraite et de survie des travailleurs salariés). B.5. Il résulte de ce qui précède que la disposition en cause n'est pas discriminatoire. Par ces motifs, la Cour | voor de berekening van de pensioenen, de periodes tijdens welke werkloosheidsuitkeringen worden geïnd met periodes van bezoldigde activiteit worden gelijkgesteld en dat daardoor een fictief loon in aanmerking wordt genomen (artikel 8 van het voormelde koninklijk besluit nr. 50 en artikel 24bis van het koninklijk besluit van 21 december 1967 tot vaststelling van het algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen voor werknemers). B.5. Uit wat voorafgaat volgt dat de in het geding zijnde bepaling niet discrimineert. Om die redenen, het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 7, alinéa 5, de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 | Artikel 7, vijfde lid, van het koninklijk besluit nr. 50 van 24 |
relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs | oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor |
salariés, inséré par l'arrêté royal modificatif n° 205 du 29 août | werknemers, ingevoegd bij het wijzigend koninklijk besluit nr. 205 van |
1983, confirmé par l'article 9, 1°, de la loi du 6 décembre 1984, ne | 29 augustus 1983, bekrachtigd bij artikel 9, 1°, van de wet van 6 |
viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. | december 1984, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 3 décembre 1998. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 3 december 1998. |
Le greffier, | De griffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
Le président, | De voorzitter, |
M. Melchior. | M. Melchior. |