Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 72/98 du 17 juin 1998 Numéro du rôle : 1329 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour d'a composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. Boel, L. François, G. De Baets,(...)"
Arrêt n° 72/98 du 17 juin 1998 Numéro du rôle : 1329 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour d'a composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. Boel, L. François, G. De Baets,(...) Arrest nr. 72/98 van 17 juni 1998 Rolnummer 1329 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 58, tweede lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Arbitragehof, sameng wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van 6(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 72/98 du 17 juin 1998 Arrest nr. 72/98 van 17 juni 1998
Numéro du rôle : 1329 Rolnummer 1329
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 58, alinéa In zake : de prejudiciële vraag over artikel 58, tweede lid, van de
2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door het
posée par la Cour d'appel de Gand. Hof van Beroep te Gent.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de
Boel, L. François, G. De Baets, E. Cerexhe et R. Henneuse, assistée du rechters H. Boel, L. François, G. De Baets, E. Cerexhe en R. Henneuse,
greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Grève, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par arrêt du 6 avril 1998 en cause de E. Schelck contre W. Popelier, Bij arrest van 6 april 1998 in zake E. Schelck tegen W. Popelier heeft
la Cour d'appel de Gand a posé la question préjudicielle suivante : het Hof van Beroep te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la « Houdt artikel 58, tweede lid, van de wet van 8 april 1965
protection de la jeunesse viole-t-il les articles 10 et 11 de la betreffende de jeugdbescherming een schending in van de artikelen 10
Constitution en ce que cette règle fait courir le délai d'appel dans en 11 van de Grondwet voor zover die regel in de daarin bepaalde
les matières y mentionnées à partir du prononcé, même si la décision a materies de termijn van hoger beroep doet lopen van na de uitspraak,
été rendue contradictoirement, et non à partir de la signification à ook wanneer deze uitspraak op tegenspraak werd geveld, en niet vanaf
un moment quelconque par la partie la plus diligente ? » de betekening op een willekeurig ogenblik door de meest gerede partij ? »
II. La procédure devant la Cour II. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 20 avril 1998, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 20 april 1998 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Le 7 mai 1998, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi Op 7 mei 1998 hebben de rechters-verslaggevers H. Boel en E. Cerexhe,
spéciale précitée, les juges-rapporteurs H. Boel et E. Cerexhe ont met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de voormelde bijzondere
fait rapport devant la Cour et estimé qu'ils pourraient être amenés à wet, voor het Hof verslag uitgebracht en geoordeeld dat zij ertoe
proposer à la Cour de mettre fin à la procédure, par un arrêt de zouden kunnen worden gebracht aan het Hof voor te stellen de procedure
réponse immédiate. door een arrest van onmiddellijk antwoord af te doen.
Les conclusions des juges-rapporteurs ont été notifiées aux parties Overeenkomstig artikel 72, tweede lid, van de organieke wet is van de
dans l'instance principale conformément à l'article 72, alinéa 2, de conclusies van de rechters-verslaggevers aan de partijen in het
la loi organique, par lettres recommandées à la poste le 8 mai 1998. bodemgeschil kennisgegeven bij op 8 mei 1998 ter post aangetekende
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants brieven. De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
III. Objet de la disposition en cause III. Onderwerp van de in het geding zijnde bepaling
L'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la Artikel 58, tweede lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de
protection de la jeunesse dispose : jeugdbescherming bepaalt :
« Les jugements rendus dans les matières prévues au titre II, chapitre « De vonnissen gewezen in de aangelegenheden bedoeld in titel II,
II, ne sont pas susceptibles d'opposition. L'appel est formé par voie hoofdstuk II, zijn niet vatbaar voor verzet. Hoger beroep wordt bij
de requête déposée au greffe de la cour d'appel dans le mois du verzoekschrift ingesteld ter griffie van het hof van beroep, binnen
prononcé. Le greffier de la chambre de la jeunesse convoque devant een maand na de uitspraak. De griffier van de jeugdkamer roept voor
celle-ci les parties qui avaient été convoquées devant le tribunal de die kamer de partijen op die opgeroepen waren voor de jeugdrechtbank;
la jeunesse; il joint aux convocations destinées aux autres parties hij voegt bij de oproeping voor de andere partijen dan de verzoeker,
que le requérant, une copie conforme de la requête. » een gelijkluidend afschrift van het verzoekschrift. »
IV. En droit IV. In rechte
- A - - A -
A.1. Dans leurs conclusions, les juges-rapporteurs estiment, au vu du A.1. De rechters-verslaggevers zijn in hun conclusies van oordeel dat
dossier, qu'ils pourraient être amenés à proposer à la Cour, par zij, na inzage van het dossier, ertoe zouden kunnen worden gebracht
application de l'article 72 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, de het Hof voor te stellen om, met toepassing van artikel 72 van de
mettre fin à l'examen de la question préjudicielle par un arrêt de bijzondere wet van 6 januari 1989, de prejudiciële vraag met een
réponse immédiate. arrest van onmiddellijk antwoord af te doen.
A.2. Il n'a pas été introduit de mémoire justificatif. A.2. Er zijn geen memories met verantwoording ingediend.
- B - - B -
B.1. La loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse a B.1. De wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming heeft
prévu, pour les matières civiles visées au chapitre II du titre II de voor de in hoofdstuk II van titel II van die wet bedoelde
cette loi, une réglementation particulière tant en ce qui concerne la burgerrechtelijke aangelegenheden in een bijzondere regeling voorzien,
durée du délai d'appel qu'en ce qui concerne la détermination du jour zowel wat betreft de duur van de beroepstermijn als wat betreft de
auquel ce délai prend cours. Cette réglementation différait, sur les bepaling van de dag waarop die beroepstermijn aanvangt. Die regeling
deux points précités, du droit commun alors en vigueur en matière verschilde op beide punten van het op dat ogenblik in burgerlijke
civile (article 433 du Code de procédure civile) et elle diffère zaken geldende gemeen recht (artikel 433 van het Wetboek van
encore, mais exclusivement en ce qui concerne le point de départ du Burgerlijke Rechtsvordering) en zij verschilt nog, maar uitsluitend
délai, de la réglementation insérée par la loi du 10 octobre 1967 dans wat de aanvang ervan betreft, van de regeling zoals zij bij de wet van
l'article 1051 du Code judiciaire, aux termes duquel le délai d'appel 10 oktober 1967 werd neergelegd in artikel 1051 van het Gerechtelijk
est d'un mois à partir de la signification du jugement ou de la Wetboek, naar luid waarvan de beroepstermijn van één maand aanvangt op
notification de celui-ci. de dag van betekening of kennisgeving van het vonnis.
L'exclusion de l'opposition par la loi du 8 avril 1965 déroge au droit De uitsluiting van het verzet door de wet van 8 april 1965 wijkt af
commun en vigueur tant avant qu'après l'adoption du Code judiciaire. van het gemeen recht van toepassing zowel vóór als na de invoering van
het Gerechtelijk Wetboek.
B.2. Le caractère dérogatoire sur ces points comme sur d'autres de la B.2. Het op die punten, zoals op andere punten, afwijkende karakter
procédure devant les juridictions de la jeunesse est justifié dans les van de rechtspleging voor de jeugdgerechten, wordt volgens de
travaux préparatoires de la loi du 8 avril 1965 par la volonté de parlementaire voorbereiding van de wet van 8 april 1965 verantwoord
rendre cette procédure aussi souple que possible (Doc. parl., Chambre, door de wil om die rechtspleging zo soepel mogelijk te maken (Gedr.
1962-1963, n° 637/1, p. 26). Ces dérogations ont notamment pour but de St., Kamer, 1962-1963, nr. 637/1, p. 26). Die afwijkingen hebben onder
meer tot doel de rechtbank ertoe in staat te stellen rechtstreeks en
permettre au tribunal de prendre un contact direct et personnel avec persoonlijk contact op te nemen met de betrokken partijen, rekening te
les parties, de tenir compte de la psychologie spéciale du mineur, houden met de bijzondere psychische gesteldheid van de minderjarige,
d'éviter toute publicité lors de l'examen des éléments relatifs à la alle publiciteit te vermijden tijdens het onderzoek van de gegevens
personnalité et d'éviter la communication de ceux-ci à des tiers (Doc. betreffende de persoonlijkheid en te voorkomen dat die gegevens in
parl., Chambre, 1962-1963, n° 637/7, p. 9). Le souci de simplifier la handen vallen van derden (Gedr. St., Kamer, 1962-1963, nr. 637/7, p.
procédure a également été déterminant pour le délai d'appel et pour 9). De bekommernis de rechtspleging te vereenvoudigen stond ook voorop
bij de bepaling van de termijn van het hoger beroep en bij het
l'exclusion de l'opposition (Doc. parl., Sénat, 1964-1965, n° 153, p. uitsluiten van het verzet (Gedr. St., Senaat, 1964-1965, nr. 153, p.
41). 41).
B.3. La Cour constate que d'autres juridictions prennent, dans des B.3. Het Hof stelt vast dat andere rechtscolleges, in analoge
litiges analogues, des décisions qui sont susceptibles d'opposition ou geschillen, beslissingen nemen die vatbaar zijn voor verzet of
pour lesquelles le délai d'appel ne court que du jour de leur waarvoor de beroepstermijn pas loopt vanaf de betekening of de
signification ou de leur notification. Il en va ainsi du juge de paix kennisgeving ervan. Zulks is het geval voor de vrederechter die
statuant sur la base de l'article 223 du Code civil et du président du uitspraak doet op grond van artikel 223 van het Burgerlijk Wetboek en
voor de voorzitter van de rechtbank die in kort geding zitting houdt,
tribunal siégeant en référé, selon les règles de l'article 1280 du volgens de regels van artikel 1280 van het Gerechtelijk Wetboek.
Code judiciaire. Le contexte juridique dans lequel ces mesures sont prises est De juridische context waarbinnen die maatregelen worden genomen, is
différent : alors que le juge de paix ou le président siégeant en verschillend : terwijl de vrederechter of de voorzitter die zitting
référé ne sont compétents que dans le contexte de difficultés houdt in kort geding, enkel bevoegd zijn in het kader van echtelijke
conjugales ou au cours d'une procédure de divorce ou de séparation de moeilijkheden of tijdens een procedure van echtscheiding of scheiding
corps, les mesures prises à l'égard de l'enfant n'intervenant que de van tafel en bed, waarbij jegens het kind slechts incidenteel
manière incidente, le juge de la jeunesse statue sur des questions que maatregelen worden genomen, doet de jeugdrechter uitspraak over vragen
la loi considère comme affectant essentiellement l'intérêt de waarvan de wet oordeelt dat zij hoofdzakelijk het belang van het kind
l'enfant. raken.
B.4. La différence de traitement entre certaines catégories de B.4. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van
personnes qui résulte de l'application de procédures différentes personen, dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende
procedures voor verschillende rechtscolleges in minstens gedeeltelijk
devant des juridictions différentes et dans des circonstances au moins verschillende omstandigheden, houdt op zich geen discriminatie in. Van
partiellement différentes n'est pas discriminatoire en soi. Il ne discriminatie zou slechts sprake kunnen zijn, mocht het verschil in
pourrait y avoir de discrimination que si la différence de traitement behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die procedures
résultant de l'application de ces procédures allait de pair avec une gepaard gaan met een onevenredige beperking van de rechten van de
limitation disproportionnée des droits des parties concernées. daarbij betrokken partijen.
B.5. L'article 50 de la loi du 8 avril 1965 permet au tribunal de la B.5. Artikel 50 van de wet van 8 april 1965 maakt het mogelijk dat de
jeunesse de procéder à toutes les investigations utiles pour connaître jeugdrechtbank alle onderzoeken verricht die dienstig zijn om de
persoonlijkheid van het betrokken kind te kennen; bovendien staat
la personnalité de l'enfant intéressé; en outre, l'article 51 de la artikel 51 van dezelfde wet haar toe, zodra een zaak aanhangig is
même loi lui permet, une fois saisi, de convoquer l'enfant, les gemaakt, de minderjarige, de ouders of degenen die hem onder hun
parents et les personnes qui en ont la garde. Il en résulte que le bewaring hebben op te roepen. Daaruit volgt dat de rechtbank de
tribunal a les moyens d'identifier les parties et d'obtenir toutes les middelen heeft om de partijen te identificeren en alle nuttige
informations utiles, même dans le cas où l'une des parties ferait informatie te krijgen, zelfs in geval een der partijen verstek zou
défaut. laten gaan.
La privation de la voie de recours ordinaire qu'est l'opposition est Het ontzeggen van het gewone rechtsmiddel van verzet wordt dus
donc compensée par les larges pouvoirs de convocation et gecompenseerd door de ruime bevoegdheden van oproeping en onderzoek
d'investigation que la loi de 1965 accorde au juge de la jeunesse. die bij de wet van 1965 aan de jeugdrechter worden toegekend.
B.6. Bien que cela ne soit pas précisé en termes exprès dans les B.6. Hoewel het niet uitdrukkelijk in de parlementaire voorbereiding
travaux préparatoires, le fait que le législateur ait fait courir le is gesteld, beantwoordt het feit dat de wetgever de beroepstermijn
délai d'appel à partir de la date du prononcé et non, comme il est de heeft laten lopen vanaf de datum van de uitspraak van het vonnis en
règle, à partir de la date de la signification du jugement, répond niet, zoals gebruikelijk is vanaf de datum van de betekening ervan,
également au souci d'alléger la procédure en matière de protection de ook aan het streven naar verlichting van de procedure inzake
la jeunesse, même en matière civile, au souci d'empêcher les mesures jeugdbescherming, zelfs in burgerlijke zaken, en aan de bekommernis om
dilatoires et à celui de fixer rapidement l'enfant sur son sort. opschortende maatregelen te vermijden en snel duidelijkheid te krijgen
over het lot van het kind.
Cette règle, combinée avec celle qui exclut l'opposition, peut Die regel, in samenhang met de regel die het verzet uitsluit, kan
toutefois avoir comme conséquence - les articles 770 et 792 du Code evenwel tot gevolg hebben - de artikelen 770 en 792 van het
judiciaire n'apportant pas une garantie d'information équivalente à la Gerechtelijk Wetboek bieden geen informatiewaarborg die gelijkwaardig
signification qui est de règle, ni même à la notification dont la loi is met de betekening die de regel is en evenmin met de kennisgeving
fait le point de départ du délai dans certains cas - qu'une partie qui waarvan de wet het aanvangspunt van de termijn maakt in bepaalde
a fait défaut pour une raison indépendante de sa volonté ne soit en gevallen - dat een partij die om een reden onafhankelijk van haar wil
mesure d'exercer aucun recours. Cette atteinte aux droits de la verstek heeft laten gaan niet in staat is enig beroep in te stellen.
défense, même lorsque le jugement en première instance a été rendu Die aantasting van de rechten van de verdediging is ook in het geval
contradictoirement, est disproportionnée aux objectifs poursuivis. Il
en est ainsi d'autant plus que le souci de contrecarrer les mesures dat het vonnis in eerste aanleg op tegenspraak is gewezen onevenredig
dilatoires et celui de ne pas mettre l'enfant dans des situations met de nagestreefde doelstellingen. Zulks geldt des te meer daar aan
changeantes au gré du déroulement de la procédure sont rencontrés par de bekommernis om opschortende maatregelen tegen te gaan en het kind
la possibilité dont dispose le juge de la jeunesse d'ordonner niet in wijzigende situaties te plaatsen naar gelang van het verloop
l'exécution provisoire de son jugement. van de procedure, wordt tegemoetgekomen door de mogelijkheid waarover
Il y a dès lors lieu de répondre par l'affirmative à la question de jeugdrechter beschikt om de voorlopige tenuitvoerlegging van zijn
préjudicielle. vonnis te bevelen.
De prejudiciële vraag dient derhalve bevestigend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la Artikel 58, tweede lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de
protection de la jeunesse viole les articles 10 et 11 de la jeugdbescherming schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in
Constitution en tant qu'il fait débuter le délai d'appel le jour du zoverre het de beroepstermijn doet lopen vanaf de datum van de
prononcé, même si la décision a été rendue contradictoirement, et non uitspraak, ook wanneer die op tegenspraak is gewezen, en niet vanaf de
à partir de la signification ou de la notification. betekening of de kennisgeving.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 17 juin 1998. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 17 juni 1998.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
L. De Grève. L. De Grève.
^