Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 61/98 du 4 juin 1998 Numéro du rôle : 1019 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 34 de la loi du 1 er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, posée par la Commission pour l'aide aux victimes d' La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. Martens(...)"
Arrêt n° 61/98 du 4 juin 1998 Numéro du rôle : 1019 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 34 de la loi du 1 er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, posée par la Commission pour l'aide aux victimes d' La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. Martens(...) Arrest nr. 61/98 van 4 juni 1998 Rolnummer 1019 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 61/98 du 4 juin 1998 Arrest nr. 61/98 van 4 juni 1998
Numéro du rôle : 1019 Rolnummer 1019
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 34 de la loi In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 34 van de wet van
du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, posée par la 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de
Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence. Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de
Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts et M. Bossuyt, assistée du rechters P. Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts en M. Bossuyt,
référendaire faisant fonction de greffier R. Moerenhout, présidée par bijgestaan door referendaris R. Moerenhout, waarnemend griffier, onder
le président M. Melchior, voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par décision du 27 novembre 1996 en cause de S.L. contre l'Etat belge, Bij beslissing van 27 november 1996 in zake S.L. tegen de Belgische
dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 5 décembre Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 5
1996, la Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de december 1996, heeft de Commissie voor hulp aan slachtoffers van
violence a posé la question préjudicielle de savoir si l'article 34 de opzettelijke gewelddaden de prejudiciële vraag gesteld of artikel 34
la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres viole van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen
ou non le principe d'égalité inscrit dans la Constitution. al dan niet het in de Grondwet ingeschreven gelijkheidsbeginsel schendt.
II. Les faits et la procédure antérieure II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil
Par jugement du 4 février 1993, le Tribunal correctionnel de Charleroi Bij vonnis van 4 februari 1993, heeft de Correctionele Rechtbank te
a condamné trois prévenus à des peines d'emprisonnement et à payer Charleroi drie beklaagden veroordeeld tot gevangenisstraffen en tot
solidairement à S.L., qui s'était constituée partie civile, la somme hoofdelijke betaling van 500.000 frank aan S.L., die zich burgerlijke
de 500.000 francs. partij had gesteld.
Le jugement ne fit pas l'objet d'appel et est donc coulé en force de Tegen dat vonnis werd geen hoger beroep ingesteld en het is dus in
chose jugée. kracht van gewijsde gegaan.
Par requête introduite le 18 mai 1994, S.L. a sollicité, auprès de la Bij verzoekschrift, ingediend op 18 mei 1994, heeft S.L. bij de
Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence, Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden om
une aide de 500.000 francs du chef d'un acte intentionnel de violence een steun van 500.000 frank gevraagd wegens een opzettelijke
subi en date du 20 octobre 1991. gewelddaad die ze op 20 oktober 1991 had ondergaan.
Devant la Commission, le délégué du ministre de la Justice fait valoir Voor de Commissie beroept de gemachtigde van de Minister van Justitie
la prescription à peine de forclusion de la demande d'aide qui doit zich op de verjaring op straffe van verval van het verzoek tot hulp
être introduite dans un délai d'un an à compter du jour où il a été dat moet worden ingediend binnen een termijn van één jaar te rekenen
statué sur l'action publique, en application de l'article 34, § 3, de vanaf de dag waarop uitspraak is gedaan over de strafvordering, met
la loi du 1er août 1985. toepassing van artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985.
La requérante demande alors que soit posée une question préjudicielle De verzoekster vraagt vervolgens dat aan het Hof een prejudiciële
à la Cour parce que « le fait de fixer à un an le délai de vraag zou worden gesteld omdat « het feit dat de verjaringstermijn van
prescription du recours civil résultant d'une infraction a pour het burgerlijk beroep voortvloeiende uit een misdrijf op één jaar
conséquence que la situation de la concluante, laquelle a subi un wordt vastgesteld tot gevolg heeft dat de conclusieneemster, die door
grave dommage résultant d'une faute, est sensiblement plus défavorable een fout een ernstige schade heeft geleden, in een merkelijk
lorsque cette faute constitue une infraction que lorsqu'elle n'en ongunstigere positie verkeert wanneer die fout een misdrijf uitmaakt
constitue pas une ». dan wanneer zulks niet het geval is ».
La Commission pose alors la question préjudicielle mentionnée ci-dessus. De Commissie stelt dan de hiervoor weergegeven prejudiciële vraag.
III. La procédure devant la Cour III. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 5 décembre 1996, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 5 december 1996 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 8 janvier 1997. 77 van de organieke wet bij op 8 januari 1997 ter post aangetekende brieven.
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 18 janvier 1997. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 januari 1997.
Par ordonnance du 26 février 1997, le président en exercice a abrégé à Bij beschikking van 26 februari 1997 heeft de voorzitter in functie de
quinze jours le délai pour introduire un mémoire uniquement en ce qui termijn voor het indienen van een memorie tot vijftien dagen verkort,
concerne le ministre de la Justice. enkel wat betreft de Minister van Justitie.
La décision de renvoi a été notifiée au ministre de la Justice Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven aan de Minister van
conformément à l'article 77 de la loi organique, par lettre Justitie overeenkomstig artikel 77 van de organieke wet bij op 28
recommandée à la poste le 28 février 1997; l'ordonnance abrégeant le februari 1997 ter post aangetekende brief; bij dezelfde brief is
délai pour introduire le mémoire a été notifiée par la même lettre. kennisgegeven van de beschikking van inkorting van de termijn voor het
indienen van een memorie.
Par ordonnance du 25 mars 1997, la Cour a écarté le mémoire introduit Bij beschikking van 25 maart 1997 heeft het Hof de door de Minister
par le ministre de la Justice par lettre recommandée à la poste le 21 van Justitie ten gevolge van een administratieve vergissing bij op 21
février 1997 suite à une erreur administrative. februari 1997 ter post aangetekende brief ingediende memorie uit de
debatten geweerd.
Cette ordonnance a été notifiée au ministre de la Justice par lettre Van die beschikking is kennisgegeven aan de Minister van Justitie bij
recommandée à la poste le 2 avril 1997. op 2 april 1997 ter post aangetekende brief.
Des mémoires ont été introduits par : Memories zijn ingediend door :
- S.L., demeurant à 6000 Charleroi, rue Carena 1/02/06, par lettre - S.L., wonende te 6000 Charleroi, rue Carena 1/02/06, bij op 13
recommandée à la poste le 13 février 1997; februari 1997 ter post aangetekende brief;
- le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par - de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 25 februari 1997
lettre recommandée à la poste le 25 février 1997; ter post aangetekende brief;
- le ministre de la Justice, boulevard de Waterloo 115, 1000 - de Minister van Justitie, Waterloolaan 115, 1000 Brussel, bij op 18
Bruxelles, par lettre recommandée à la poste le 18 mars 1997. maart 1997 ter post aangetekende brief.
Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 1er avril 1997. organieke wet bij op 1 april 1997 ter post aangetekende brieven.
S.L. a introduit un mémoire en réponse, par lettre recommandée à la S.L. heeft een memorie van antwoord ingediend bij op 5 mei 1997 ter
poste le 5 mai 1997. post aangetekende brief.
Par ordonnances du 29 mai 1997 et du 25 novembre 1997, la Cour a Bij beschikkingen van 29 mei 1997 en 25 november 1997 heeft het Hof de
prorogé respectivement jusqu'aux 5 décembre 1997 et 5 juin 1998 le termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 5 december 1997 en 5 juni 1998.
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. Bij beschikking van 17 december 1997 heeft het Hof de vraag
geherformuleerd en de rechters-verslaggevers ermee belast inlichtingen
Par ordonnance du 17 décembre 1997, la Cour a reformulé la question et in te winnen betreffende de mogelijke gevolgen van de wet van 17
a chargé les juges-rapporteurs de recueillir des informations
concernant l'incidence éventuelle de la loi du 17 février 1997 « februari 1997 « tot wijziging van de artikelen 30 en 34 van de wet van
modifiant les articles 30 et 34 de la loi du 1er août 1985 portant des 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, inzake de hulp
mesures fiscales et autres en ce qui concerne l'aide aux victimes aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden » en van de wet van 18
d'actes intentionnels de violence » et de la loi du 18 février 1997 « februari 1997 « tot wijziging van de wet van 1 augustus 1985 houdende
modifiant, en ce qui concerne l'aide aux victimes d'actes fiscale en andere bepalingen, inzake de hulp aan slachtoffers van
intentionnels de violence, la loi du 1er août 1985 portant des mesures opzettelijke gewelddaden », voor de behandeling van de zaken bij de
fiscales et autres » sur le traitement des affaires à la Commission Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden,
pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence, plus meer in het bijzonder wat de termijnen en de terugwerkende kracht
particulièrement en ce qui concerne les délais et la rétroactivité. betreft. Van die beschikking alsmede van de onderzoeksmaatregel is
Cette ordonnance ainsi que la mesure d'instruction ont été notifiées kennisgegeven aan de partijen, aan de advocaten en aan de voorzitter
aux parties, aux avocats ainsi qu'au président de la Commission pour van de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke
l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence par lettres gewelddaden, bij op 23 januari 1998 ter post aangetekende brieven.
recommandées à la poste le 23 janvier 1998. Bij brief van 20 februari 1998 heeft de voorzitter van voornoemde
Par lettre du 20 février 1998, le président de la Commission précitée Commissie de gevraagde inlichtingen verstrekt.
a fourni les renseignements demandés. Bij beschikking van 25 maart 1998 heeft het Hof de zaak in gereedheid
Par ordonnance du 25 mars 1998, la Cour a déclaré l'affaire en état et verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 29 april 1998, na
fixé l'audience au 29 avril 1998 après avoir chargé le greffier de de griffier te hebben gelast kennisgeving te doen van voormelde brief
notifier aux parties la lettre du 20 février 1998 précitée et invité van 20 februari 1998 aan de partijen en dezen te hebben uitgenodigd
les parties à introduire un mémoire complémentaire le 21 avril 1998 au uiterlijk op 21 april 1998 een aanvullende memorie in te dienen
plus tard sur l'incidence éventuelle de la loi du 17 février 1997 sur betreffende de mogelijke weerslag van de wet van 17 februari 1997 op
leur appréciation de la conformité aux articles 10 et 11 de la hun beoordeling van de bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van
Constitution de l'article 34 de la loi du 1er août 1985 portant des de Grondwet van artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende
mesures fiscales et autres, avant sa modification par la loi du 17 février 1997. fiscale en andere bepalingen, vóór de wijziging ervan bij de wet van 17 februari 1997.
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten
par lettres recommandées à la poste le 26 mars 1998. bij op 26 maart 1998 ter post aangetekende brieven.
A l'audience publique du 29 avril 1998 : Op de openbare terechtzitting van 29 april 1998 :
- ont comparu : - zijn verschenen :
. Me X. Attout, avocat au barreau de Charleroi, pour S.L.; . Mr. X. Attout, advocaat bij de balie te Charleroi, voor S.L.;
. O. Crabbe, conseiller adjoint au ministère de la Justice, pour le . O. Crabbe, adjunct-adviseur bij het Ministerie van Justitie, voor de
ministre de la Justice; minister van Justitie;
. Me J. Sohier, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des . Mr. J. Sohier, advocaat bij de balie te Brussel, voor de
ministres; Ministerraad;
- les juges-rapporteurs J. Delruelle et A. Arts ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers J. Delruelle en A. Arts verslag
- les parties précitées ont été entendues; uitgebracht; - zijn de voornoemde partijen gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
IV. Objet de la disposition en cause IV. Onderwerp van de in het geding zijnde bepaling
L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 portant des mesures Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en
fiscales et autres dispose : andere bepalingen luidt :
« A peine de forclusion, la demande d'aide doit être présentée dans le « Het verzoek tot hulp moet op straffe van verval worden ingediend
binnen een jaar te rekenen, naargelang van het geval, ofwel van de dag
délai d'un an à compter, selon le cas, soit du jour où il aura été waarop bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing uitspraak is
statué sur l'action publique par une décision passée en force de chose gedaan over de strafvordering, ofwel vanaf de beslissing van het
jugée, soit de la décision de la juridiction d'instruction. » onderzoeksgerecht. »
V. En droit V. In rechte
- A - - A -
Mémoire de S.L. Memorie van S.L.
A.1. L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 viole les articles A.1. Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 schendt de
10 et 11 de la Constitution parce qu'il fait naître une différence de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat het een verschil in
traitement entre les victimes d'un acte intentionnel de violence selon behandeling doet ontstaan tussen de slachtoffers van een opzettelijke
qu'elles poursuivent les auteurs de cet acte en vue de leur gewelddaad naargelang zij de daders vervolgen met het oog op hun
indemnisation sur la base des principes généraux d'indemnisation schadeloosstelling op basis van de algemene
découlant des articles 1382 et suivants du Code civil ou sur la base schadeloosstellingsbeginselen die voortvloeien uit de artikelen 1382
en volgende van het Burgerlijk Wetboek of op basis van artikel 34, §
de l'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985. 3, van de wet van 1 augustus 1985.
Or, par son arrêt du 21 mars 1995, la Cour « aligne le délai de In zijn arrest van 21 maart 1995 echter stemt het Hof « de
prescription de l'action civile découlant d'une infraction sur le verjaringstermijn van de burgerlijke vordering die voortvloeit uit een
délai de prescription de droit commun ». Cet arrêt était relatif à une misdrijf af op de verjaringstermijn van gemeen recht ». Dat arrest
betrof een aangelegenheid die gebaseerd was op het begrip fout. In
matière basée sur le concept de faute. Dans le présent cas d'espèce, onderhavig geval is de schadeloosstelling gebaseerd op het begrip
l'indemnisation se fonde sur la notion de solidarité puisque l'Etat solidariteit, vermits de Belgische Staat zich in de plaats stelt van
belge se substitue aux débiteurs normaux. de normale schuldenaars.
La différence de traitement quant au délai de prescription entre Het verschil in behandeling wat betreft de verjaringstermijn tussen de
schadeloosstelling die is gebaseerd op het begrip fout en die welke is
l'indemnisation basée sur la notion de faute et celle basée sur la gebaseerd op het begrip solidariteit is niet redelijkerwijze
notion de solidarité n'est pas raisonnablement justifiée, « dans la verantwoord, « in zoverre de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden
mesure où l'insolvabilité des débiteurs normaux des victimes d'actes niet kan worden verweten dat hun normale schuldenaars insolvent zijn
intentionnels ne peut leur être reprochée et, par conséquent, leur en die insolventie hen bijgevolg niet mag benadelen bij het vorderen
être préjudiciable pour poursuivre l'indemnisation à laquelle ils ont van de schadeloosstelling waarop zij recht hebben ».
droit ». Par ailleurs, « si l'on se situe exclusivement au niveau du cadre Bovendien is die bepaling eveneens discriminerend « wanneer men zich
d'indemnisation des actes intentionnels de violence 'basée sur la uitsluitend plaatst op het niveau van de schadeloosstelling voor de
responsabilité objective' et 'qui découle de la solidarité entre les opzettelijke gewelddaden 'gebaseerd op de objectieve
citoyens' », cette disposition est également discriminatoire. Elle aansprakelijkheid' en 'voortvloeiend uit de solidariteit tussen de
établit, en effet, un déséquilibre entre les requérants selon que burgers' ». Zij veroorzaakt immers een onevenwicht onder de verzoekers
l'acte intentionnel de violence a été commis par un ou plusieurs naargelang de opzettelijke gewelddaad door één of meer daders is
auteurs, que ces auteurs sont connus ou inconnus, incarcérés ou en gepleegd, die daders bekend of onbekend zijn, opgesloten zijn of in
liberté. Le délai d'un an est excessivement court lorsqu'il s'agit de vrijheid verkeren. De termijn van één jaar is uiterst kort wanneer het
constater l'insolvabilité de plusieurs auteurs, d'auteurs inconnus ou erom gaat de insolventie vast te stellen van verscheidene daders,
incarcérés. onbekende of opgesloten daders.
Mémoire du Conseil des ministres Memorie van de Ministerraad
A.2. L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 n'instaure aucune A.2. Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 voert geen enkel
différence de traitement entre les victimes en ce qui concerne la verschil in behandeling in onder de slachtoffers wat betreft de
condition de délai pour l'introduction d'une demande d'aide. Il n'y a termijnvoorwaarde voor het instellen van een verzoek tot hulp. Er is
donc pas de catégorie particulière de justiciables qui seraient dus geen bijzondere categorie van rechtzoekenden die op
traités de manière discriminatoire, la loi étant la même pour tous. discriminerende wijze zouden worden behandeld, aangezien de wet voor
iedereen dezelfde is.
D'autre part, une violation des articles 10 et 11 de la Constitution Bovendien is een schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
n'est concevable que si la différence de traitement affecte des enkel denkbaar wanneer het verschil in behandeling categorieën van
catégories de personnes se trouvant dans des situations suffisamment personen raakt die zich in voldoende vergelijkbare situaties bevinden.
comparables. La référence à l'arrêt de la Cour du 21 mars 1995 n'est De verwijzing naar het arrest van het Hof van 21 maart 1995 is niet
pas pertinente. En l'espèce, il y a lieu de constater que le relevant. Te dezen dient te worden vastgesteld dat de wetgever geen
législateur n'impose pas de délai différent selon la catégorie de verschillende termijn oplegt naar gelang van de categorie van
victimes d'actes intentionnels de violence, que le concept de faute slachtoffers van opzettelijke gewelddaden, dat het begrip fout totaal
est totalement absent puisque l'aide de l'Etat repose sur un principe ontbreekt vermits de hulp vanwege de Staat gebaseerd is op een
de solidarité collective et non sur une présomption de faute, que, en beginsel van collectieve solidariteit en niet op een vermoeden van
l'absence de tout droit civil, la demande d'aide ne saurait être fout, dat, bij ontstentenis van elk burgerlijk recht, het verzoek tot
qualifiée de recours civil et qu'il ne peut être question d'une hulp niet als een burgerlijk beroep zou kunnen worden gekwalificeerd
différence entre victimes selon que l'acte intentionnel de violence en dat geen sprake kan zijn van een verschil onder slachtoffers
pour lequel il est demandé une aide constitue ou non une infraction naargelang de opzettelijke gewelddaad waarvoor hulp wordt gevraagd al
puisque tel est toujours le cas. dan niet een misdrijf vormt, vermits zulks steeds het geval is.
« Surabondamment, il faut constater que ni ' les intérêts que le « Ten overvloede dient te worden vastgesteld dat noch 'de belangen die
législateur de 1985 a voulu protéger ', ni le caractère subsidiaire du wetgever van 1985 heeft willen beschermen', noch het ondergeschikte
recours à la Commission, n'empêchent que, comme dans toutes autres karakter van het beroep bij de Commissie eraan in de weg staan dat,
matières de droit, des délais soient instaurés par la loi, à peine de zoals in alle andere rechtsmateries, bij de wet termijnen worden
forclusion, pour l'introduction des demandes en justice. » ingesteld, op straffe van verval, voor de indiening van rechtsvorderingen. »
La Convention européenne du Conseil de l'Europe du 24 novembre 1983 « Het Europees Verdrag van de Raad van Europa van 24 november 1983 «
relative au dédommagement des victimes d'infractions violentes », qui aangaande de schadeloosstelling der slachtoffers van geweldmisdrijven
constitue l'une des sources de la loi belge du 1er août 1985, prévoit », dat een van de bronnen vormt van de Belgische wet van 1 augustus
d'ailleurs cette possibilité. 1985, voorziet immers in die mogelijkheid.
Il convient aussi d'insister sur l'indépendance totale entre Ook dient te worden beklemtoond dat het rechtsgeding betreffende de
l'instance judiciaire relative à l'action civile et l'instance devant burgerlijke vordering en het geding voor de Commissie volledig los van
la Commission : la requête peut être présentée devant la Commission elkaar staan : het verzoekschrift kan worden ingediend bij de
alors même que le requérant ne peut pas encore se prévaloir d'une Commissie, zelfs als de verzoeker zich nog niet kan beroepen op een
décision fixant les dommages et intérêts qui lui seraient dus. Certes, beslissing tot vaststelling van de schadevergoeding die hem
l'article 31, § 1er, subordonne l'aide à l'exigence que la réparation verschuldigd zou zijn. Artikel 31, § 1, maakt de hulp weliswaar
du dommage ne puisse être assurée de façon effective et suffisante par afhankelijk van de vereiste dat de schade niet voldoende en op
d'autres moyens. Il résulte toutefois des travaux préparatoires et de daadwerkelijke wijze door andere middelen kan worden hersteld. Uit de
la plupart des commentaires de doctrine que cette condition n'est pas parlementaire voorbereiding en de meeste commentaren in de rechtsleer
volgt echter dat die voorwaarde niet op absolute wijze moet gelden.
appelée à jouer de manière absolue. Ten slotte « brengt het enkele bestaan van een vervaltermijn niet op
Enfin, « la seule existence d'un délai de forclusion n'emporte pas par zichzelf 'een ernstige beperking van de rechten van een slachtoffer'
elle-même 'une grave limitation des droits d'une victime' ». En effet, met zich mee ». Zelfs indien dat slachtoffer niet op de hoogte is van
même si cette victime ignore la plus ou moins grande insolvabilité de de min of meer grote insolventie van de dader van de feiten, kan het
l'auteur des faits, elle peut toujours introduire une demande d'aide à immers steeds, tot bewaring van recht, een verzoek tot hulp indienen,
titre conservatoire, ce qui interrompra valablement le délai de waardoor de vervaltermijn geldig zal worden gestuit, overeenkomstig de
forclusion, conformément aux principes de l'article 18 du Code beginselen van artikel 18 van het Gerechtelijk Wetboek. In
judiciaire. Subsidiairement enfin, il faut relever que l'existence de ondergeschikte orde, ten slotte, dient te worden opgemerkt dat het
délais de forclusion d'un an pour saisir le juge compétent se retrouve bestaan van vervaltermijnen van één jaar om de zaak bij de bevoegde
dans de nombreuses autres matières. rechter aanhangig te maken in talrijke andere aangelegenheden
« Il résulte de l'ensemble de ces éléments que l'article 34 de la loi voorkomt. « Uit het geheel van die elementen volgt dat artikel 34 van de wet van
du 1er août 1985 n'opère aucune distinction entre 'catégories' de 1 augustus 1985 geen verschil maakt tussen 'categorieën' van
justiciables différents. La seule existence d'un court délai, prescrit verschillende rechtzoekenden. Het enkele bestaan van een korte
à peine de forclusion, pour introduire une demande ne peut pas être termijn, voorgeschreven op straffe van verval, om een verzoek in te
considérée comme une 'grave limitation de droits' ni comme hors de dienen, kan niet worden beschouwd als een 'ernstige beperking van
proportion par rapport au but légitime poursuivi par le législateur. rechten', noch als onevenredig ten aanzien van het door de wetgever
En conséquence, cette disposition ne viole pas les articles 10 et 11 nagestreefde wettige doel. Bijgevolg schendt die bepaling noch de
ni d'autres principes de la Constitution. » artikelen 10 en 11, noch andere beginselen van de Grondwet. »
Mémoire du ministre de la Justice Memorie van de Minister van Justitie
La loi du 1er août 1985, basée sur le concept de solidarité De wet van 1 augustus 1985, gebaseerd op het begrip collectieve
collective, se borne à organiser une procédure permettant à une solidariteit, beperkt zich tot de organisatie van een procedure
victime de demander une aide matérielle dans le cas où celle-ci ne waardoor een slachtoffer om materiële hulp kan vragen in het geval
peut être indemnisée par une autre voie. waarin het op geen andere wijze kan worden vergoed.
« La seule différence de traitement qui puisse être envisagée est « Het enkele verschil in behandeling dat in aanmerking kan worden
celle d'une victime d'un acte de violence intentionnel et une victime genomen, is dat van een slachtoffer van een opzettelijke gewelddaad en
d'un délit autre qu'un acte de violence, dans la mesure où cette een slachtoffer van een ander misdrijf dan een gewelddaad, in zoverre
dernière ne peut pas s'adresser à la Commission. » Cette laatstgenoemde zich niet tot de Commissie kan richten. » Die
différenciation est justifiée par la considération que les victimes differentiatie wordt verantwoord door de overweging dat de
d'actes intentionnels de violence doivent être plus particulièrement slachtoffers van opzettelijke gewelddaden meer in het bijzonder moeten
protégées. Le délai de forclusion étant le même pour toutes ces worden beschermd. Aangezien de vervaltermijn voor al die slachtoffers
victimes, l'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 ne saurait dezelfde is, zou artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 niet
être discriminatoire. discriminerend kunnen zijn.
L'arrêt de la Cour du 21 mars 1995 n'est pas invoqué de manière Het arrest van het Hof van 21 maart 1995 wordt niet op relevante wijze
pertinente. La requérante considère, à tort, que l'aide qui peut être aangevoerd. De verzoekster is ten onrechte van mening dat de hulp die
accordée par la Commission est semblable à l'action en responsabilité door de Commissie kan worden toegekend vergelijkbaar is met de
du droit civil. Or, cette aide n'est pas un droit subjectif fondé sur aansprakelijkheidsvordering van het burgerlijk recht. Die hulp is
une idée de faute de l'Etat mais sur une idée de solidarité echter geen subjectief recht gebaseerd op een idee van fout vanwege de
collective. C'est d'ailleurs à la lumière de cette dernière idée que Staat maar op een idee van collectieve solidariteit. Het is overigens
peuvent être comprises les notions de subsidiarité et de montant maximum figurant dans la loi. La procédure devant la Commission n'éteint pas l'action civile contre le responsable de l'agression. « En fait, il n'existe qu'une discrimination, puisque la situation de la victime d'un agresseur solvable est évidemment plus favorable que celle d'une victime d'un agresseur insolvable. La loi sur la commission tend précisément à rencontrer ce type de problème d'ordre social. Il est cependant vrai que le législateur se tourne vers une procédure plus souple et a le projet de substituer au délai d'un an, un délai de in het licht van die laatste idee dat de in de wet vermelde begrippen van subsidiariteit en maximumbedrag kunnen worden gezien. De rechtspleging voor de Commissie doet niet de burgerlijke rechtsvordering tegen de verantwoordelijke voor de agressie vervallen. « In feite bestaat er slechts één discriminatie, vermits de situatie van het slachtoffer van een solvente agressor uiteraard gunstiger is dan die van een slachtoffer van een insolvente agressor. De wet op de Commissie strekt er precies toe voor dat soort probleem van sociale aard een oplossing te bieden. Het is echter waar dat de wetgever uitkijkt naar een meer soepele procedure en het voornemen heeft de termijn van een jaar te vervangen
trois ans. » door een termijn van drie jaar. »
Mémoire en réponse de S.L. Memorie van antwoord van S.L.
A.3. Même si l'arrêt du 21 mars 1995 est basé sur le concept de faute, A.3. Zelfs als het arrest van 21 maart 1995 gebaseerd is op het begrip
il ne saurait être indifférent en l'espèce. Doit en effet prévaloir « fout, is het te dezen niet zonder belang. Het is immers « een verruimd
une notion élargie du précepte d'intervention de l'Etat, au profit de begrip van het voorschrift van tegemoetkoming van de Staat, ten bate
tous les préjudiciés, nonobstant le délai de prescription de la loi van alle benadeelden, ondanks de verjaringstermijn van de bijzondere
spéciale, et ce, à l'équivalence des délais de prescription qui ont wet, en dit op dezelfde manier als de verjaringstermijnen waarover in
été jugés par ledit arrêt ». het genoemde arrest is geoordeeld » dat de overhand moet hebben.
L'article 34, § 3, est par ailleurs intrinsèquement discriminatoire. Artikel 34, § 3, is overigens intrinsiek discriminerend. De
En effet, les victimes d'actes intentionnels de violence ne se slachtoffers van opzettelijke gewelddaden bevinden zich immers niet op
trouvent pas sur le même pied d'égalité à partir du moment où court le voet van gelijkheid vanaf het ogenblik dat de verjaringstermijn loopt.
délai de prescription. Sont discriminées les victimes qui n'ont pu Gediscrimineerd worden de slachtoffers die de termijnvereiste niet in
respecter l'exigence du délai en raison de la difficulté de se rendre acht hebben kunnen nemen omdat zij er zich moeilijk rekenschap van
compte de l'insolvabilité de l'auteur, difficulté indépendante de leur kunnen geven of de dader al dan niet insolvent is, een moeilijkheid
volonté. die onafhankelijk is van hun wil.
Tel ne serait pas le cas si le délai de prescription prenait cours « à Zulks zou niet het geval zijn indien de verjaringstermijn begon te
partir du moment où chaque victime a pu constater l'insolvabilité de lopen « vanaf het ogenblik waarop elk slachtoffer de insolventie van
son auteur ». Ce n'est qu'à partir de cet instant que toutes les zijn dader heeft kunnen vaststellen ». Het is pas vanaf dat ogenblik
victimes se trouvent dans la même situation. dat alle slachtoffers zich in dezelfde situatie bevinden.
- B - - B -
B.1.1. La question préjudicielle, reformulée par la Cour, énonce : B.1.1. De door het Hof geherformuleerde prejudiciële vraag luidt :
« L'article 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales « Schendt artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale
et autres viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution ? » en andere bepalingen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ? »
B.1.2. De la motivation de la décision de renvoi, il apparaît que la B.1.2. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat de
Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden aan
interroge la Cour sur la compatibilité de l'article 34, § 3, de la loi het Hof vraagt of artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985
du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres avec les houdende fiscale en andere bepalingen bestaanbaar is met de artikelen
articles 10 et 11 de la Constitution. 10 en 11 van de Grondwet.
B.1.3. Ce paragraphe dispose : B.1.3. Die paragraaf bepaalt :
« A peine de forclusion, la demande d'aide doit être présentée dans le « Het verzoek tot hulp moet op straffe van verval worden ingediend
binnen een jaar te rekenen, naargelang van het geval, ofwel van de dag
délai d'un an à compter, selon le cas, soit du jour où il aura été waar bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing uitspraak is
statué sur l'action publique par une décision passée en force de chose gedaan over de strafvordering, ofwel vanaf de beslissing van het
jugée, soit de la décision de la juridiction d'instruction. » onderzoeksgerecht. »
L'article 4 de la loi du 17 février 1997, modifiant les articles 30 et Artikel 4 van de wet van 17 februari 1997 tot wijziging van de
34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres artikelen 30 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en
en ce qui concerne l'aide aux victimes d'actes intentionnels de andere bepalingen, inzake de hulp aan de slachtoffers van opzettelijke
gewelddaden, heeft die termijn van één jaar op drie jaar gebracht.
violence, a porté ce délai de un an à trois ans. B.2. Krachtens artikel 26, § 2, tweede lid, van de bijzondere wet van
B.2. En vertu de l'article 26, § 2, alinéa 2, de la loi spéciale du 6 6 januari 1989, staat het aan de rechter die een prejudiciële vraag
janvier 1989, c'est au juge qui pose une question préjudicielle qu'il stelt te oordelen of het antwoord op die vraag onontbeerlijk is voor
appartient d'apprécier si la réponse à cette question est de oplossing van het geschil dat hij moet beslechten.
indispensable à la solution du litige qu'il doit trancher. Het staat aan de verwijzende rechter en aan hem alleen uitspraak te
C'est au juge a quo et à lui seul qu'il appartient de statuer sur doen over de toepasbaarheid in de tijd van een voor hem aangevoerde
l'applicabilité dans le temps d'une norme invoquée devant lui. La Cour norm. Het Hof kan bijgevolg niet onderzoeken of de nieuwe wet op de
ne peut dès lors examiner si la loi nouvelle peut trouver à feiten van het geschil kan worden toegepast.
s'appliquer aux faits du litige.
La Cour répond à la question posée en tant qu'elle porte sur l'article Het Hof beantwoordt de gestelde vraag in zoverre zij betrekking heeft
34, § 3, de la loi du 1er août 1985 avant sa modification par la loi op artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 vóór de wijziging
du 17 février 1997. ervan bij de wet van 17 februari 1997.
B.3. Selon la partie requérante devant le juge a quo, la disposition B.3. Volgens de verzoekende partij voor de verwijzende rechter, zou de
litigieuse violerait les articles 10 et 11 de la Constitution pour betwiste bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet om twee
deux raisons. Tout d'abord, elle fait naître une différence de redenen schenden. In de eerste plaats doet zij een verschil in
traitement entre les victimes d'un acte intentionnel de violence parce behandeling ontstaan tussen de slachtoffers van een opzettelijke
que le délai de prescription est différent de celui qui est prévu pour gewelddaad, omdat de vervaltermijn verschillend is van die waarin is
les actions fondées sur les articles 1382 et suivants du Code civil. voorzien voor de vorderingen die op de artikelen 1382 en volgende van
het Burgerlijk Wetboek steunen. Vervolgens houdt zij geen rekening met
Ensuite, elle ne tient pas compte des différences entre victimes selon de verschillen onder slachtoffers naargelang de handeling door een of
que l'acte a été commis par un ou plusieurs auteurs, que ces auteurs meer daders is gesteld, of die daders bekend of onbekend zijn,
sont connus ou inconnus, incarcérés ou en liberté. opgesloten zitten of in vrijheid verkeren.
B.4.1. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 1 augustus
B.4.1. Les travaux préparatoires de la loi du 1er août 1985 font 1985 blijkt dat de wetgever het « billijk » heeft geacht « te voorzien
apparaître que le législateur a jugé « équitable de prévoir une in een financiële tegemoetkoming vanwege de Staat bij de
participation financière de l'Etat dans l'indemnisation de la victime schadeloosstelling van het slachtoffer, wanneer de misdaadpreventie de
là où la prévention de la criminalité n'a pas empêché la perpétration
d'un acte intentionnel de violence ». opzettelijke gewelddaad niet heeft kunnen voorkomen ».
Le fondement de l'intervention de l'Etat n'est nullement « une De grondslag voor de tegemoetkoming vanwege de Staat is geenszins «
présomption de faute qui pèserait sur l'Etat n'ayant pu empêcher een vermoeden van schuld dat op de Staat rust, omdat deze laatste het
l'infraction » mais « un principe de solidarité collective entre les misdrijf niet heeft kunnen voorkomen » maar wel « een principe van
membres d'une même nation ». « Le projet ne correspond donc en rien à collectieve solidariteit tussen de leden van een zelfde natie ». « Het
ontwerp is dan ook in generlei opzicht een verzwakking van de
une idée d'atténuation de la responsabilité des auteurs d'infractions, aansprakelijkheid van de daders van het misdrijf en evenmin voert het
ni à une idée de responsabilité de l'Etat » (Doc. parl., Sénat, een soort van aansprakelijkheid van de Staat in » (Gedr. St., Senaat,
1984-1985, n° 873/1, p. 17, et n° 873/2/1°, p. 5). 1984-1985, nr. 873/1, p. 17, en nr. 873/2/1°, p. 5).
Le législateur a dès lors opté pour un régime d'aide subsidiaire De wetgever heeft bijgevolg gekozen voor een stelsel van subsidiaire
(article 31, § 1er, 1, de la loi du 1er août 1985), dont le montant hulp (artikel 31, § 1, 1, van de wet van 1 augustus 1985), waarvan het
est fixé en équité et ne peut dépasser les sommes fixées par le bedrag naar billijkheid wordt bepaald en de door de wetgever
législateur (article 33 de cette loi). vastgestelde bedragen niet mag overschrijden (artikel 33 van die wet).
L'article 32 de la loi détermine par ailleurs de manière limitative Artikel 32 stelt bovendien op beperkende wijze de nadelen vast die
les dommages qui peuvent être pris en considération pour l'octroi de voor de toekenning van de hulp in aanmerking kunnen worden genomen.
l'aide. Ces principes de subsidiarité et d'appréciation en équité sont Die beginselen van subsidiariteit en beoordeling naar billijkheid zijn
jugés essentiels par le législateur (Doc. parl., Sénat, 1984-1985, n° volgens de wetgever essentieel (Gedr. St., Senaat, 1984-1985, nr.
873/2/1°, pp. 7 et 8). 873/2/1°, pp. 7 en 8).
L'article 35 de la loi prévoit pour sa part que les aides allouées par Artikel 35 van de wet bepaalt zijnerzijds dat de hulp toegekend
les décisions de la commission sont liquidées par le ministre de la ingevolge de beslissing van de commissie, door de Minister van
Justice en fonction des disponibilités du Fonds. Justitie wordt vereffend, rekening houdend met de beschikbare middelen van het Fonds.
Il résulte enfin des travaux préparatoires que l'indemnisation est Uit de parlementaire voorbereiding volgt ten slotte dat het om een
extraordinaire, « ce qui signifie que son octroi ne peut jamais être buitengewone schadeloosstelling gaat, « hetgeen betekent dat de
réclamé comme un droit » (Doc. parl., 1984-1985, n° 873/2/1°, p. 19). toekenning ervan nooit als een recht kan worden opgevorderd » (Gedr. St., Senaat, 1984-1985, nr. 873/2/1°, p. 19).
B.4.2. Les principes de subsidiarité, de fixation en équité, B.4.2. De beginselen van subsidiariteit, van vaststelling naar
d'indemnisation exceptionnelle et forfaitaire et de solidarité qui billijkheid, van buitengewone en forfaitaire schadeloosstelling en van
sont à la base de la loi du 1er août 1985 justifient objectivement et solidariteit die aan de basis liggen van de wet van 1 augustus 1985
raisonnablement les différences de traitement entre les actions verantwoorden op objectieve en redelijke wijze de verschillen in
fondées sur les articles 1382 et suivants du Code civil et les behandeling tussen de vorderingen die op de artikelen 1382 en volgende
demandes d'aide fondées sur la loi du 1er août 1985, en particulier van het Burgerlijk Wetboek steunen en de verzoeken tot hulp die
quant au délai dans lequel elles doivent être introduites. gebaseerd zijn op de wet van 1 augustus 1985, in het bijzonder ten
B.5. La Cour doit encore examiner si le législateur n'a pas méconnu aanzien van de termijn binnen welke ze moeten worden ingediend.
les articles 10 et 11 de la Constitution en traitant de la même manière, quant au délai de forclusion de la demande, toutes les victimes, sans distinguer si l'acte a été commis par un ou plusieurs auteurs, si ces auteurs sont connus ou inconnus, incarcérés ou en liberté. B.6. C'est au législateur qu'il revient d'apprécier, sous le contrôle de la Cour, si des situations sont à ce point différentes qu'elles doivent faire l'objet de mesures spécifiques. Une réglementation uniforme n'est contraire au principe d'égalité et de non-discrimination que lorsque des catégories de personnes qui se trouvent dans des situations essentiellement différentes sont traitées de façon identique sans qu'existe pour cela une justification raisonnable. Les principes qui ont conduit à la loi du 1er août 1985 B.5. Het Hof moet nog nagaan of de wetgever de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet heeft miskend door, wat betreft de vervaltermijn van het verzoek, alle slachtoffers op dezelfde manier te behandelen, zonder te onderscheiden of de handeling is gesteld door een of meer daders, of die daders bekend of niet bekend zijn, opgesloten zitten of in vrijheid verkeren. B.6. Het staat aan de wetgever te beoordelen, onder de controle van het Hof, of situaties dermate verschillend zijn dat ze het voorwerp moeten uitmaken van onderscheiden maatregelen. Een uniforme regeling is niet in strijd met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie dan wanneer categorieën van personen die zich in wezenlijk verschillende situaties bevinden op identieke wijze worden behandeld zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. De beginselen die hebben geleid tot de wet van 1 augustus 1985 en waaraan
et qui sont rappelés au B.4.2 permettent de justifier objectivement et is herinnerd in B.4.2 maken het mogelijk de identieke behandeling van
alle slachtoffers van gewelddaden, wat betreft de termijn voor het
raisonnablement le traitement identique de toutes les victimes d'actes instellen van de vordering, objectief en redelijkerwijze te
de violence quant au délai d'introduction de l'action. Le législateur verantwoorden. De wetgever heeft de toegekende schadeloosstelling
a consciemment limité l'indemnisation accordée, en n'excluant pas une bewust beperkt, en heeft daarbij een verdere ontwikkeling van de
politique législative progressive ultérieure. Il n'est donc pas wetgeving ter zake niet uitgesloten. Het is dus niet onredelijk dat de
déraisonnable que le législateur impose à toutes les victimes un même wetgever voor alle slachtoffers eenzelfde termijn bepaalt voor het
délai pour introduire leur demande, sans égard au fait que l'auteur de indienen van hun verzoek, ongeacht of de dader van de handeling bekend
l'acte soit connu ou inconnu, que l'acte ait été commis par un ou was of niet, de handeling door een of meer daders is gesteld, en of de
plusieurs auteurs et que celui-ci ou ceux-ci soient détenus ou non. dader of daders al dan niet in hechtenis zijn.
B.7. Certes, la loi du 23 juillet 1991 modifiant les articles 31 et 34 B.7. Weliswaar heeft de wet 23 juli 1991 tot wijziging van de
de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres a artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en
inséré dans l'article 34, § 2, une disposition particulière sur la andere bepalingen een bijzondere bepaling ingevoegd in artikel 34, §
base de laquelle la demande peut être introduite, lorsque l'auteur est 2, op grond waarvan het verzoek kan worden ingediend bij het
resté inconnu, dès l'expiration d'un délai de deux ans prenant cours à verstrijken van een termijn van twee jaar te rekenen vanaf de datum
la date de la constitution de partie civile (délai qui a été ramené à van de burgerlijke partijstelling wanneer de dader onbekend is
un an par l'article 4 de la loi du 17 février 1997 modifiant les gebleven (termijn die bij artikel 4 van de wet van 17 februari 1997
articles 30 et 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures tot wijziging van de artikelen 30 en 34 van de wet van 1 augustus 1985
fiscales et autres en ce qui concerne l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence). Cette disposition ne contient toutefois aucun délai de forclusion mais offre au contraire aux victimes la possibilité complémentaire d'introduire déjà la demande, lorsque l'auteur est inconnu, sans devoir attendre qu'une décision judiciaire passée en force de chose jugée ait statué sur l'action publique ou qu'une décision ait été prise par la juridiction d'instruction, étant donné que de telles décisions peuvent longtemps faire défaut lorsque l'auteur est inconnu. houdende fiscale en andere bepalingen, inzake de hulp aan de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden, op één jaar is teruggebracht). Die bepaling houdt evenwel geen vervaltermijn in maar biedt de slachtoffers integendeel de bijkomende mogelijkheid om, wanneer de dader onbekend is, het verzoek reeds in te dienen zonder dat moet worden gewacht op een in kracht van gewijsde gegane rechterlijke beslissing over de strafvordering of een beslissing van het onderzoeksgerecht, aangezien dergelijke beslissingen lang kunnen uitblijven wanneer de dader onbekend is.
B.8. Le fait que le délai de forclusion d'un an a été porté à trois B.8. Uit het feit dat de vervaltermijn van een jaar bij artikel 4 van
ans par l'article 4 de la loi du 17 février 1997 ne permet pas de de wet van 17 februari 1997 op drie jaar is gebracht, kan niet worden
conclure que le législateur considérait que l'ancien délai d'un an afgeleid dat de wetgever van oordeel was dat de vroegere termijn van
était discriminatoire. Les principes d'égalité et de één jaar discriminerend was. De beginselen van gelijkheid en
non-discrimination ne s'opposent pas à ce que le législateur améliore niet-discriminatie verzetten zich niet ertegen dat de wetgever de
la situation des victimes d'actes de violence. situatie van de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden verbetert.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 portant des mesures Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en
fiscales et autres ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. andere bepalingen schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 4 juin 1998. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 4 juni 1998.
Le greffier f.f., De wnd. griffier,
R. Moerenhout. R. Moerenhout.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior M. Melchior.
^